İlk olarak 1898’de yayımlanmış, insan ruhunun farklı veçheleri üstüne aforizmalar.
Leavitt’in orijinal çizimlerle desteklenmiş üç öyküsünü de barındıran kitap, hem kadınların hem de erkeklerin kendilerinden çok şey bulacağı, insan ruhunun karmaşa ve gizemlerine doğru yol alan pek çok aforizma barındırıyor.
Shakespeare’in oyun ve şiir antolojilerinden derlenmiş aşk temalı özlü sözlerinin, bireyin gündelik sorunlarına nasıl ilaç olabileceğini irdeleyen bir kitap.
Gönül çelmenin sırlarına, aşk acısına, kıskançlığın nasıl aşılabileceğine, mutluluk ile mutsuzluğa ve kendinden memnun olmaya, Shakespeare’in gözünden bakmak isteyenlere.
Mehmet Eroğlu’nun, romanlarındaki aforizma niteliğinde cümlelerinden yaptığı bir derleme.
Edebiyat-sanat, aşk, kadın ve erkek, cinsellik, ölüm, özgürlük, bellek, vicdan, erdem, kötülük, dostluk gibi temalar barındıran aforizmalar, yazarın dünyasına başka bir pencereden bakmamıza fırsat tanıyor.
Eroğlu’yla yapılmış uzun bir söyleşi de, kitabın bir hediyesi.
İlk baskısı 1980’li yıllarda yapılan ‘Goethe Der ki…’, Alman edebiyatının evrensel kalemi Johann Wolfgang von Goethe’nin çeşitli konulardaki düşünce ve görüşlerini özlü olarak Türkiyeli okuyuculara sunuyor.
Goethe’nin, alfabetik sırayla sunulan konu başlıkları altındaki düşüncelerinin yer aldığı, onun eserlerinden derlenmiş özlü sözlerden oluşan kitap; şair, düşünür, bilim adamı, devlet adamı ve bilge kişi niteliklerini üzerinde toplayan Goethe’nin dünyasının nasıl biçimlendiğini gözler önüne sermesiyle önemli bir kaynak kitap.
Kitapta, Gürsel Aytaç’ın, Goethe ve evrensellik konusuna odaklandığı bir yazısı da yer alıyor.
Birkaç alıntı:
“İnsan düşünür, zorunluluk ve akıl yön verir.”
“Bilgece bir cevap istiyorsan, akıllıca soru sormalısın.”
“Çocuklar büyüyünce vaat ettikleri gibi olsalardı, dâhiden geçilemezdi.”
“Her insan yalnızca anladığı şeyi duyar.”
‘Karalama Defterinden Aforizmalar’da yer alan kısa metinler, felsefe tarihinin önde gelen isimlerinden Hegel’in dünyaya bakışındaki renkli, ironik ve iğneleyici söylemine ilişkin iyi örnekler sunuyor.
1803-1806 döneminde kaleme alınmış bu aforizmalar, Hegel’in düşüncelerinin gelişimine dair bazı ipuçlarını sunuyor.
Ayrıca bu kitapta, düşünürün ‘Kim Soyut Düşünür’ başlıklı bir yazısı da yer alıyor.
Bu yazısında, sıradan düşünme biçiminin tek yanlı, indirgeyici ve böylece soyut oluşuna dikkat çeken Hegel, spekülatif düşüncenin soyuttan somuta gidişini tartışıyor ve soyut düşünmeye düşman olan felsefenin, ‘somut’u aradığını savunuyor.
Bu güzel kitap, Mehmet Eroğlu’nun ‘Zamanın Manzarası’, ‘Belleğin Kış Uykusu’, ‘Fay Kırığı’, ‘Yüz’ ve ‘Kusma Kulübü’ gibi eserlerinden derlenmiş aforizmaları bir araya getiriyor.
Aynı zamanda Eroğlu ile yapılmış uzun bir söyleşi barındıran kitapta, yazarın insan, hayat, aşk, güzellik, kadın-erkek, cinsellik, Tanrı, ölüm, acı, ikinci hayat, toplum, politika, cesaret, korku, savaş, özgürlük, bellek, yazmak, vicdan, deniz, içki, yolculuk, erdem, iyilik, kötülük, dostluk, kişilik, gençlik-yaşlılık ve mutluluk-yalnızlık gibi birçok konuya odaklanan aforizmaları yer alıyor.
