Johnjoe McFadden, bilimin en güçlü ilkelerinden biri olan Ockham’ın Usturası’nı merkeze alarak, sadeliğin bilimsel ilerlemedeki kritik rolünü anlatıyor. Ockham’ın Usturası, karmaşık açıklamalar yerine en basit olanı tercih etmeyi öneriyor ve bu yaklaşım, yüzyıllar boyunca bilimin yolunu açıyor. McFadden, bu ilkenin felsefi kökenlerinden başlayarak modern bilime kadar uzanan etkilerini inceliyor.
‘Hayat Basittir: Occam’ın Usturası Bilimi Nasıl Özgürleştirdi ve Evrenin Kilidini Nasıl Açtı?’ (‘Life is Simple: How Occam’s Razor Set Science Free and Unlocked the Universe’) , 14. yüzyılda yaşamış William of Ockham’ın düşüncelerine ve dönemin entelektüel atmosferine odaklanıyor. Orta Çağ’ın teolojik ve skolastik kalıplarına karşı çıkan bu yaklaşım, doğa olaylarını basit yasalarla açıklamanın önemini vurguluyor. Yazar, Galileo’dan Newton’a, Darwin’den Einstein’a kadar birçok bilim insanının çalışmalarında bu prensibin nasıl işlediğini örneklerle ortaya koyuyor.
McFadden, bilimsel açıklamalarda sadeliğin her zaman kolaylık anlamına gelmediğini, aksine derin bir kavrayış gerektirdiğini belirtiyor. Basit modellerin karmaşık gerçeklikleri nasıl anlaşılır kıldığını ve bilimsel devrimlere nasıl zemin hazırladığını detaylandırıyor. Evrim teorisinden kuantum fiziğine kadar pek çok alanda Ockham’ın Usturası’nın etkisi hissediliyor.
Son bölümde yazar, günümüzde bilimsel araştırmalarda ve yapay zekâ gibi alanlarda bu ilkenin hâlâ nasıl rehberlik ettiğini tartışıyor. McFadden, sadeliğin yalnızca bir yöntem değil, bilginin doğasına dair bir anlayış olduğunu savunuyor. Bu kitap, bilimin tarihini ve yöntemlerini derinlemesine kavramak isteyen herkes için ufuk açıcı bir eser olarak öne çıkıyor.
- Künye: Johnjoe McFadden – Hayat Basittir: Occam’ın Usturası Bilimi Nasıl Özgürleştirdi ve Evrenin Kilidini Nasıl Açtı?, çeviren: Sevgi Halime Özçelik, Minrotor Kitap, bilim, 408 sayfa, 2025
Dipnotski 