Türkiye’de müziğin modernleşme süreci, aynı zamanda toplumun derin dönüşümünün bir aynasıdır. Bu süreç, Osmanlı’nın Tanzimat Dönemi’nden Cumhuriyet’in kuruluşuna kadar uzanan uzun ve karmaşık bir tarihsel yolculuktur.
Müzikteki bu değişim, yalnızca estetik bir arayışın ötesinde, siyasi, ekonomik ve sosyal dönüşümlerin bir yansımasıdır. Batılılaşma çabaları, ulus devlet inşası ve modernleşme idealleri, müzik alanında da kendisini göstermiştir. Müzik, bu süreçte hem bir araç hem de bir hedef haline gelmiştir.
İlyas Ceran’ın bu özenli çalışması, müzikteki modernleşmeyi teknik detayların ötesinde, bu dönüşümü şekillendiren düşünsel temeller üzerinden incelmiyor. Müzik politikalarının hangi ideolojiler ve çıkar ilişkileri içinde şekillendiğini, Batı müziğinin neden tercih edildiğini ve Türk müziğinin ne şekilde dönüştürüldüğünü sorguluyor.
Özellikle Cumhuriyet döneminde, müzik eğitimi ve müzik politikaları, ulusal bir kimlik oluşturma ve toplumsal dönüşümü hızlandırma amacıyla kullanıldı. Batı müziği, modern ve medeni bir toplumun sembolü olarak görülmüş ve bu doğrultuda müzik eğitimi sistemleri yeniden yapılandırdı.
Ceran, müzikteki modernleşme sürecinin sadece estetik bir dönüşüm değil, aynı zamanda toplumun siyasi, sosyal ve kültürel yapısını şekillendiren bir süreç olduğunu vurgular. Müzik aracılığıyla, bir toplumun kimliğini, değerlerini ve ideolojilerini daha iyi anlayabiliriz.
- Künye: İlyas Ceran – Cumhuriyet Döneminde Müzikte Modernleşme Süreci, Siyah Beyaz Yayınları, müzik, 176 sayfa, 2025
Dipnotski 