Kategori: Fotoğraf

Fabrizio Casaretto – Aile Arşivinden Sébah & Joaillier Fotoğrafhanesi (2024)

Osmanlı İmparatorluğu fotoğraf sanatıyla, keşfinden kısa süre sonra tanıştı.

Doğu’ya ulaşan gezgin fotoğrafçıların 1840’larda çektiği ilk görüntülerden sonra, 1850’lerden itibaren Grande Rue de Pera’da yerli stüdyolar açılmaya başladı.

Sébah & Joaillier, Pera’da Tomtom Mahallesi’nde kökenleri 1857 yılına kadar uzanan bir fotoğrafhaneydi.

Pascal Sébah’ın ana kurucusu olduğu stüdyo Polycarpe Joaillier’nin katılımıyla ortaklık döneminde altın çağını yaşadı, Osmanlı döneminin en önemli fotoğraf stüdyosu ve bir dünya markası oldu.

Çekici, gizemli ve Oryantalizmle süslü şehir manzaraları, binaları, sokak tipleri ve birçok dış mekân güzelliklerini dünyaya tanıttı, ödüller kazandı.

‘Sébah & Joaillier Fotoğrafhanesi’nin muhteşem mirası, Joaillier ailesinin torunlarından Fabrizio Casaretto’nun koleksiyonu sayesinde bu kitapla gün yüzüne çıkmaktadır.

  • Künye: Fabrizio Casaretto – Aile Arşivinden Sébah & Joaillier Fotoğrafhanesi / The Sébah & Joaillier Photography Studio From The Family Archive, çeviren: Sylvia Zeybekoğlu, İş Kültür Yayınları, fotoğraf, 2024

Christine Ulivucci – Fotoğrafların Anlattığı (2023)

‘Fotoğrafların Anlattığı’, aile fotoğraflarına bambaşka bir gözden bakmak, yahut daha iyi fotoğraf okumak isteyenler için birebir.

Bir nevi psiko-şecere.

  • Neden bazı insanlar tüm zamanlarını çevrelerinin fotoğrafını çekerek geçirirler?
  • Fotoğraflar neden bazı ailelerde daha göz önündeyken başka ailelerde ortada görünmez?
  • Fotoğraflar ailemizin bilinçdışıyla ilgili neleri açığa vurur?

Aile fotoğraflarını, otoportreleri, tatil, ev ve manzara fotoğraflarını okumayı öğreten bu güzel denemede Christine Ulivucci, görüntülerin mahrem sırlarımızı ve yaralarımızı nasıl içinde barındırdığını ve bizi nasıl iyileştirebileceğini gösteriyor.

  • Künye: Christine Ulivucci – Fotoğrafların Anlattığı: Aile Belleğini Yeniden Okumak, çeviren: Zehranur Yılmaz Kahyaoğulları, İş Kültür Yayınları, inceleme, 240 sayfa, 2023

Kolektif – Aphrodisias’ın Büyülü Dünyası (2023)

UNESCO Dünya Mirası listesine giren Aphrodisias Antik Kenti, İzzet Keribar’ın fotoğraflarıyla ‘Aphrodisias’ın Büyülü Dünyası’nda dile geliyor.

1961 yılında, New York Üniversitesi adına Prof. Kenan Erim’in Kazı Başkanı olarak başlattığı Afrodisias Antik Kenti kazılarının ilk ortaya çıkması, fotoğraf sanatçısı merhum Ara Güler sayesinde oldu.

Yolunu kaybettiği için geceyi geçirmek zorunda kaldığı Geyre Köyü’nde, çok değerli tarihi eserlerin, köy meydanı ve köy içindeki her köşede, türlü şekillerde kullanıldığını gören Ara Güler’in çektiği fotoğrafların National Geographic dergisinde yayınlanması bu tarihi kentin keşfini sağladı.

‘Aphrodisias’ın Büyülü Dünyası’, ülkemizin en önemli fotoğraf sanatçılarından İzzet Keribar’ın bir proje bağlamında çektiği fotoğraflarla Afrodit’e adanmış uygarlık tarihinin bu sıra dışı güzellikteki antik kentini yeniden gözler önüne seriyor.

