Kategori: Beslenme

Kolektif – Gıdanın Politik Ekolojisi (2023)

Gıdaya erişimdeki eşitsizlikler çığ gibi büyüyor.

Gıda konusunu politik ekolojiden toplumsal cinsiyet eşitliğine, agroekolojiden teknolojik gelişmelere birçok boyutuyla ele alan bu kitap, adil ve sürdürülebilir bir gıda sisteminin nasıl kurulabileceğine odaklanan ufuk açıcı makaleler barındırıyor.

  • Kapsayıcı ve dönüştürücü gıda politikaları nasıl olmalıdır?
  • Farklı kavramsal ve politik çerçeveler kimler tarafından hangi politik arka planlardan beslenerek hangi tarihsel bağlamda geliştiriliyor?
  • Bu farklı yaklaşımlar egemen gıda sistemini nasıl sorunsallaştırıyor?
  • Bu yaklaşımların gıda sisteminin geleceğine dair görüşleri ve önerdikleri yol haritaları neler?

Gıda sistemindeki sorunları ve daha adil ve sürdürülebilir gıda politikalarına nasıl ulaşılabileceğini irdelemeyi amaçlayan kitabımız gıda konusunu politik ekolojiden toplumsal cinsiyet eşitliğine, sağlıktan beslenmenin sürdürülebilirliğine, agroekolojiden teknolojik gelişmelere çeşitli boyutlarıyla ele alıyor.

Dünyada ve Türkiye’de gıda sisteminin yapısı ve işleyişi ile bunlardan doğan ekonomik, sosyal ve ekolojik sorunların, mücadelelerin ve çözüm arayışlarının tartışılabildiği bir zemin sunmayı hedefliyor.

Sağlıklı, adil, sürdürülebilir ve krizlere dirençli bir gıda sistemine ulaşmanın yolu, gıdanın bir hak olarak ele alınmasından ve sağlıklı gıdaya erişim hakkının insan hakları çerçevesinde kabul edilmesinden geçiyor.

Çiftçi örgütlenmelerinin yaygınlaştırılması, çiftçiler arası gıda ağlarının genişletilmesi, çiftçi bilgisinin merkeze alındığı agroekolojik uygulamaların benimsenmesi ve aynı zamanda teknolojik yeniliklere açık olunması yeni bir gıda sistemine geçişin ön şartları.

Bu tür bir dönüşüm, düşük emisyonlu ve iklim değişikliğine dirençli bir gıda sistemini desteklerken, ekonomik ve sosyal açıdan da geçim kaynaklarının ve yerel kültürlerin korunduğu sağlıklı gıda üretimlerini sağlayabilir.

Kitap, krizlerin ve çatışmaların içinde yuvarlanan dünyamızın en temel ve acil sorunu olan gıda ve beslenmeye hem dünya genelinde hem Türkiye özelinde yakından bakmak için kapsamlı bir tartışma sunuyor.

  • Künye: Kolektif – Gıdanın Politik Ekolojisi, hazırlayan: Fikret Adaman ve Sena Akkoç, Metis Yayınları, siyaset, 216 sayfa, 2023

Mustafa Metli – Mezopatamya’da Ekmek (2022)

  • Geçmişte insanlar ne tür ekmekler yapıyordu?
  • Geçmişteki buğday ve arpa günümüzden farklı mıydı?
  • Ekmeğin sofradaki, alışverişteki, yevmiyedeki, vergideki önemi neydi?
  • Mezopotamya Mitolojisi’nde ekmek ile yaratılış arasındaki ilişki nedir?
  • Atasözlerinde, deyimlerde, mektuplarda, ilahilerde Ekmeğin ne işi var?
  • Mezopotamya Mitolojisi’nden bize hangi âdetler miras kaldı?
  • Büyüde, şifada, tapınmada, matematikte, takvimde ekmek mi geçiyor?
  • Ekmek ile bira ilişkisi de neyin nesidir?
  • İnsanlar geçmişte nasıl besleniyor, ne tür yemekler yapıyordu?

Mustafa Metli, günümüzde yenmeli-yenmemeli tartışmasının merkezindeki, uğruna kavga edilen, yere düşse kaldırılan/öpülen, her daim kutsal görülen; ama bir o kadar da israf edilen, ekonominin onun üzerinden hesaplandığı, zor zamanlarda aslan ağzında olan, bölüşülen/bölüşülemeyen, her dönemde temel besin maddesi olmuş ekmeğin hikâyesinin izini geçmiş Mezopotamya medeniyetlerinde sürüyor.

