Osmanlı döneminde cinsel yaşam bugünkünden farklıydı.
Peki, nasıl oldu da geç Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde cinsel normallik algımız değişti?
Başka bir deyişle o dönemden itibaren, heteroseksüellik ve heteronormativite nasıl egemen cinsellik rejimi hale geldi?
Ezgi Sarıtaş’ın bu dikkat çekici çalışması, bize özgü cinsel modernliğin nasıl kurulduğunu heteronormatiflik kavramını merkeze alarak irdeliyor.
Sarıtaş’ın çalışması, iki temel argüman etrafında şekilleniyor.
Bunlardan ilki, yazarın cinsel modernlik dönemi olarak ele aldığı on dokuzuncu ve yirminci yüzyıllarda yaşanan heteronormalleşme sürecinin ancak erken modern dönemde yaşanan toplumsal, kültürel, politik ve erotik dönüşümler dikkate alındığında anlaşılabileceği.
İkincisi ise, heteronormatifliğin kendi ihlallerini üreterek işleyen yapısı nedeniyle, heteronormalleşmenin, nihai ve mutlak bir sonuca varmış bir süreç olarak incelenemeyeceği.
Sarıtaş çalışmasında, erken modern dönemden devralınan, erotik deneyimleri ve özdeşleşme kategorilerini idrak edilebilir kılan söylemlerin, yeni ve rakip söylemlerle nasıl bir arada işlediğini ve tutarsız ve istikrarsız öznellikler ürettiğini inceliyor.
Sarıtaş’ın bunu yaparken queer teoride heteroseksüel cinselliğin normal kabul edilmesi süreci üzerine üretilen zengin tartışmalardan yararlanması ise, çalışmayı queer teoriye ilgi duyanlar için de dikkat çekici kılıyor.
- Künye: Ezgi Sarıtaş – Cinsel Normalliğin Kuruluşu: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Heteronormatiflik ve İstikrarsızlıkları, Metis Yayınları, inceleme, 376 sayfa, 2020
Dipnotski 