Bret Lyon ve Sheila Rubin, Embracing Shame adlı kitaplarında utanç duygusunu yaşamın merkezine alan kapsamlı bir yaklaşım sunuyor. Utanç genellikle saklanmaya, bastırılmaya ya da reddedilmeye çalışılan bir duygu olarak görülüyor. Oysa yazarlar bu duygunun, doğru biçimde anlaşıldığında insanın kendisiyle ve çevresiyle kurduğu ilişkilerde dönüştürücü bir güç taşıdığını savunuyor.
‘Utancı Sahiplenmek’ (‘Embracing Shame’), utancın kökenlerini ve çocukluk deneyimlerinde nasıl şekillendiğini ele alıyor. Aile, okul ve toplum tarafından dayatılan beklentiler bireyin iç dünyasında kalıcı izler bırakıyor. Lyon ve Rubin, bu süreçte bedenin ve zihnin verdiği tepkileri açıklarken, utancın nasıl bir savunma mekanizmasına dönüştüğünü gösteriyor. Özellikle sessizlik, geri çekilme ve görünmez hale gelme davranışlarının utancın en yaygın dışavurumları arasında yer aldığını belirtiyorlar.
Yazarlar, utancın yalnızca olumsuz değil aynı zamanda iyileştirici bir potansiyel barındırdığını öne çıkarıyor. Utanç, bireyi başkalarının ihtiyaçlarını fark etmeye yönlendiriyor ve empatiyi besleyen bir kaynak haline geliyor. Bu noktada kitap, utançla başa çıkma yollarını değil, onunla barışmayı ve onu bir rehber gibi kullanmayı öneriyor.
Lyon ve Rubin, terapötik uygulamalardan somut örnekler sunarak okura yol gösteriyor. Beden farkındalığı, nefes çalışmaları ve güvenli paylaşım ortamları sayesinde utanç duygusunun dönüştürülebileceğini açıklıyorlar. Bu yöntemler, kişinin kendini olduğu gibi kabul etmesine ve ilişkilerinde daha açık bir iletişim kurmasına yardımcı oluyor.
Sonuç olarak bu kitap, utancı bir zayıflık olarak değil, insanı derinleştiren bir deneyim olarak görmeyi öneriyor. Kitap, kendi kırılganlıklarını kabullenmek isteyenler için iyi bir rehber.
- Künye: Bret Lyon, Sheila Rubin – Utancı Sahiplenmek, çeviren: Ayşe Nalan Uysal, Okuyanus Yayınları, psikoloji, 280 sayfa, 2025
Dipnotski 