John Smith’in bu çalışması, çağdaş kapitalizmin işleyişini küresel emek sömürüsü ve emperyalist ilişkiler üzerinden inceliyor. Yazar, günümüz emperyalizmini yalnızca askeri ya da siyasi güçle değil, aynı zamanda üretimin küresel ölçekte örgütlenmesi ve ucuz emeğin sömürülmesi üzerinden tanımlıyor.
Smith, özellikle küresel Güney’deki işçilerin düşük ücretlerle üretim sürecine dahil edilmesinin, gelişmiş kapitalist ülkelerdeki sermaye birikiminin temel dayanaklarından biri olduğunu ileri sürüyor. Bu bağlamda Bangladeş’teki tekstil işçilerinden, Çin’deki fabrikalardan ve Meksika’daki montaj hatlarından örnekler veriyor. Ona göre, bu işçiler yalnızca ucuz işgücü sağlamıyor; aynı zamanda çok uluslu şirketlerin kâr oranlarını yükselten “süper sömürü”nün merkezinde bulunuyor.
‘21. Yüzyılda Emperyalizm: Küreselleşme, Aşırı Sömürü ve Kapitalizmin Nihai Krizi’ (‘Imperialism in the Twenty-First Century: Globalization, Super-Exploitation, and Capitalism’s Final Crisis’), neoliberal küreselleşmenin serbest ticaret ve yatırım politikalarıyla bu sömürü mekanizmalarını nasıl kurumsallaştırdığını ortaya koyuyor. Smith, gelişmiş ülkelerde işçi sınıfının yaşam standartlarının korunmasının bile büyük ölçüde küresel Güney’deki emek sömürüsüne bağlı olduğunu savunuyor. Böylece kapitalizmin merkez ülkelerde refah yaratırken çevre ülkelerde eşitsizlikleri derinleştirdiğini gösteriyor.
Smith ayrıca Marx’ın emek-değer teorisine dayanarak bugünün emperyalizmini teorik bir çerçeveye oturtuyor. Kapitalizmin yapısal krizlerini, aşırı üretim sorunlarını ve sermayenin sürekli kâr arayışını ele alarak sistemin sürdürülemezliğine dikkat çekiyor. Kitap, emperyalizmi yalnızca bir dış politika meselesi değil, küresel kapitalizmin ayrılmaz bir parçası olarak kavramsallaştırıyor.
- Künye: John Smith – 21. Yüzyılda Emperyalizm: Küreselleşme, Aşırı Sömürü ve Kapitalizmin Nihai Krizi, çeviren: Banu Yılmaz, Yordam Kitap, siyaset, 480 sayfa, 2025
Dipnotski 