James E. Lindsay’nin bu kitabı, Ortaçağ İslam dünyasında gündelik yaşamın çok boyutlu bir panoramasını sunuyor. ‘Ortaçağ Müslüman Dünyasında Günlük Hayat’ (‘Daily Life in the Medieval Islamic World’), siyasi ya da dini tarihin ötesine geçerek sıradan insanların yaşantılarına, alışkanlıklarına ve toplumsal ilişkilerine odaklanıyor. Yazar, Abbasilerden Memluklere uzanan geniş bir tarihsel dönemde farklı coğrafyalarda yaşamış Müslüman toplumları inceliyor.
Kitapta aile hayatı, toplumsal cinsiyet rolleri, eğitim, ibadet, ticaret, zanaatkârlık, şehir ve kırsal yaşam gibi birçok tema ele alınıyor. Lindsay, kaynakları dikkatle okuyarak hem elit sınıfın hem de halkın gündelik pratiklerini örneklerle açıklıyor. Camiler, medreseler, pazar yerleri, hamamlar ve evler gibi fiziksel mekânlar üzerinden, bireylerin yaşamını şekillendiren çevresel ve sosyal faktörleri görünür kılıyor.
Kadınların sosyal hayattaki yerinden çocuk eğitiminin ayrıntılarına, yeme-içme alışkanlıklarından meslekî örgütlenmelere kadar geniş bir çerçevede bilgi veriyor. Kitap, İslam dünyasının sadece bir inanç sistemi değil, aynı zamanda canlı bir medeniyet olduğunu ve bu medeniyetin günlük yaşamın en küçük detaylarına kadar sirayet ettiğini gösteriyor.
Lindsay, tarihsel belgelerin yanı sıra edebiyat, fıkıh metinleri ve seyyah anlatılarını da kaynak olarak kullanıyor. Bu sayede, hem gerçeklere dayalı hem de kültürel anlatılarla zenginleşmiş bir bakış açısı sunuyor. ‘Ortaçağ Müslüman Dünyasında Günlük Halat’, okuyucuya sadece geçmişin yaşam biçimlerini değil, bugünün İslam dünyasının köklerini de anlamak için bir zemin sağlıyor.
- Künye: James E. Lindsay – Ortaçağ Müslüman Dünyasında Günlük Hayat, çeviren: Tufan Göbekçin, Alfa Yayınları, tarih, 408 sayfa, 2025
Dipnotski 