David Quammen’ın ‘Bulaşma Eşiği: Hayvan Hastalıkları ve Bir Sonraki Pandemi’ (‘Spillover: Animal Infections and the Next Human Pandemic’) adlı bu kitabı, hayvanlardan insanlara geçen zoonotik hastalıkların (spillover) kökenlerini, yayılış mekanizmalarını ve gelecekteki pandemiler için oluşturdukları potansiyel tehdidi derinlemesine inceleyen kapsamlı bir çalışma. Quammen, bu kitabında, Ebola, SARS, MERS ve kuş gribi gibi son yıllarda ortaya çıkan ve büyük küresel sağlık sorunlarına yol açan zoonotik virüslerin izini sürerek, bu virüslerin doğal konakçılarını, türler arası geçiş süreçlerini ve insan popülasyonlarına nasıl yayıldıklarını detaylı bir şekilde anlatıyor. Yazar, bilim insanları, saha araştırmacıları ve salgınlarla mücadele eden doktorlarla yaptığı röportajlar ve kendi araştırmaları aracılığıyla, bu tehlikeli patojenlerin ekolojik ve evrimsel dinamiklerini anlaşılır bir dilde okuyucuya aktarıyor.
Kitap, insan faaliyetlerinin, özellikle ormanların tahrip edilmesi, vahşi hayvan ticaretinin artması ve tarım uygulamalarındaki değişikliklerin, hayvanlarla insanlar arasındaki etkileşimi artırarak zoonotik hastalıkların ortaya çıkışını ve yayılışını nasıl kolaylaştırdığını vurguluyor. Quammen, gelecekte daha ölümcül ve yaygın pandemilere yol açabilecek potansiyel virüslerin varlığına dikkat çekerek, bu tür salgınlara karşı küresel düzeyde hazırlıklı olunmasının hayati önem taşıdığını belirtiyor. Yazar, bilimsel araştırmaların, erken uyarı sistemlerinin ve uluslararası iş birliğinin, gelecekteki pandemilerin önlenmesi ve kontrol altına alınmasında kritik rol oynayacağını savunuyor.
‘Bulaşma Eşiği’, sadece mevcut zoonotik tehditleri anlamak için değil, aynı zamanda gelecekteki sağlık krizlerine karşı daha bilinçli ve hazırlıklı olmak için de okunması gereken önemli bir eserdir. Quammen, bilimsel bilgiyi sürükleyici bir anlatımla birleştirerek, insan sağlığı ve ekosistem arasındaki hassas dengeye dikkat çekmekte ve zoonotik hastalıkların küresel toplum için oluşturduğu ciddi riskleri açıkça ortaya koyuyor. Kitap, doğayla olan ilişkimizi yeniden gözden geçirmemiz ve gelecekteki pandemileri önlemek için sürdürülebilir politikalar geliştirmemiz gerektiği konusunda güçlü bir mesaj veriyor.
- Künye: David Quammen – Bulaşma Eşiği: Hayvan Hastalıkları ve Bir Sonraki Pandemi, çeviren: Yeşim Öksüzoğlu, Epsilon Yayıncılık, sağlık, 624 sayfa, 2025
Dipnotski 