Enzo Traverso – Solun Melankolisi (2018)

Enzo Traverso’nun bu önemli çalışması, geçtiğimiz yüzyılın sol kültürünün melankolik boyutunu inceliyor.

Başka bir deyişle kitap, sosyalizm ve Marksizmin tarihini melankolinin ışığında baştan düşünüyor.

Yalnız burada Traverso’nun tanımladığı şekliyle sol melankoli, kendi içine kapalı bir ıstırap ve hatıra evrenine çekilmek anlamına gelmiyor.

Yazara göre, sol melankoli, tarihsel bir geçiş sürecini kuşatan hisler ve duygular bütünüdür ve ne geçmişe dönüktür ne de acz içindedir.

Yine Traverso’ya göre, sol melankoli geçmişin yükünü taşımaktan kaçınmamalı, yüzünü günün mücadelelerine çevirirken geçmiş başarısızlıklarına dair özeleştiriden sakınmamalıdır.

Kitapta, sol melankolinin izleri sosyalist imgelemin birçok dışavurumu üzerinden, başka bir deyişle sol kültürü biçimlendiren kavram ve imgeler üzerinden irdeleniyor, bu bağlamda pek çok klasik Marksist eserin resim, fotoğraf ve filmlerle ortak paydaları gösterilip kavramlarla imgeler birbirine bağlanıyor.

Kitabın birinci bölümü, solun yenilgi kültürüne genel bir bakış atıyor.

İkinci bölüm, Marksizmin bellek anlayışını resmediyor.

Üçüncü bölüm yas tutma anlayışına resim ve filmlerden hareketle yaklaşırken, dördüncü bölüm

devrimci Bohemya’nın tarihini şekillendiren coşkunluk ve keder arasındaki gerilimi masaya yatırıyor.

Traverso sonraki bölümlerde de, Marksist düşünürler arasındaki üretken, çelişkili, gecikmiş veya ıskalanmış karşılaşmaları ele alıp sol melankolinin şekillendiği patikaları ortaya seriyor.

Yazarın burada, sol melankolinin farklı biçimlerini örneklendiren belli şahıslar olarak ele aldığı isimler ise Marx, Adorno, C.L.R. James, Daniel Bensaïd, Rosa Luxemburg, Walter Benjamin, Gustave Courbet ve Troçki.

  • Künye: Enzo Traverso – Solun Melankolisi: Marksizm, Tarih ve Bellek, çeviren: Elif Ersavcı, İletişim Yayınları, siyaset, 348 sayfa, 2018

Jules Baillods – Courbet Yaşıyor (2008)

Julles Baillods, ‘Courbet Yaşıyor’da, bir zamanlar Paris Komünü Sanat Birliği başkanlığı görevini de yürütmüş muhalif ressam Jean-Désiré Gustave Courbet’nin hayatını ve sanatını anlatıyor.

Courbet en çok, vajinayı tasvir ettiği “L’Origine du monde” isimli tablosuyla bilinse de, kendisi aynı zamanda resimde gerçekçilik akımının öncülerindendir.

Baillods’un çalışması, İmparatora kafa tutmuş ve hayatı mücadeleyle geçmiş Courbet’nin sanat anlayışını ve mücadelesini ayrıntılı bir bakışla serimliyor.

Politik ve sanatsal tavrıyla öncü olmuş Courbet’ye dair Türkçedeki kaynak kıtlığı göz önünde bulundurulduğunda, bu çalışma özel bir önem taşıyor.

  • Künye: Jules Baillods – Courbet Yaşıyor, çeviren: Yalçın Karayağız, Chiviyazıları Yayınevi, biyografi, 112 sayfa