  • Künye: Kolektif – Aphrodisias’ın Büyülü Dünyası (İzzet Keribar Fotoğraflarıyla), editör: Hande Kurdoğlu, Yapı Kredi Yayınları, arkeoloji, 172 sayfa, 2023

Walter Benjamin – Teknik Olarak Yeniden Üretilebilirlik Çağında Sanat Eseri (2023)

Walter Benjamin’in Paris’te sürgünde olduğu dönemde yazdığı ‘Teknik Olarak Yeniden Üretilebilirlik Çağında Sanat Eseri’ ilk olarak 1936’da kısaltılmış Fransızca çevirisiyle yayımlandı.

Benjamin’in “materyalizmin adına layık ilk sanat kuramı” olarak tanımladığı bu metin, 60’lı ve 70’li yıllarda yeniden keşfedildi.

80’lerden beri de modern kültür ve medya teorilerinin temel metinlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Benjamin bu denemesinde, sanatın ve sanatın alımlanışının, özellikle fotoğraf ve filmin gelişimiyle kaçınılmaz olarak dönüşüm geçirdiğini, kitlesel yeniden üretim olanaklarının artmasıyla sanat eserinin “aura”sını, özgünlüğünü ve kültürel otoritesini yitirdiğini savunuyor.

Yeniden üretilebilirlik sayesinde oluşan kolektif estetik, bir yandan toplumsal özgürleşme yolunda gelişim olanağı sunarken diğer yandan faşizmin yükselişinden de anlaşılacağı gibi siyasetin güdümüne girme tehlikesini de içinde barındırıyor.

  • Künye: Walter Benjamin – Teknik Olarak Yeniden Üretilebilirlik Çağında Sanat Eseri, çeviren: Ogün Duman, Can Yayınları, sanat, 48 sayfa, 2023

Kolektif – Fotoğrafla Diyalog (2021)

Her fotoğrafçının, fotoğrafçı adayının, daha da ötesi fotoğrafla ilgilenen her okurun muhakkak edinmesi gereken bir çalışma.

Bir başucu kitabı işlevi görecek ‘Fotoğrafla Diyalog’, 20, yüzyılda fotoğraf alanına yön vermiş pek çok isimle yapılan söyleşilere yer veriyor.

Robert Capa’dan André Kertész’e, Henri Cartier-Bresson’dan Man Ray’e, fotoğrafçılığın dönüm noktası diyebileceğimiz yirmi isim hem fotoğrafçılık konusundaki görüşlerini hem bu işi veya sanatı icra ederken karşılaştıkları zorlukları anlatıyor hem de fotoğraf çekmek isteyenlere önerilerde bulunuyor.

Kitap bu yönüyle kapsamlı bir kaynak olduğu kadar, buradaki tarihi figürlerin deneyimlerini ilk ağızdan aktarmasıyla aynı zamanda kişisel bir anlatı.

Kitaba söyleşileriyle katılmış diğer isimler ise şöyle: Paul Strand, Eliot Porter, Cecil Beaton, Brassaï, Jacques Henri-Lartigue, George Rodger, Robert Doisneau, Herbert Bayer, Henry Holmes Smith, Helmut Gernsheim, Brett Weston, Manuel Alvarez Bravo, W. Eugene Smith, Laura Gilpin, Wynn Bullock, Minor White, Beaumont Newhall ve Ansel Adams.

  • Künye: Kolektif – Fotoğrafla Diyalog, çeviren: Ayça Göçmen, Espas Yayınları, fotoğraf, 448 sayfa, 2021

Henry Carroll – İnsan Fotoğrafı Çekmek İçin Bu Kitabı Okuyun (2016)

Bu kitapta, portre fotoğrafı çekerken çok farklı yaklaşımlar benimsemiş, her biri kendi alanında usta fotoğrafçıların yöntemleri aydınlatılıyor.