Bunu da tarih, matematik, gastronomi, coğrafya, tarım, din, mitoloji, edebiyat gibi birçok farklı disiplinden yararlanarak yapıyor.

  • Künye: Mustafa Metli – Mezopatamya’da Ekmek: Üretim, Tüketim, Kültür ve İnanç, Kabalcı Yayınları, tarih, 440 sayfa, 2022

Peter Singer – Neden Vegan? (2022)

İnsanların hayvanlar üzerindeki zulmü ırkçılık ve cinsiyetçilikle eşdeğerdir.

Üstelik hayvanlar oy kullanamaz, gösteri yapamaz; yani kendilerine yönelik kırımı protesto edemez.

Peter Singer, etik bir beslenmenin neden zorunlu olduğunu çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor.

Modern çağın en büyük ahlak felsefecilerinden biri olan Singer, ‘Neden Vegan?’da, hayatımızı nasıl yaşamamız gerektiğine dair cesur sorular soruyor.

İnsanın hayvanlar üzerindeki zulmünün, ırkçılık ve cinsiyetçilik gibi yanlış olduğunu savunan Singer, hayvan hakları hareketini tetiklemiş ve vegan beslenmenin yükselişine ivme kazandırmıştı.

Hayvan özgürlüğü, insanlık adına diğer özgürlük hareketlerinden daha fazla fedakârlık gerektirecektir, çünkü hayvanlar bunu kendileri için talep edemez, oy, gösteri ya da bombalarla sömürülmeye karşı protesto düzenleyemezler.

İnsan böyle içten bir fedakârlığa muktedir midir?

Kim bilir?

Eğer bu kitap önemli bir etkide bulunabilirse, insanın içinde taşıdığını düşündüğü insafsızlık ve bencillikten daha fazla bir potansiyele sahip olduğuna inanan herkesin inancını aklayacaktır.

  • Künye: Peter Singer – Neden Vegan?: Etik Beslenme, çeviren: Pınar Şengül, Ayrıntı Yayınları, felsefe, 96 sayfa, 2022

William W. Li – Doğru Beslen Sağlıklı Yaşa (2021)

Bu güzel kitap, doğal savunma sistemlerimizi harekete geçirmek için yiyecekleri nasıl ustaca kullanabileceğimizi açıklıyor.

Doktor William Li, vücudun kendi kendini iyileştirmesine yardımcı olacak kararlar alarak kendi sağlık kaderimizi kontrol etme gücüne nasıl sahip olabileceğimizi gözler önüne seriyor.

Yazar, 200’den fazla gıdanın vücudumuzun savunmasını güçlendirerek faydalı sağlık sonuçlarına ulaşmamızı sağlayabileceğini anlatıyor.

Li, düzinelerce hastalığı önleyebilen ve sağlığı güçlendiren iki yüzden fazla yiyeceğin faydasına dair yapılmış çalışmaları ortaya koyarak sağlığımızı yönetme şeklimizi değiştiriyor.

Yirmi beşi bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik toplam elli tarifle zenginleştirilmiş ‘Doğru Beslen Sağlıklı Yaşa’, hangi yiyeceklerden kaçınılması gerektiğine değil, bunun yerine öğünlerinize eklediğiniz takdirde vücudun savunma sistemlerini destekleyen erik, tarçın, çay, zeytinyağı, domates, balık, ekşi mayalı ekmek gibi şifalı gıdalara odaklanan hem bilgilendirici hem de pratik bir rehber.

İlaçlar ve aşılar hayatlarımızı yeniden kazanabilmemize yardımcı olacak yolu açarken besinler bugün ve her gün alabileceğiniz ilaçlardır.

Vücudunuz ile yedikleriniz hakkında bildiğinizi düşündüğünüz her şeyi unutun ve vücudun kendini nasıl iyileştirdiğine dair yeni bilimi keşfedin.

Yaşadığımız pandeminin ışığında ‘Doğru Beslen Sağlıklı Yaşa’ şimdi, her zaman olduğundan daha da amacına uygun.

Bu kitapta yer alan bilgilerle ve Li’nin pandemi esnasında geliştirerek eklediği bağışıklık güçlendirici yirmi beş yeni tarifle, koronavirüsle ve başka birçok hastalıkla savaşacak cephaneye sahip olacaksınız.

