Doğu Galiçyalı Yahudi tüccarların soyundan gelen ihtiraslı bir adamın varoluş öyküsü.
Elisabeth Roudinesco’nun, Sigmund Freud’un hayatının, yapıtının, özel ve kamusal yaşamının kapsamlı bir fotoğrafını çeken bu çalışması, yeni açılan arşivlerin ışığında Freud’un Nazi faşizmiyle kıyasıya hesaplaştığı hayatının son dönemine dair bilinmeyenleri de aydınlatıyor.
Lacancı özne kavramı hakkında yetkin bir çalışma arayanlara bu eseri kesinlikle tavsiye ederiz.
Bruce Fink, Lacan’ın yeni ve radikal özne teorisini kapsamlı bir şekilde açıkladığı gibi, Lacan’ı, felsefe tarihinde uzun bir geçmişi olan öznenin ne anlama geldiğini araştıran modern düşünürlerin büyük geleneği içine yerleştiriyor.
Fink çalışmasında ayrıca, Lacan’ın öteki, nesne, dil gibi yapılanmış bilinçdışı, yabancılaşma, ayrılık, baba metaforu, jouissance ve cinsel farklılık gibi temel kavramlarını da net bir şekilde açıklıyor.
Son yıllarda otizm tanılarının sayısında dikkat çekici bir artış görülmekte.
Bu kitabın yazarları ise, bu yükselişi, zekâ geriliğinin 1960’ların sonundan itibaren kurumdışılaştırılmasının yarattığı depremin bir artçı sarsıntısı olarak görüyor.
Otizm, otizm salgınının ortaya çıkışının nedenleri hakkında aydınlanmak için iyi bir kaynak.
Bağlanma kuramı, erken dönemde ebeveyn-çocuk ilişkisinin duygusal gelişim üzerindeki etkisini anlamak amacıyla John Bowlby tarafından geliştirilmişti.
Anne duyarlığını ve çocuklarda bağlanma düzeyini Türkçeye uyarlayan bu kitap da, bağlanma kuramının özünü oluşturan erken döneme odaklanıyor.
Frantz Fanon’dan modern siyahinin dünyasına tutulan güçlü bir ışık.
‘Siyah Deri, Beyaz Maskeler’, bugünkü siyah insanı, onun beyaz dünyadaki tutumlarını belirliyor, daha da önemlisi siyahın varoluş biçimini psikopatolojik ve felsefi anlamda yorumluyor.
Fanon, siyah insanın beyaza benzemek, onun gibi olmak istediğini, uzunca bir zamandan beri beyazın tartışılmaz üstünlüğünü kabul ettiğini ve böyle olduğu için de, beyaz insanın değerler örgüsüyle yoğrulmuş bir varoluş hamlesi gerçekleştirme eğilimi içinde olduğunu belirtiyor.
Siyah insanın varoluş biçimi bağlamında sömürgecilik psikolojisini çarpıcı bir şekilde ortaya koyan Fanon, siyah insana aşağılık kompleksinin nasıl aşılandığını ve sömürülenlerin nasıl sonunda zulmedicilerini taklit eder hale geldiğini psikanalitik bir bakışla gözler önüne seriyor.
‘Siyah Deri, Beyaz Maskeler’in, ABD’deki Kara Panterler ve Üçüncü Dünyadaki bağımsızlık mücadeleleri gibi siyasi hareketlere ilham kaynağı olduğunu, aynı zamanda sömürgecilik ve ırkçılıkla bağlantılı kimlik sorunlarının tartışılmasına öncülük ettiğini de ayrıca belirtelim.
Irkçılık ve ayrımcılık halen büyük bir sorun olmaya devam ediyor ve modern eşitlikçi düşüncenin klasiklerinden biri olan bu kitap da, bu nedenden dolayı güncelliğini koruyor.
Psikanalizin rehberliğinde edebiyatı, okumayı ve yazarları çok yönlü bir bakışla analiz eden denemeler…
İncelemesinde Freud, Henry James, Nabokov, Pessoa, Proust, Rancé ve Arthur Schnitzler gibi isimler üzerinden edebi metinlerdeki saklı arzuları deşifre eden Michel Schneider, aynı zamanda güncel psikanaliz kuramını da sorguluyor.
