Ali Fuat Bilkan ‘Osmanlı Zihniyetinin Oluşumu’nda, Anadolu’nun Türkler tarafından mekân tutulmasından Fatih dönemine kadarki süreçte kaleme alınan Türkçe telif ve çeviri eserlerin Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemindeki zihniyet dünyasını şekillendirmedeki rolünü irdeliyor.
Söz konusu eserlerin satır aralarında gizlenen mesajların izini süren ve bunları diğer tarihi kaynaklarla karşılaştırarak dönemin ruhunu inceleyen Bilkan,
- Bu dönemde ulus bilincinin oluşumu ve Türkçenin gelişimini,
- Osmanlıcanın doğuşunu,
- İlk sözlüklerin ortaya çıkışını,
- Kültürel aktarımı,
- Tercüme ve şerh çalışmalarını,
- Anadolu’da ilk Türkçe eserleri,
- Kur’an’ın ilk tercüme ve tefsir çalışmalarını,
- Siyer, yüz hadis ve mevlid gibi dini edebiyatın ilk ürünlerini,
- Anadolu Aleviliğinin bu dönemdeki yazılı eserlerini,
- Devletin din siyasetini,
- Anadolu’da ilk medreseleri,
- Osmanlı’nın tarih kurgusunu,
- Osmanlı’nın tarih kurgusunda menkıbenin gücünü,
- ‘Muhammediye’, ‘Envârü’l-Âşıkîn’ ve ‘Müzekki’n-Nüfûs’ gibi, o dönemde yayınlanmış halk kitaplarını,
- Anadolu’da tasavvufun gelişimini ve Anadolu’da ilk tarikatları,
- Dinin ve tasavvufun toplum hayatındaki yerini,
- İsyancı tarikatları,
- Anadolu’da Fars kültürünün etkilerini,
- Bu dönemdeki tıp tercümeleriyle bilim dilinin oluşumunu,
- Ve bunun gibi birçok ilgi çekici konuyu irdeliyor.
Osmanlı zihniyet ikliminin oluşumunun tarihsel, siyasi, kültürel ve dini dinamiklerini daha iyi kavramak için bu kitap çok önemli bir kaynak.
- Künye: Ali Fuat Bilkan – Osmanlı Zihniyetinin Oluşumu: Kuruluş Döneminde Telif ve Tercüme, İletişim Yayınları, tarih, 384 sayfa, 2018
Dipnotski 