Peter Kuper – Kafkaesk (2022)

Franz Kafka’nın çizgi uyarlamaları içinde Peter Kuper’ın yaptıkları ayrı yere sahip.

‘Kafkaesk’ ise, ‘Akbaba’dan ‘Kanun Önünde’ye, ‘Bir Kardeş Cinayeti’nden ‘Köprü’ye Kuper’ın Kafka’nın on dört öyküsünün usta işi çizgiroman uyarlamalarını sunuyor.

Yirminci yüzyılın en önemli edebi figürlerinden biri olan Franz Kafka kuşaklar boyunca pek çok yazar ve sanatçıyı derinden etkiledi; öykü ve romanları edebiyat, müzik, resim, heykel, dans ve film gibi çok çeşitli alanlarda sayısız esere ilham kaynağı oldu.

Kafka’yı 1988 yılından beri “çizgi romana tercüme eden” görsel sanatçı Kuper’ın uyarlamaları da bu eserlerin arasında değerli bir yere sahip.

Kafka’nın öykülerinin bireysel yorumlara ilham verdiğini, her okura benzersiz bir kişisel bağlam sunduğunu belirten Kuper şöyle diyor:

“Kafka kırk bir yaşını doldurmadan öldü, bundan neredeyse yüz yıl önce, ama öyküleri daha dün yazılmış hissi veriyor. Ya da belki takipçilerinden Gustav Janouch’un dediği gibi, Kafka’nın eserleri ‘yarının bir aynası’dır. Bu eserler şimdiye ve buraya ait; Kafka’nın hikâyeleri insanlık durumumuza giden bir yol haritası teşkil ediyor. Bizi kurumlarımızın tehlikelerine karşı uyarıyor, bize zaaflarımızı hatırlatıyor, absürdlüklerimize gülmemiz için bizi dürtüyorlar. Dünyamız giderek daha çok ‘Kafkaesk’ sıfatını yansıtırken, Kafka’nın kulaklarımıza fısıldadığı bütün o mesajlarda yeni bir anlam bulabiliriz.”

Kafka’nın uzunlu kısalı on dört öyküsüne Kuper’ın getirdiği yaratıcı yorumların, Kafka okurlarına yeni ve farklı bakış açıları sunarken, onunla henüz tanışmamış olan okurlar için de yazarın benzersiz dünyasına güzel bir giriş olacaktır.

  • Künye: Peter Kuper – Kafkaesk: On Dört Öykü, çeviren: Özde Duygu Gürkan, Metis Yayınları, çizgiroman, 160 sayfa, 2022

Pierre Christin – Orwell (2022)

Büyük yazar George Orwell’in hayatı üzerine bir görsel şölen.

Pierre Christin’in yazdığı, resimleri Sebastien Verdier imzalı şahane kitap, Orwell hayranları kadar çizgi roman tutkunlarının da arşivlerindeki yerini muhakkak almalı.

‘Hayvan Çiftliği’ ve ‘1984’ gibi romanlarının etkileri hâlâ felsefe ve sanat alanında devam eden Orwell’in muhteşem hayat hikâyesini anlatan çalışmaya ayrıca André Juillard, Olivier Balez, Manu Larcelet, Blutch, Kuanjo Guarnido ve Enki Bilal de katkıda bulunmuş.

  • Künye: Pierre Christin – Orwell, resimleyen: Sebastien Verdier, çeviren: Zeynep Büşra Bölükbaşı, Yapı Kredi Yayınları, biyografi, 160 sayfa, 2022

Pénélope Bagieu – Meydan Okuyan Kadınlar (2021)

Kadın olmak, kabile lideri olmayı yahut uzaya gitmeyi engelleyemiyor.

Fransız illüstratör Pénélope Bagieu, dünya tarihinde iz bırakmış devrimci kadınlar üzerine harika bir grafik romanla karşımızda.

Burada, kadınların suda daha rahat hareket etmelerini sağlayacak giysiler tasarlayan Anette’den Çin’e en görkemli dönemini yaşatan imparatoriçeye, dünya rekoru kıran kadın atletten çocuk gelin olmaktan kaçıp rap yıldızı olan Sonita’ya ve araştırmacı gazeteciliğin üstadı Nelly Bly’a, kadın tarihinde devrim yaratmış pek çok aktör yer alıyor.

Görsel zenginliğiyle de dikkat çeken ‘Meydan Okuyan Kadınlar’, kadınlar başta olmak üzere, kendine karşı dürüst kalarak hayatını yaşamak isteyen herkes için ilham verici öyküler barındırmasıyla çok önemli.

  • Künye: Pénélope Bagieu – Meydan Okuyan Kadınlar: Kendilerine Sunulanla Yetinmeyenler, çeviren: Ayşe Meral, Alfa Yayınları, çizgiroman, 312 sayfa, 2021

Julio Cortázar – Takipçi (2016)

Bilen bilir: usta yazar Julio Cortázar, ünlü caz müzisyeni Charlie Parker’a büyük bir hayranlık duyuyordu.

Bu hayranlığın bir ürünü olarak ortaya çıkan ve bu caz dehasının son günlerinde geçen ‘Takipçi’ de, müzik ile edebiyatı buluşturan bir şaheser niyetine okunabilir.

José Muñoz’un resimleri ise, hikâyeye bambaşka bir lezzet katıyor.

