Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Anadolu’da Müslüman-Hıristiyan ilişkileri konusunda en önemli kaynaklardan biri.
Bilhassa İran ve Hakkâri Nasturileri, Diyarbakır/Mardin vilayeti ve Tur Abidin Süryanilerine odaklanan eser, Süryani topluluklarının daha savaş başlamadan nasıl bir etnik temizliğe kurban gittiğini ortaya koyuyor.
‘İran’ın Tarafsızlığı’, İran İmparatorluğu Dışişleri Bakanlığı diplomatik belgelerinden oluşuyor.
Kitabın girişini kaleme alan David Gaunt, Osmanlı İmparatorluğu’nun, 1. Dünya Savaşı sırasında, 1915 ve 1918’de olmak üzere iki kez kuzeybatı İran’ın bazı kısımlarını, yani Azerbaycan Vilayeti’ni işgal ettiğini belirtiyor.
Osmanlıların Almanya ve Avusturya-Macaristan ile ittifak halinde savaşa girer girmez bu saldırıyı gerçekleştirdiğini söyleyen Gaunt, kitaptaki belgelere dayanarak, İran Şahı’nın ülkesinin tarafsızlığını ilan etmesine rağmen bunun gerçekleştiğini, böylece silahsız sivillerin katledildiğini ve misyonlara sığınan kişilerin de ele geçirilip infaz edildiğini savunuyor.
David Gaunt’un ‘Katliamlar, Direniş, Koruyucular’ isimli bu çalışması, 1. Dünya Savaşı’nda Doğu Anadolu’daki Müslüman-Hıristiyan ilişkilerine odaklanıyor. Bilenler bilir, Gaunt’un çalışması, Ermeniler’le aynı kaderi paylaşmış Asur, Kildani ve Süryani Hıristiyan azınlıklara ilişkin ilk tarihsel araştırmalardan biri. Kitap, resmi Rus, Türk ve Batı Avrupa arşivlerindeki temel kaynaklar dışında, şimdiye dek kullanılmamış el yazması kaynakları ve sözlü tarihi temel almasıyla, 1915 olaylarının tam resmini vermeyi amaçlıyor ve bunu fazlasıyla da başarıyor. Kitap, esas olarak Urmiye ve Hakkari Asurlar’ı ile Diyarbakır Vilayeti, özellikle de Tur Abdin Süryaniler’ine odaklanıyor.
Dipnotski 