Bilindiği gibi, Karl Marx’ın Hindistan, Çin, Rusya, Polonya, Amerika Birleşik Devletleri, İrlanda ve Cezayir gibi, o zamanın kapitalist sisteminin sınırlarında kalmış ülkeler hakkında kaleme aldığı, fakat üzerinde pek durulmamış yazıları bulunuyor.
Kevin Anderson da bu muazzam çalışmasında, söz konusu binlerce sayfalık yazıyı didik didik ederek, Marx’ın kapitalizmin farklı coğrafyalardaki seyri konusundaki düşüncelerini açıklığa kavuşturuyor.
Bunu yaparken Marx’ın 1848-1883 arasında düşüncelerinin gelişimini de kayda alan Anderson’ın kitabı bununla da yetinmiyor.
‘Marx Sınırlarda’, Marx’ın ‘Kapital’in Fransızca basımı için yaptığı kritik değişiklikleri, New York Tribune için yaptığı gazetecilik faaliyetlerini, diğer yazılarını ve tuttuğu kitap notlarını da yorumlayarak, özgün bir Marx portresi de sunuyor.
Bu portredeki Marx, sınıfın yanında ulus, ırk ve etnisiteyi de hesaba katan bir teorisyen olarak karşımıza çıkıyor.
Kitabın bu nitelikleriyle, birçok tartışmaya kapı aralayacağını söylemeliyiz.
- Künye: Kevin B. Anderson – Marx Sınırlarda: Etnisite, Ulus, Ulusçuluk ve Batı Dışı Toplumlar, çeviren: Deniz Gedizlioğlu, Yordam Kitap, siyaset, 432 sayfa, 2018
Dipnotski 