Yirminci yüzyılda bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de birçok alanda çarpıcı gelişmeler, değişmeler ve dönüşümler yaşandı.
Mimarlık da, bu dönüşümlerin yaşandığı alanlardan biri olarak öne çıktı.
Doğan Hasol, bu aralar yeni bir baskıyla raflardaki yerini alan eldeki kapsamlı çalışmasında, 600 yıl sonra ömrünü tüketmiş bir imparatorluğun ardından kurulan Cumhuriyet’in ülkenin mimarlığında ne gibi dönüşümler meydana getirdiğini araştırıyor.
Türkiye’nin yüz yıllık mimarlık birikimini yorumlayan Hasol, konu hakkında derli toplu bir envantere imza atmış.
Yirminci yüzyıl başındaki Türk mimarlığından ulusalcı mimarlık akımına, genç Cumhuriyet’in konuğu olan yabancı mimarların katkılarından 1930’lardaki modernlik arayışına, 1950’lerdeki modernist arayışlardan 1980’lerle birlikte küreselleşme ve neoliberalizm süreçlerinin mimarlığa yansımalarına kadar ilgi çekici pek çok konu, zengin örnekler eşliğinde burada ele alınıyor.
Yakın tarihlerde, rant uğruna, örneğin 1940’lı yıllarda inşa edilmiş ve erken Cumhuriyet döneminin özgün yapılarından biri olarak kabul edilen Karaköy Yolcu Salonu gibi pek çok eşsiz yapı, sessiz sedasız şekilde yıkıldı.
Bu kitap ise, benzer kayıplar yaşanmaması adına bir uyarı niteliğinde.
- Künye: Doğan Hasol – 20. Yüzyıl Türkiye Mimarlığı, YEM Yayın, 307 sayfa, 2020
Dipnotski 