Etiket: Celali İsyanları

Aubry de Motraye – La Motraye Seyahatnamesi (2007)

  • LA MOTRAYE SEYAHATNAMESİ, Aubry de Motraye, çeviren: Nedim Demirtaş, İstiklal Kitabevi, seyahatname, 532 sayfa

la-motraye-seyahatnamesi

Fransız Huguenotlarından olan ve 1674 yılında doğan Aubry de Motraye, hayatının neredeyse yarısını yolculuklarla geçirdi. 1696’dan itibaren yaptığı yolculuklarını kaleme alan Motraye, 1723 yılından itibaren bu yazılarını kitaplaştırmaya başladı. Kendisinin bu kitabı da, önce Katolikliğin merkezi Roma’ya, oradan da Osmanlı İmparatorluğu’na yaptığı seyahate dayanıyor. Motreye’nin Osmanlı ülkesinde kaldığı ve olayları aktardığı dönem, 17. yüzyıl gibi, Osmanlı tarihinin en ilginç dönemlerinden biridir. Yazar, dönemin tüm karmaşasını yüklenmiş; Celali ayaklanmalarıyla, Yeniçeri isyanları ve saray entrikalarıyla Osmanlı’ya dair izlenimlerini anlatıyor.

William J. Griswold – Anadolu’da Büyük İsyan (2011)

  • ANADOLU’DA BÜYÜK İSYAN, William J. Griswold, çeviren: ülkün Tansel, Kırımız Yayınları, tarih, 303 sayfa

Tarihçi William J. Griswold, ‘Anadolu’da Büyük İsyan’ adlı çalışmasında, Celali İsyanları’nın siyasî yönlerini iç ve dış ilişkiler bağlamında, ana hatlarıyla saptıyor. Griswold’un buradan, Osmanlı tarihine dair iki önemli ayrıntıya iniyor. Celalilerin Osmanlı’yı alaşağı edip onun yerine geçmek yerine, devlet sistemine yeniden katılmak istedikleri, bunlardan ilki. Griswold, Celalilerin uzun erimli çıkarlarının, Avrupalı güçler ya da Şah Abbas’ınkiyle değil, İstanbul’daki Osmanlı hükümetinin çıkarlarıyla çakıştığını gördüklerini söylüyor. Yazarın gözlemlediği ikinci nokta ise, Kürt kökenli Halep Emiri Canbuladoğlu Ali Paşa’nın, Kuzey Suriye’de bir devlet kurma girişimi. Griswold Ali Paşa’nın mücadelesinin, Kara Yazıcı, Deli Hasan ya da Kalenderoğlu Mehmed gibi Celalilerinkinden başka bir düzeye oturttuğunu belirtiyor.