Trevor Bryce – Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum (2023)

Hitit dünyasını çok çeşitli yönleriyle ele alan bu kitap, yazarın Hitit Krallığı’nda sunduğu askeri ve siyasi tarihi tamamlıyor.

Okur, Hitit dünyasında yaşamanın, kutlamalarına katılmanın, krizlerine ortak olmanın, onlarla başkentin sokaklarında veya evlerinde buluşmanın, bir şifa ritüelinin görüntülerini, seslerini ve kokularını deneyimleyecek, “Büyük Kral”la bir gösteriye katılacak.

Antik tarih meraklılarının ilgisini ziyadesiyle çekecek çalışma, Hitit kültürü üzerine derinlikli bir araştırma sunuyor.

Trevor Bryce, bugün Anadolu araştırmalarının yaygınlaşmasında çok etkili olmuş bir biliminsanı ve bir otorite olarak, Hititlerin olabilecek en net tarihini üretti.

  • Künye: Trevor Bryce – Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum, çeviren: İrem Kutluk, Alfa Yayınları, tarih, 368 sayfa, 2023

 

Carl Zimmer – Yaşamın Kıyısında (2023)

Carl Zimmer en büyük bilimsel sorulardan birini araştırıyor: Hayat nedir?

Cevap, ciddi bir şekilde cevaplamaya çalışana kadar açık görünüyor.

Mutfak tezgâhınızda duran elma canlı mı, yoksa sadece içinden geldiği elma ağacı mı bu sözü hak ediyor?

Bu soruyu burada, dünyada cevaplayamazsak, diğer dünyalarda uzaylı yaşamı keşfedip keşfetmediğimizi nasıl bileceğiz?

Soru, örneğin döllenmiş bir yumurtanın yaşayan bir insan olup olmadığı ve bir kişiyi ne zaman yasal olarak ölü ilan etmemiz gerektiği gibi, toplumun en tartışmalı çatışmalarından bazılarının üzerinde asılı duruyor.

Koronavirüsler tarihin akışını değiştirdi, ancak birçok bilim insanı onların canlı olmadığını iddia ediyor.

Kimyagerler toplanabilen, çevrelerini algılayabilen ve çoğalabilen damlacıklar yaratıyorlar.

Laboratuarda yaşam mı yarattılar?

Zimmer bizi, yaşamı sıfırdan tasarlayan araştırmacıların laboratuvarlarına ve zihinlerine kadar götürüyor.

Yazar bunu yaparken de ufuk açıcı ve aydınlatıcı pek çok hikâye anlatıyor.

  • Künye: Carl Zimmer – Yaşamın Kıyısında: Canlı Olmak Ne Demektir Arayışı, çeviren: İlkay Alptekin Demir, Alfa Yayınları, bilim, 384 sayfa, 2023

Paul de Man – Okuma Alegorileri (2023)

Paul de Man’ın bu önemli teorik çalışması, Rousseau, Nietzsche, Rilke ve Proust’un örnek metinlerine dayanan bir okuma ve yorumlama tarzı ortaya koyuyor.

Kitap boyunca, çağdaş eleştirideki meseleler polemik yerine analitik olarak ele alınıyor.

Edebi metinlerin neden güçlü anlam kaynakları olmasına rağmen epistemolojik olarak tam aksine bir o kadar güvenilmez olduğu retorik bir analizle sorgulanıyor.

De Man bu gerilimin altında metin, tarihsel eleştiri ve dil felsefesini tartışıyor.

  • Künye: Paul de Man – Okuma Alegorileri: Rousseau, Nietzsche, Rilke ve Proust’ta Figürel Dil, çeviren: Mustafa Zeki Çıraklı, Alfa Yayınları, inceleme, 456 sayfa, 2023

Philip Mansel – Konstantinopolis (2023)

Osmanlı başkenti İstanbul’u hakkında geniş ve birincil kaynaklarla zenginleşen kapsamlı bir inceleme.

