Osmanlı’dan Cumhuriyet’e dans icralarını tarihsel bir perspektifle inceleyen önemli bir çalışma.
On altıncı ve on yedinci yüzyıl Osmanlı şenliklerinden Jön Türk döneminde modernleşmeye duyulan ilgiye, halk oyunlarının Cumhuriyet döneminde geçirdiği evrimden dansın Türkiye eğlence anlayışına etkilerine pek çok konu, bu ilgi çekici kitapta.
Alexandra Carter’ın editörlüğünü üstlendiği ‘Dans Tarihini Yeniden Düşünmek’, dans tarihi üzerine alternatif bir derleme olarak da düşünülebilir.
Kitapta yer alan makaleler, sahne danslarının dönüm noktalarına odaklanarak bale, geleneksel dans ve modern/çağdaş dans formlarını kapsamlı bir bakışla irdeliyor.
Dansta erkeklik/erillik durumu; neoklasik moda ve bale; ilerleme dönemi Amerika’sında yeni dansın icracıları; Londra ve Paris’te Katherine Dunham dans topluluğu; Alman dansı ve modernite; 1940’lar ve 1950’lerde Britanya modern dansı; “Güneş Kral” 14. Louis’nin temsil ettiği erkek dansçı kimliği; 19. yüzyılda yaşamış bir İngiliz balerinin gözünden bale dünyası, erkek kuğularıyla ünlenen Kuğu Gölü balesinin arka planı ve Fred Astaire’den Michael Jackson’a sinema ve video filmlerinde dans, makalelerin odaklandığı konulardan birkaçı.
İstanbul Uluslararası Çağdaş Dans ve Performans Festivali’ne sunulan bildirilerden oluşan ‘Çağdaş Dansta Solo?’, farklı disiplinlerden gelen katılımcıların, çağdaş gösteri sanatlarında bir biçim, bir duruş ya da bir “oluş” olarak “solo”yu, sosyolojik, sanatsal ve tarihsel açılardan inceleyen yazılarını bir araya getiriyor.
“Solo”nun yanındaki soru işareti de, sanatı yarattığı varsayılan ve 19. yüzyıldan bu yana “tekil bir deha” olarak kurgulanan “sanatçı” mefhumuna yönelik bir sorgulamaya işaret ediyor.
Kitaba yazılarıyla katılan isimler şöyle: Gurur Ertem, Ramsay Burt, Sandra Noeth, Aylin Kalem, Maaike Bleeker, Noémie Solomon, Zeynep Günsür, Paula Caspão ve Valentina Desideri.
Bu kitabın yazarları aynı zamanda dansçı, koreograf ve dans/hareket terapisti.
Yazarların bu kitapta ele aldığı, García-Plevin Yaratıcı Hareket Yöntemi ise, ruhsal yapıyla bedensel ifade arasında sağlam köprüler kurmayı ve bu bağlamda kişinin bedensel sınırlarını genişletmeyi, bedensel farkındalığını derinleştirmeyi amaçlıyor.
Yazarların uzun yıllara dayanan deneyimlerini bir araya getiren bu kitap ise, hem yöntemin teorik ve kavramsal çerçevesini sunuyor hem de pek çok somut örnekle konuyu derinleştiriyor.
Bu kitapta anlatılan yöntemin, 2001’den beri İtalya’da Ulusal Dans Akademisi’nin ders programında yer aldığını, ayrıca 2013’ten beri İstanbul Bilgi Üniversitesi Yaratıcı Hareket ve dans/Hareket Terapi Sertifika Programı’nda eğitiminin verilmekte olduğunu da hatırlatalım. Yöntem yalnızca profesyonellere yönelik değil hem yaratıcı hareketle hem yaratıcı ifadenin farklı biçimleriyle ve hem de beden ve ruhsal yapı arasında ilişkileri yakından görmek isteyen her okura hitap ediyor.
‘Yirminci Yüzyılda Dans Sanatı: Kuram ve Pratik’, dans üzerine kaleme alınan muhtelif makalelerden oluşuyor. Bir giriş bölümü ile ‘Yaratıcılarının Sesiyle Dans’ ve ‘Dans Çalışmalarında Yaygın Temalar’ bölümlerinden oluşan kitap, barındırdığı nitelikli yazılarla, sadece dans öğrencileri ile araştırmacılarına değil, sosyoloji, sosyal antropoloji, kültürel araştırmalar, felsefe, estetik ve eleştirel teori ile ilgilenen sanatçı ve akademisyenlere hitap ediyor. Kitabın ilk bölümünde, Şebnem Aksan, Türkiye’de batılı anlamda dans eğitimi verilmeye başlanmasını, bu eğitimin dönüşümünü, gelişimini ve çeşitlenmesini; ardından da bu konuda karşılaşılan sorunları tartışıyor. Kitabın ikinci bölümü, modern dansın öncülerinin kalemlerinden dansa dair görüşlerine, son bölümü ise dansın temel izleklerine ayrılmış.
‘İstanbul Twist’, Gökhan Akçura’nın ‘Zaman Makinesi’ dizisinin üçüncü kitabı. Akçura bu çalışmasıyla okurunu, “İstanbul’un eğlendiği günlere” götürüyor. İstanbul’da eğlence hiçbir zaman eksik olmadı ama bu kitabın ayırıcı özelliği de, şehirde bir zamanlar çok moda olan Twist dansı üzerinden, zamanın eğlence kültürüne odaklanmak. Kitap bu yönüyle, İstanbul’un sosyal tarihine dair birçok ayrıntıya uzanıyor. 1961 yılının sonlarında Türkiye’ye gelen Twist dansı, dünyayı olduğu kadar Türkiye’yi de etkilemiş; eğlence dünyasının ünlü isimleri tarafından da özümsenmişti. İyi bir kaynak taramasıyla hazırlanan çalışma, İstanbul’un kültür tarihini merak edenlere önerilir.
Dipnotski 