Vartuhi Kalantar – Hapishane-i Umumi Kadınlar Koğuşu (2024)

‘Hapishane-i Umumi Kadınlar Koğuşu’, Osmanlı İmparatorluğu topraklarında bir kadın tarafından yazılmış ilk hapishane tanıklığı olarak nitelendirilebilir.

Lozan’da üniversite öğrencisiyken ailesine yazdığı mektuplar gerekçe gösterilerek 1915’te tutuklanan ve ailesiyle birlikte Divan-ı Harp’te yargılanan Vartuhi Kalantar (1895-1978), hakkında tutuklama kararı çıkarılan diğer Ermeni aydınlarla birlikte Hapishane-i Umumi’ye gönderildi.

İki buçuk yıllık mahkûmiyetini, 1920-1921 yılları arasında Getronagan pandin gineru pajinı [Hapishane-i Umumi Kadınlar Koğuşu] adıyla ilk kez Hay gin dergisinde anlattı.

Kalantar’ın anıları, Osmanlı’nın ilk modern hapishanesi olan Hapishane-i Umumi’yi bir etnografi gibi inceleyen, yazarın keskin gözlem gücüyle harmanlanmış, eşsiz bir anlatı olarak karşımıza çıkıyor.

  • Künye: Vartuhi Kalantar – Hapishane-i Umumi Kadınlar Koğuşu (1920-1921), çeviren: Artun Gebenlioğlu, Aras Yayıncılık, anı, 104 sayfa, 2024

Şahan Şahnur – Sessiz Ricat (2016)

  • SESSİZ RİCAT, Şahan Şahnur, çeviren: Maral Aktokmakyan ve Artun Gebenlioğlu, Aras Yayıncılık, roman

sessiz-ricat

İstanbul’dan Paris’e göç eden Ermenilerden Şahnur’un, 1915 ve sonraki yıllarda hayatta kalarak Batı ülkelerine savrulmuş Ermenilerin yaşadıkları derin travmayı çarpıcı ve yenilikçi tarzda işleyen romanı. Roman, Ermenilerin kimliğine yönelik eleştirileri ve dönemine göre cesur sayılabilecek erotizmiyle dikkat çekiyor.