Jean-François Marmion’un hazırladığı bu kitap, farklı yazarların, psikologların, filozofların ve sosyologların katkılarıyla derlenmiş, “aptallık” olgusunu çok yönlü biçimde inceleyen bir kitap olarak öne çıkıyor. ‘Aptallığın Psikolojisi’ (‘Psychologie de la connerie’), gündelik hayatta sıkça karşılaşılan ama kolayca tanımlanamayan bu kavramı tartışıyor.
Marmion ve katkıda bulunan isimler, aptallığın yalnızca bireysel bir eksiklik ya da zekâ yoksunluğu olmadığını, çoğu zaman toplumsal koşullar, güç ilişkileri ve önyargılarla beslendiğini vurguluyor. İnsanların akıl dışı davranışları, yanlış inançları sürdürmeleri, dogmalara bağlanmaları ya da başkalarının etkisiyle hatalı kararlar vermeleri aptallığın çeşitleri olarak ele alınıyor. Bu bağlamda, aptallığın körü körüne otoriteye itaat, sahte uzmanlıkların peşinden gitme, sosyal medyada düşünmeden paylaşılan yanlış bilgiler ve kitle psikolojisiyle birleştiğinde nasıl güç kazandığı gösteriliyor.
Kitapta, aptallığın yalnızca başkalarında değil, herkesin kendi düşünce ve davranışlarında da var olabileceği hatırlatılıyor. İnsan, rasyonel olduğu kadar irrasyonel eğilimler de taşıyor ve aptallık bu çatışmadan doğuyor. Psikanalizden bilişsel psikolojiye, felsefeden mizaha uzanan metinlerde, hem bireysel hem de kolektif ölçekte aptallığın nedenleri, sonuçları ve kaçınılmazlığı tartışılıyor.
‘Aptallığın Psikolojisi’ akademik analiz ile mizahi yaklaşımı harmanlayarak, okuru hem güldürüyor hem düşündürüyor. Kitap, aptallığı küçümseyici bir etiket olarak değil, insan doğasının ayrılmaz bir parçası olarak ele alıyor ve herkesin kendi payına düşen aptalı fark etmesi gerektiğini vurguluyor.
- Künye: Kolektif – Aptallığın Psikolojisi, hazırlayan: Jean-François Marmion, çeviren: Durmuş Bayram, Doğan Kitap, psikoloji, 320 sayfa, 2025
Dipnotski 