Kitaptan bir alıntı:

“Kanser, kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet gibi bulaşıcı olmayan hastalıklar modern toplumun en çok karşı karşıya kaldığı sağlık sorunlarıdır. İlaç şirketleri ve sağlık sistemleri ise çözüm bulma konusunda çok yavaş, çok pahalı ve çok etkisiz kalmaktadır. Sağlık çantasındaki eksik parça besinlerdir. Vücudumuzda gelişen kronik hastalıklara karşı en iyi önlemin beslenme vasıtasıyla kendi bedenimizin sağlık savunmasını harekete geçirmek olduğu açıktır.”

  • Künye: William W. Li – Doğru Beslen Sağlıklı Yaşa: Vücudun 5 Savunma Sistemi (Yiyecekler Hayatınızı Nasıl Kurtarır?), çeviren: Uğur Mehter, Nova Kitap, beslenme, 496 sayfa, 2021

Neal Barnard – Vegan Olma Rehberi (2020)

Birçok insan vegan seçeneklere ilgi göstermektedir.

Bu kişilerin bir kısmı kilo verme, sağlıklı olma ve atletik kapasitelerini artırma peşindedir.

Diğer bir grup insanı motive eden unsur ise hayvanlara karşı duyulan şefkat ve çevre konusundaki duyarlılıktır.

Öte yandan vegan olmak isteyenlerin aklında kimi sorular da var:

Bir öğünüm nasıl olmalı?

Eksiksiz bir şekilde beslenebilecek miyim?

Zaman darlığı yaşadığımda nasıl yemek pişirebilirim ve bunu sağlıklı gıda alışverişi için aşırı harcama yapmadan nasıl gerçekleştirebilirim?

Dışarıdayken yiyecek düzgün bir şeyler nasıl bulabilirim?

Besin takviyeleri kullanmam gerekir mi?

İşte bu ve bunun gibi soruların açık bir şekilde yanıtlandığı eldeki kitap, bitkisel beslenme yolculuğuna çıkmak isteyen, fakat nereden başlayacağını bilemeyenler için çok iyi bir rehber.

Neal Barnard, sağlıklı bir vegan beslenme tarzına hızla geçiş yapabilmek için gereksinim duyabileceğimiz her şeyi anlatıyor ve bununla da yetinmeyerek vegan olmanın gayet kolay olduğunu ve bunun sağlığımız üzerinde çok güçlü bir etkisinin olduğunu gözler önüne seriyor.

  • Künye: Neal Barnard – Vegan Olma Rehberi: Bitkisel Ürünlerle Beslenme İçin Bilmeniz Gereken Her Şey, çeviren: Erk Özkaya, Epsilon Yayıncılık, beslenme, 184 sayfa, 2020

Bülent Şık – Bizi Yeryüzüne Bağlayan Hikâyeler (2020)

İklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı, yaygın kimyasal kirlilik gibi küresel ölçekte seyreden büyük sorunların yarattığı bir büyük krizin içindeyiz.

Yeryüzündeki hayatın büyük ölçüde yok olmasına, insan “uygarlığı”nın bütünüyle çökmesine yol açabilecek bir kriz bu.

Bu krizi yeni yöntem ve tekniklerin geliştirilmesi ya da bilim ve teknolojide gerçekleştirilecek “ilerleme” ile çözebileceğimizi düşünmek gerçek bir yanılgı.

Zira yaşadığımız krizin toplumsal hayata gömülü açlık, yoksulluk, savaş ve çatışmalar, sömürü, güvencesizlik, yerinden olma, göçmenlik, mültecilik gibi sorunlarla sıkı bağlantıları var.

İşte Bülent Şık bu çalışmasında, içinde olduğumuz kriz hallerini insan dışındaki canlıları da anlatıma dahil ederek ekoloji, gıda, beslenme ve gastronomi odağında ele alıyor.

Kitap, yeryüzündeki hayatın içinde yer alan canlı türlerinin birbirleriyle nasıl sıkı bağlara sahip olduğunu, insanın yeryüzündeki hayattan kopmasının, kendini izole ederek bir başka yere, bir başka gezegene gitmesinin neden içinde bulunduğumuz krizi çözemeyeceğini, dolayısıyla bu krizin tek çözümünü neden yeryüzünde aramamız gerektiğini daha iyi kavramamız için çok iyi fırsat.

