Bai Gao’nun bu kapsamlı eseri, Japonya’nın 1931-1965 arasındaki sanayi politikalarını şekillendiren ekonomik ideolojileri mercek altına alıyor. ‘Ekonomik İdeoloji ve Japon Endüstri Politikası: 1931’den 1965’e Kalkınmacılık’ (‘Economic Ideology and Japanese Industrial Policy: Developmentalism from 1931 to 1965’), yalnızca ekonomi politikalarını değil, bu politikaların arkasındaki düşünsel çerçeveyi, bürokratik yapıyı ve tarihsel bağlamı derinlemesine analiz ediyor. Gao, Japonya’nın kalkınmacı devlet modelini açıklarken, bunu yalnızca sonuçlarla değil, ideolojik temellerle de ilişkilendiriyor.
Yazar, Japon bürokrasisinin özellikle MITI (Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanlığı) gibi kurumlar aracılığıyla nasıl güçlü bir planlayıcı aktör haline geldiğini ortaya koyuyor. Ekonomik kararlar yalnızca piyasa mekanizmalarıyla değil, aynı zamanda devletin yönlendirici gücüyle alınıyor. Bu yaklaşım, Japonya’nın savaş sonrası ekonomik mucizesine temel hazırlıyor.
Kitapta üç ana ideolojik dönem inceleniyor: 1930’ların korporatist milliyetçiliği, savaş dönemi planlı ekonomi anlayışı ve 1950-60’ların liberal kalkınmacı yaklaşımı. Bu evreler, yalnızca ekonomik politikaların değil, Japon elitlerinin dünya görüşlerinin ve sınıf yapılarına dair yaklaşımlarının da nasıl evrildiğini gösteriyor.
Bai Gao, ekonomik düşüncenin sadece entelektüel bir faaliyet değil, aynı zamanda politik bir mücadele alanı olduğunu savunuyor. Ekonomik ideolojilerin, hangi sosyal grupların çıkarlarını yansıttığını ve devletin bu ideolojiler karşısındaki konumunu detaylandırıyor.
Sonuç olarak kitap, Japonya’nın kalkınma sürecini açıklarken, ekonominin teknik bir alan değil, ideolojik ve kurumsal çatışmalarla şekillenen bir yapı olduğunu vurguluyor. Bu yönüyle sadece Japonya için değil, kalkınma ekonomileriyle ilgilenen herkes için önemli bir kaynak niteliği taşıyor.
- Künye: Bai Gao – Ekonomik İdeoloji ve Japon Endüstri Politikası: 1931’den 1965’e Kalkınmacılık, çeviren: Bahar Hazal Öztürk, Vakıfbank Kültür Yayınları, iktisat, 520 sayfa, 2025
Dipnotski 