Sebastião Salgado’dan Henri Cartier-Bresson’a tam elli ünlü fotoğrafçının fikir ve tekniklerini açıklayan Henry Carroll, fotoğrafçı adayının portre çekerken kendi benzersiz yöntemini keşfetmesi için ipuçları sunuyor.

  • Künye: Henry Carroll – İnsan Fotoğrafı Çekmek İçin Bu Kitabı Okuyun, çeviren: Sedef Özge, Remzi Kitabevi

Julie Adair King ve Serge Timacheff – Dijital Fotoğrafçılık (2010)

Dijital fotoğrafçılık teknolojilerinin gelişmesi, eski, filmli makinelerin cazibesini kaybetmesine neden oldu.

Günümüzde, daha ergenlik çağına ulaşmamış çocuklardan tutun da yaşlı başlı insanlara kadar herkes dijital fotoğrafçılığın nimetlerinden yararlanıyor.

Fakat dijital fotoğraf makineleri her ne kadar basit olsa da, diyafram ayarı, pozlama süresi ve alan derinliği gibi konular hakkında bilgi sahibi olmayı gerektiriyor.

İki yazarlı elimizdeki kitap ise, okurlarını yeni dijital fotoğrafçılık aletleriyle, hileleriyle ve teknikleriyle tanıştırıyor.

Kılavuz niteliğindeki kitapta, dijital fotoğraf makinesiyle her zaman iyi fotoğraf çekmek, yanlış pozlanmış fotoğraflar ve kırmızı göz gibi yaygın sorunları çözmek, fotoğrafları bilgisayara yüklemek, basmak ve internette yayımlamak gibi konularda bilgiler veriliyor.

  • Künye: Julie Adair King ve Serge Timacheff – Dijital Fotoğrafçılık, çeviren: Bilge Gündüz, Doğan Kitap, fotoğraf, 317 sayfa

Pierre Assouline – Henri Cartier-Bresson (2019)

Pierrre Assouline’in bu şahane eseri, 20. yüzyıl fotoğrafçılığına yön vermiş Henri Cartier-Bresson’un kapsamlı bir biyografisi.

Kitap, Cartier-Bresson’un hayatının dönüm noktalarını kayıt altına alıyor:

  • Fransa’nın zengin ailelerinden birinin çocuğu olarak dünyaya gelişi,
  • Ustası Andre Lhote’den aldığı resim dersleri,
  • Paris’in sürrealist ortamlarındaki günleri,
  • Afrika’nın derinliklerinden Meksika’ya ve Amerika’ya uzanan günleri,
  • Ünlü yönetmen Jean Renoir’a asistanlık yapması,
  • İspanya İç Savaşında film çekmesi,
  • Dünya Savaşı’nda Fransız Ordusunda görev yapışı,
  • Dünya Savaşı’nda esir düşüp üç defa Nazi kamplarından kaçmayı deneyip sonuncusunda başarması,
  • 1947’de efsanevi MAGNUM ajansının kuruluş sürecine katılması,
  • 1952 yılında ünlü “Karar Anı” makalesini yazması,
  • Foto muhabiri olarak tanıklık ettiği toplumsal olaylar ve savaşlar,
  • Ve bunun gibi çarpıcı ayrıntılar yer alıyor.

Görüldüğü gibi Cartier-Bresson, tanık oldukları ve yapıp ettikleriyle, daha da önemlisi anti-faşist ve anarşist kimliğiyle de dolu dolu yaşamasıyla “Yüzyılın gözü” tabirini fazlasıyla hak eden bir isim.

Assouline de, bu büyük ismin fırtınalı ve çelişkilerle örülü hayatını bir baştan diğer başa kat ediyor.

Cartier-Bresson’a kulak veriyoruz:

“Fotoğraf, benim için bir anı ve o anın sonsuzluğunu yakalayan sürekli bir görsel ilginin anlık dürtüsüdür. Bununla birlikte çizim ise grafolojisiyle o andan itibaren bilincimizin yakaladığı şeyi işler. Fotoğraf, ani bir harekettir; çizim ise meditasyondur.”