  • Künye: Bülent Şık – Bizi Yeryüzüne Bağlayan Hikâyeler, Doğan Kitap, ekoloji, 304 sayfa, 2020

Uwe Hoering – Gıda Bağımsızlığı (2016)

İthalat, dışa bağımlılık ve gıda güvencesizliği, toplumların geleceğini derinden etkileyecek.

Gıdanın ticarileşmesinin gıda güvenliğini tehdit ettiğini belirten Uwe Hoering de, şehirli tüketicileri verili tüketim alışkanlıklarını sorgulamaya ve ne olduğunu bilemedikleri ürünleri tüketmeye son vermeye davet ediyor.

‘Gıda Bağımsızlığı’, ne yediğimiz, ne içtiğimiz ve bunun yakın ve uzak gelecekteki sonuçları üzerine düşünmek için birebir.

  • Künye: Uwe Hoering – Gıda Bağımsızlığı, çeviren: Sedef Yıldırım Östling, Yeni İnsan Yayınevi

Vani Hari – Sizi Yalanlarla Beslemek (2020)

Gıda endüstrisi akla hayale gelmeyecek kirli yollar ve hilelerle yemek alışkanlığımızı etkiler.

Sağlığımızı en çok tehdit eden hususlardan biri de budur.

Vani Hari de bu kitabında, tükettiğimiz gıdalarla ilgili yalanları bir bir gözler önüne seriyor ve daha da önemlisi alternatif bir beslenme sistemini nasıl uygulayabileceğimizi anlatıyor.

Kitap, gıdaların besin değerleri, bunların sağlığımız üzerindeki etkileri, ambalaj bilgilerini nasıl okuyabileceğimiz gibi pratik bilgiler anlamında da çok iyi bir rehber olarak önerilir.

  • Künye: Vani Hari – Sizi Yalanlarla Beslemek, Butik Yayınevi, sağlık, 312 sayfa, 2020

Murat Gökçen ve Aysun Gökçen – Diyetle Gelen Sağlık (2010)

Uzun süredir diyetisyen olarak çalışan Murat Gökçen ve Aysun Gökçen’in deneyimlerinden oluşan ‘Diyetle Gelen Sağlık’ta, tedavide diyet ve beslenme konusunda kolaylıkla uygulanabilir öneriler sunuluyor.

Herkese aynı reçeteyi uygulamak yerine, hastalığın türüne; kişinin durumuna, yaşına, alışkanlıklarına ve fiziksel özelliklerine uygun çözümler getirme amacı güden çalışma, diyetin sadece zayıflama amaçlı değil, aynı zamanda bir sağlıklı beslenme biçimi olduğunu da gösteriyor.

Bazı yiyeceklerin besin değerleri, alternatif içecekler, vitaminler, mineraller ve vücuda zararlı maddeler konusunda bilgilerin yer aldığı bölümlerin de eklendiği kitapta ayrıca, hamilelik, yaz aylarında beslenme, âdet dönemlerinde beslenme ve andropoza giren erkekler için beslenme gibi, özel durumlarda nasıl bir beslenme rejiminin tercih edilebileceği konusunda öneriler de bulunuyor.

  • Künye: Murat Gökçen ve Aysun Gökçen – Diyetle Gelen Sağlık, Remzi Kitabevi, sağlık, 270 sayfa

Metin Özata – Naturel Zayıflama (2010)

Yaz ayları malum, kilo verme ayları olarak bilinir.

Endokrinoloji ve metabolizma uzmanı Metin Özata ‘Naturel Zayıflama’da, bir kilo verme yöntemi olarak metabolizma diyetini sunuyor.

Özata, hızlı kilo alınmasının ve bu kiloların verilememesinin bir nedeninin kan şekerindeki oynamalar olabileceğini ve bu kilo almalarındaki en büyük etkenin insülin direnci olduğunu belirtiyor.

Yazar öncelikle, insülin direncinin nedenlerini irdeliyor ve ardından, beslenmede yapılacak değişikliklerle bu direncin nasıl çözülebileceğini anlatıyor.

Özata, kalıcı kilo vermeyi sağlayacak metabolizma diyetinin, ayrıca kalp hastalığı, kanser, makula dejenerasyonu ve felç gibi hastalıklardan da koruyacağını vurguluyor.

  • Künye: Metin Özata – Naturel Zayıflama, Hayy Kitap, sağlık, 141 sayfa