Sanatta “yeni” dediğimiz gerçek anlamda ne kadar yenidir?
Başka bir deyişle, “yeni olan”ı belirleyen ölçütler tam olarak nedir?
Boris Groys’un tam da bu sorunu merkeze alan elimizdeki çalışması, sanatta yeniliğin ve bunun algılanması ve tanınmasının ardındaki karmaşık süreçleri irdeliyor.
Yeninin ne olduğunu tartışmaya, öncelikle günümüzde sanatın ne anlama geldiğini irdeleyerek başlayan Groys, bu bağlamda zamanımızın kültürel yapılarının kendilerine özgü niteliklerini kapsamlı bir şekilde ortaya koyuyor.
Modern kültürün başlıca yönlendiricileri olan entelektüel piyasayı ve arşivi harekete geçiren değiş tokuş ve değerleme ekonomilerini mercek altına almasıyla da dikkat çeken kitapta irdelenen diğer konulardan bazıları şöyle:
- Geçmiş ve geleceğin kesiştiği yerde yeni,
- Yeninin kökeninin piyasa veya sahicilikle ilişkisi,
- Yeni ve ütopya,
- Yeni ve moda,
- İnsan özgürlüğü ve yenilik talebi,
- Değerlere yeniden değer biçilmesi anlamında yenilik,
- Yenilik ve yaratıcılık,
- Değiş tokuşun kültürel ekonomisi,
- Yenilikçi değiş tokuş ve Hıristiyanlık,
- Kültürel değer sınırları ve toplumsal eşitsizlik…
Kitabı özgün kılan hususlardan biri de, yazar ve sanatçı olgusunu merkeze alarak kültürel yapıtların kendilerine özgü niteliklerini kapsamlı bir şekilde analiz etmesi.
- Künye: Boris Groys – Yeni Üzerine: Geçmişle Gelecek Arasında Kültürel Ekonomi, çeviren: Zeynep Baransel, Koç Üniversitesi Yayınları, sanat, 208 sayfa, 2020
Dipnotski 