“Delileri nerede bulacağımızı biliyoruz. Fakat akıllıyı bulmak için nereye gidebiliriz?”
Delilik üzerine çok şey söylenmiştir ve biz “normal” insanlar da deliliğin ne anlama geldiği hakkında sağlam fikirlere sahipmişiz gibi görünürüz.
Oysa “deliliğin zıttı” olarak tanımlanması dışında akıllılık üzerine çok az düşünülmüş, çok az yazılmıştır.
İşte psikanalist önde gelen Adam Phillips, okurunu akıllı olmak üzerine derinlemesine düşünmeye davet ediyor.
Psikiyatrinin yanı sıra edebiyat, tarih, antropoloji ve felsefe gibi farklı disiplinlerden yararlanan Phillips, delilik ile akıllılık arasındaki tarihsel dengesizliğe meydan okuyor ve bizi akıllılık üzerine düşünmeye davet ediyor.
Hegel’in “soyut olumsuzlama”sı, Freudcu “Bu, benim olmadığım şey” cümlesiyle uyum içindedir.
Slavoj Žižek ve Alenka Zupančič de, Hegel ile Freud arasındaki ilişkiyi derinlemesine tartışıyor.
Žižek, söz konusu ilişkiyi şöyle açıklıyor:
“Hegel ile psikanaliz arasındaki bağ şurada yatar: Asla psikolojik olmayan, net anlamıyla bir öz-bilinç psikanalize göre bir nesnedir konumumun farkında olmadığım yanlışlığını açığa vuran bir tik, bir semptomdur o. Örneğin, yanlış bir şey yaparım ve onu yapmaya hakkım olduğunu kendime bilinçli bir şekilde söylerim; gelgelelim, bana esrarengiz ve anlamsız gibi görünen kompülsif bir edim, ben farkında olmadan, suçumu “kaydeder”, suçumun bir yerlerde işaretlendiğine tanıklık eder.”
David Herbert Lawrence, cinsellik, bilinçdışı, evlilik, eğitim gibi alanlardaki döneminin ötesinde sayılabilecek aykırı, eleştirel fikirleri yüzünden hayatı boyunca sansürler ve yasaklarla uğraşmak zorunda kalmış yazarlardandı.
O’nun 1921 yılında yayımlanan bu kitabı da, psikanalize getirilen ilk eleştirilerden biri olmasıyla çok önemli.
Lawrence’ın çalışması, hem Freud’un “bilinçdışı” ve “ensest-güdü” mefhumlarına sıkı eleştiriler getiriyor hem de bunlara kimi alternatifler getirmeye çalışıyor.
Lawrence göre bilinçdışı, yaşamdan kovulmuş bir gölge değil, her tekil varlığın analiz edilemez ve tanımlanamaz eşsiz doğasıdır.
Dolayısıyla tüm çabamız da, kendi doğamızı tutkuyla gerçekleştirmektir.
Kitabın yayımlanışının üzerinden uzun yıllar geçse de, tezlerinin güçlü oluşuyla zamana meydan okuyor diyebiliriz.
Psikanaliz açısından cinsellik, en erken bebeklik döneminden yetişkinliğe kadar bireyin geçirdiği tüm bedensel ve ruhsal dönüşümlerin merkezindedir.
Çocuk ve ergen psikiyatrisi alanında deneyimli yerli ve yabancı analistlerin makalelerini sunan bu derleme de, çocuk ve ergen cinselliği konusunda merak edilen pek çok konuyu aydınlatıyor.
Kitapta,
Anne-babalar için bir Oedipus rehberiyle de zenginleşen kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Kerime Camadan, Nicole Minazio, Sezai Halifeoğlu, Talat Parman, Oğuzhan Nacak, Neslihan Zabcı, Alper Şahin, Jean Philippe Guéguen, François Richard, Şeyda Postacı, Ebru Baykoca ve Fiona Faraci.