“Gerçek güzellik, günahın ipliğiyle dokunur.” diyen Eroğlu, bu sefer aforizmalarıyla okuruna merhaba diyor.
Uzun zaman çok satanlar listesinde yer alan ‘Cahillikler Kitabı’ ekibinin kaleme aldığı ‘Afili Lügat’, 399 ayrı başlık altında düzenlenen aforizmalara yer veriyor.
Burada, akla gelebilecek birçok konuda, dünyaca ünlü yazarlar kadar, farklı toplumların atasözlerinden örnekler bulunuyor.
Alfabetik bir sırayla hazırlanan kitapta ağlamaktan ahlaka, bankacılıktan bürokrasiye, can sıkıntısından cehalete, çalışmadan çirkinliğe, edebiyattan gazeteciliğe, hapishaneden hiçliğe, içkiden inanca ve kadından nasihate kadar birçok kelime yer alıyor.
Derleme, hayatın karşımıza çıkaracağı beklenmedik anlarda kullanabileceğimiz için güzel ve eğlenceli sözler sunuyor.
Devrim ihtiyacının kendini olanca ağırlığıyla hissettirdiği tarihi anlardan birindeyiz.
Bu kitap da, tiyatro oyunları ve hiciv yazılarıyla bildiğimiz Bernard Shaw’ın, devrimcinin elinden düşüremeyeceği aforizmalarını sunuyor.
Özgürlük, eşitlik, din, evlilik, erdem, eğitim, onur ve ahlak, bu aforizmaların konusu.
‘Galileo’nun Pergeli’, küçük iskender’in daha önce ‘Bisiklet’ ve ‘Makas’ kitaplarını yayımladığı, deneme-aforizma üçlüsünün son kitabı.
Şair aforizmaları ve şiirsel denemeleriyle, toplumu keskin, muhalif ve aykırı bir gözle irdelemeye devam ediyor.
küçük iskender’in çocukluk fotoğraflarıyla da zenginleştirilen kitaptan tadımlık:
“Yaşarsam kurtaracağım seni bu cennetten.”
“Herkes bir dine bağlı olabilir. Ancak o dinin peygamberi bir tanedir. Uğraşmaya değmez.”
“İnsan, yalnızlığıyla alay edebildiği sürece hayatta kalır. Bundan vazgeçer geçmez de ölür.”
“Acı, istihkakını aşmamalı.”
“Jiletle ağaç kesilmez. Üzülme.”
“Aşk, bozuk bir pusuladır; seni yanlış bedene götürür.”
“Acı, içini yakan bir ateşse eğer, söndürme onu; onunla ısınmayı öğren.”
“Beslediğim hayvanı yolluyorum kimilerine, onlara insanlık dersi versin diye.”
“İnsanın haklılık payı, tanrının yanılgı payına eşittir.”
Emil Michel Cioran, bütün maharetinin yanı sıra, Nietzsche ile birlikte aforizma türünün de ustasıdır.
Cioran’ın ‘Yeni Tanrıları’ da, başka birçok şeyin yanı sıra, bu maharetin en iyi ürünlerini barındırmasıyla göz dolduruyor.
Cioran tabiri caizse, zehir dillidir.
Onun bu acımasız eleştirilerinden hemen her şey nasibini alır.
Çelişkileri ustaca kullanır ki, tarzındaki belki de asıl çarpıcılık budur.
Bu kitap da, tüm bu saydıklarımızın vücut bulmuş hali olarak karşımızda duruyor.
‘Yeni Tanrılar’ insanı, onun yarattıklarını temelden reddeden, bunu yaparken de hiçbir teselli vermeyen, Cioran’a yakışır sert bir metin.
Kitaptan birkaç alıntı şöyle:
“Hepimiz, her anı bir mucize olan bir cehennemin dibindeyiz.”
“Delilik belki de artık değişim geçirmeyen bir acıdan başka bir şey değildir.”
“Hangi eski yazarda okudum üzüntünün kanın yavaşlamasından ileri geldiğini? Tam da budur üzüntü: Durgunlaşan kan.”
“Bilgelik yaralarımızın kılığına bürünür, bize nasıl gizlice kanayacağımızı öğretir.”
Dipnotski 