  • Künye: Julio Cortázar – Takipçi, çeviren: Pınar Savaş, Deli Dolu Yayınları

Rius – Çizgilerle Ekonomi (2016)

Usta çizer Rius’un kaleminden, ekonominin uzun yolculuğunun mizahla örülü hikâyesi.

Ekonomik sistemin doğuşu, üretimin ve tüketimin nasıl gerçekleştiği, zenginlik ve yoksulluğun nedenleri, tarihte görülmüş üretim modelleri, kapitalist toplumda ihtiyaçların karşılanma biçimleri ve buna benzer pek çok soru, Rius’un mizahla örülmüş çizgilerinde yanıtını buluyor.

  • Künye: Rius – Çizgilerle Ekonomi, çeviren: Barış Yıldırım, Yordam Kitap

Cem Güventürk – Çünkü Bir Anlamı Vardır (2016)

 

Leman ve Penguen’deki çalışmalarıyla hatırlayacağımız Cem Güventürk’ten, âşık olmadan ve daima gülümsemeden güne başlayanların hal-i pür melali.

Tekdüze yaşamın saldırılarıyla adeta kevgire dönmüş modern insanın yaşadığı yabancılaşmaya trajikomik bir çerçeveden bakmak ve özünde bir anlamı olması gereken hayatımız üzerine yeniden düşünmek için.

  • Künye: Cem Güventürk – Çünkü Bir Anlamı Vardır, Karakarga Yayınları

Julio Cortázar – Buluşma (2016)

Che Guevara ve Fidel Castro’nun Küba Devrimi’yle taçlanan buluşmasının çizgili hikâyesi.

Kitap, Che ve devrimci arkadaşlarının Sierra Maestra dağlarında devrimin efsanevi komutanlarıyla buluşmak için çıktıkları zorlu yolculuğu anlatıyor.

Cortazar’ın harikulade anlatımı ve Enrique Breccia’nın görkemli resimleri eşliğinde.

  • Künye: Julio Cortázar – Buluşma, resimleyen: Enrique Breccia, çeviren: Altuğ Akın, Deli Dolu Yayınları

Kate Evans – Kızıl Rosa (2016)

 

Radikal karikatürist, yazar ve anne Kate Evans’tan, devrim tarihinin parlayan kadın yıldızı Rosa Luxemburg’un resimli yaşamöyküsü.

Metinde Luxemburg’un yazılarından yapılan doğrudan alıntılar yer aldığı gibi, karakterler arasındaki diyalogların çoğu da, Luxemburg’un kendi sözleri kullanılarak yeniden yazılmış.

Dünya tarihinde iz bırakmış sıra dışı bir kadın devrimcinin dünyasına daha yakından bakmak için birebir.

  • Künye: Kate Evans – Kızıl Rosa, çeviren: Devrim Kılıçer, Epos Yayınları

Robert Louis Stevenson – Dr. Jekyll ve Bay Hyde (2010)

Çizgiroman uyarlaması yapılan klasik eserlerin son ürünü, Robert Louis Stevenson’ın kült eseri ‘Dr. Jekyll ve Bay Hyde’.

Stevenson bu romanında, insanlara inanan, iyi yürekli Dr. Jekyll’ın, kullandığı bir ilaç nedeniyle bir canavara dönüşmesini hikâye ediyor.

Parçalanmış kişilik temasını işlemesiyle, daha sonraki romanlara esin kaynağı olmuş yapıt, daha iyi bir dünya için bilimsel çalışmalar yapan Dr. Jekyll’ın geliştirdiği bir ilacı kendi üzerinde denemesi ve sonrasında yaşananları anlatır.

Fakat Dr. Jekyll’ın kullandığı ilaç, onun içindeki olumsuz yanların öne çıkmasına ve şehvet düşkünü, kötülük timsali Bay Hyde’ın doğuşuna neden olacaktır.

  • Künye: Robert Louis Stevenson – Dr. Jekyll ve Bay Hyde, uyarlayan ve çizen: Andrzej Klimowski ve Danusia Schejbal, çeviren: Kutlukhan Kutlu, NTV Yayınları, çizgiroman, 127 sayfa

Recaizade Mahmut Ekrem – Araba Sevdası (2010)

Şık giyinmeye ve araba kullanmaya meraklı

Osmanlı edebiyatının önde gelen isimlerinden Recaizade Mahmut Ekrem’in ‘Araba Sevdası’, Türk edebiyatı klasiklerinin çizgiroman uyarlamalarına ilk örneklerden.

İkinci Abdülhamit dönemi İstanbul’unda geçen roman, Batı özentiliğini, cahilliği, toplumsal sorunlardan yalıtılmış, içi boş zevk anlayışını hicvediyor.

Batılılaşma hareketinin yanlış özelliklerini vurgulayan Ekrem, bunu da, biraz bildiği Fransızcasıyla çevresindekileri etkilemeye çalışan, şık giyinmeye ve araba kullanmaya meraklı Bihruz Bey karakteri üzerinden hikâye ediyor.

Fakat Batıcılığı özentiden ibaret olduğu için Bihruz Bey, her seferinde gülünç durumlara düşecektir.

  • Künye: Recaizade Mahmut Ekrem – Araba Sevdası, uyarlayan ve çizen: Betül Gönüllü, Everest Yayınları, çizgiroman, 147 sayfa