Etiket: Adem Bölükbaşı

Erving Goffman – Toplum İçinde Davranmak (2018)

Toplumun davranış ve etkileşim kodları bizim kılcal damarlarımıza kadar işlemiştir, fakat biz bunlar hakkında çoğu zaman bilgi sahibi olmadan yaşayıp gideriz.

Erving Goffman da bu eşsiz çalışmasında, toplumla kurduğumuz etkileşimin esaslarını bizimle paylaşıyor.

Düzenin, bilhassa bireyler arasındaki etkileşim yoluyla ilgi ve gözetim şeklinde varlığını kurduğunu ortaya koyan Goffman, bu etkileşim üzerinden iktidar ilişkilerinin mikro-sosyolojisinin nasıl işlediğini ortaya koyuyor.

Kitabın çok önemli katkılarından biri de, toplumsal etkileşim sürecini “normal” addettiğimiz kişiler kadar, delileri, damgalıları, kadınları, siyahları yahut madunları da kapsayacak şekilde genişletmesi.

Goffman, toplumsal düzenin örneğin deliliği yerini bilmemek veyahut engelliliği kapalılık olarak nasıl tanımlayarak ötekileştirdiğini, madunları ise tümüyle yok sayıp görünmez kıldığını gözler önüne seriyor.

Toplumda karşılıklı katılım ilginin kuruluşu, birbirlerini tanımayanlar arasındaki irtibatlar ve toplumsal etkileşimde iletişimin sınırları gibi ilgi çekici konuların irdelendiği kitap, toplumsal etkileşimlere sızmış tahakkümü en ince ayrıntısına kadar belirgin kılmasıyla önemli.

  • Künye: Erving Goffman – Toplum İçinde Davranmak: Etkileşimlerin Sosyal Düzenine Dair Açıklamalar, çeviren: Adem Bölükbaşı, Heretik Yayıncılık, sosyoloji, 272 sayfa, 2018

Erving Goffman – Etkileşim Ritüelleri: Yüz Yüze Davranış Üzerine Denemeler (2017)

Erving Goffman’ın ‘Etkileşim Ritüelleri’, bundan tamı tamına 50 yıl önce, duygular sosyolojisinin henüz ortaya çıkmadığı bir dönemde yazıldı.

Yazarının birebir gözlemleri ve ufuk açıcı yorumlarıyla öne çıkan çalışma, insanlar arasında bakışlar, jestler, mimikler, duruşlar ve sözlü ifadeler üzerinden ilerleyen yüz yüze davranışları inceliyor.

Yayımlandığı yıllarda yankı uyandıran kitabında Goffman, başkalarıyla bir arada olduğumuz esnada ortaya koyduğumuz davranışların sosyolojisini kuruyor.

Kitap, toplumsal örgütlenmeyi ana gündem olarak belirliyor, fakat bunu kişilerin birbiriyle karşılaşmaları ve bundan kaynaklı etkileşim pratikleriyle açıklıyor.

Çalışmanın en özgün katkısı da budur diyebiliriz.

Kitabın asıl ilgi çeken bölümü ise, Goffman’ın Nevada’da bir kumarhanedeki gözlemleri üzerinden kimi davranış pratiklerini irdelemesi.

Yazar, çok ilginç ayrıntılardan yola çıkarak kumarı, benliğin sunulduğu önemli bir karşılaşma türü olarak ele alıp yorumluyor.

Daha sonra bu alanda yapılacak araştırmalar için önemli bir başlangıç oluşturmuş bu kült kitap, benliği hem kırılgan hem de yetkin bir yapı olarak ele alması ve etkileşim ritüellerinin bireyi kişisel ve toplumsal olarak nasıl yeniden ve yeniden inşa ettiğini gözler önüne sermesiyle değerli ve önemli.

  • Künye: Erving Goffman – Etkileşim Ritüelleri: Yüz Yüze Davranış Üzerine Denemeler, çeviren: Adem Bölükbaşı, Heretik Yayıncılık, sosyoloji, 302 sayfa