“Şu dünyada bir karar anı olmayan hiçbir şey yoktur ve iyi kotarılmış bir başyapıt, böyle bir anın ayırdına varabilmek ve onu ele geçirmek demektir. Eğer durumların devinimi içinde o anı kaçırırsanız, onu yeniden bulabilmek veya farkına varabilmek için şansınız olmayabilir.”

“Röportaj bir sorunu anlatmak, bir olayı veya izlenimleri saptamak üzere sırasıyla kafanın, gözün ve kalbin işlemesidir”

“Fotoğraf çekmek —eş zamanlı olarak ve saniyenin bir kesri içinde— hem olayın hem de ona anlam veren görsel biçimlerin farkına varmaktır”

“Amaç olayları biriktirmek değildir, olayların tek başlarına hiçbir önemi yoktur. Önemli olan onların içinden seçim yapabilmek, derinlerde gerçekle bağlantılı olduğu doğru olayı yakalayabilmektir. En küçük şey fotoğrafta büyük bir konu olabilir, en ufak insani ayrıntı ana fikre dönüşebilir.”

Künye: Pierre Assouline – Henri Cartier-Bresson, çeviren: Aylin Ünal, Espas Yayınları, biyografi, 414 sayfa, 2019

Terry Barrett – Fotoğrafı Eleştirmek (2009)

Terry Barrett, ‘İmgeleri Anlamaya Giriş’ alt başlığını taşıyan ‘Fotoğrafı Eleştirmek’te, fotoğraf alanında eğitim görenlere ve fotoğraf meraklılarına, fotoğrafları daha iyi anlayabilmeleri için eleştiri etkinliklerini nasıl kullanabileceklerini anlatıyor.

Kitabının çerçevesini, Moris Weitz’ın eleştiri etkinliklerine göre düzenleyen Barrett, betimleme, yorumlama, değerlendirme ve kuramlaştırma kavramları üzerinden, fotoğrafların kapsamlı bir eleştirisini yapıyor. Barrett bunun yanı sıra, aynı fotoğraf hakkında eleştirmenlerin farklı yaklaşımlarını da okurlara sunuyor.

Kitap, zengin alıntılarıyla da konuya ilgi duyanlara hitap edecek nitelikte.

  • Künye: Terry Barrett – Fotoğrafı Eleştirmek, çeviren: Yeşim Harcanoğlu, Hayalperest Kitap, fotoğraf, 272 sayfa

Walter Benjamin – Fotoğraf Yazıları (2019)

Walter Benjamin’in fotoğraf üzerine yazıları meşhurdur.

Fakat bizde, maalesef bu yazıların tümünün bir arada yer aldığı bir kitap bulunmuyordu.

İşte bu kitap, tam da bu ihtiyaca yanıt vermesiyle büyük öneme haiz.

Esther Leslie’nin derlediği çalışma, Benjamin’in fotoğrafa dair ve fotoğrafın yörüngesindeki yazılarını bir araya getiriyor.

Yazılar, okurunu, fotoğrafın bir araç olarak sahip olduğu potansiyeller ve fotoğrafın gerçekliği üzerine derinlemesine düşünmeye davet ediyor.

Benjamin’in de burada çok iyi ortaya koyduğu gibi, fotoğraf iktidardakiler ve geleneksel sanata gereğinden fazla önem duyanlar tarafından kötüye kullanılmıştır ve bu durum gelecekte de devam edecektir.

Esther Leslie’nin aydınlatıcı sunuş yazısıyla da dikkat çeken kitap, Benjamin’in ne denli güçlü bir fotoğraf eleştirmeni olduğunu bize bir kez daha hatırlatmasıyla da önemli.

  • Künye: Walter Benjamin – Fotoğraf Yazıları, derleyen: Esther Leslie, çeviren: Burcu Halaç ve Tevfik Turan, Kolektif Kitap, fotoğraf, 216 sayfa, 2019