Philip Mansel bu kadim şehrin ihtişamını da görkemli çöküşünü de çok iyi yansıtıyor.

İmparatorluklar başkenti, kutsal şehir, Çeşm-i Cihan, Dersaadet…

Her yakıştırmanın hakkını verebilen bu şehrin en özel hikâyesini Mansel’den dinliyoruz.

Kitap İstanbul’un Ceneviz, Venedik, Rum, Ermeni, Arap, Yahudi ve Türk gibi farklı halklardan tanınmış ailelerinin izini sürmesiyle de çok ilginç ve benzersiz.

Böylece yazar, şehrin gerçekten küresel doğasını ve Osmanlıların zengin kültürel mirasını ortaya koyuyor.

Büyüleyici bir imparatorluk şehrine ve sakinlerine dair mükemmel bir çalışma olarak okunabilecek kitap, konuya merak duyan her okurun yanı sıra Osmanlı tarihini araştıran akademisyenlerin de büyük beğenisini kazanacak türden.

  • Künye: Philip Mansel – Konstantinopolis: Dünyanın Arzuladığı Şehir 1453-1924, çeviren: Şerif Erol, Alfa Yayınları, tarih, 632 sayfa, 2023

Kolektif – Hareketliliğin Doğası (2023)

Antikçağ’dan günümüze insanların, fikirlerin ve nesnelerin dolaşımına odaklanan ufuk açıcı makaleler bu kitapta.

Doğu Roma’dan İran’a felsefi hareket, geminin hareketi, gezgin zanaatkârlar ve daha fazlası.

Kitapta,

  • Hareket üzerine Antik dönemden modern döneme uzanan tartışmalar,
  • Zanaat uzmanlığının gelişiminde gezgin zanaatkârlar,
  • Arkaik dönemde İspanya’daki Grek kolonileri,
  • Geç Antikçağda Doğu Roma’dan İran’a felsefi hareketler,
  • Oryantalist durağan toplum tezi karşısında “miskin doğu”ya yönelik tartışmalar,
  • Bir “var olma” biçimi olarak göç,
  • Antikçağda kült heykellerin hareketliliği,
  • Tasvirlerle İsrailoğullarının göçü,
  • Bizans sanatında Kızıldeniz ve Kızıldeniz’den geçiş sahneleri,
  • Ve geç Antikçağda tutsaklık gibi pek çok ilgi çekici konu ele alınıyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Dinçer Çevik, Şerife Çakar, Pınar Çağnis, Ülkü Kara, Emine Bilgiç Kavak, Tevfik Orkun Develi, Çağlar Özbek, Uğur Can Köşk, Esen Kaya, Dilek Maktal Canko, Hatice Demir, Pınar Serdar Dinçer ve İlkgül Kaya.

  • Künye: Kolektif – Hareketliliğin Doğası: Antikçağdan Günümüze İnsanlar, Fikirler ve Nesnelerin Dolaşımı, editör: Emine Bilgiç Kavak, Hatice Demir ve Esen Kaya, Alfa Yayınları, inceleme, 352 sayfa, 2023

Michael W. Dols – Mecnun (2023)

Ortaçağ İslam toplumunda delilik ve deliye dair inançlar, akıl hastalığı veya sakatlığı olan kişilere yönelik tutumlar üzerine muhteşem bir çalışma.

Michael Dols, tarihten edebiyata ve sanata çok çeşitli kaynakları kullanarak Hristiyan ve Müslüman tıbbi inanç ve uygulamaları arasındaki bağlantıları gösteriyor, ayrıca mucize yaratma gibi bazı Hristiyan inançlarının İslami uygulamalar üzerindeki etkisinin izini sürüyor.

Akıl hastalığı algıları çerçevesinde Ortaçağ İslam’ında romantik aptal, bilge aptal ve kutsal aptal kavramlarını analiz etmede yeni bir çığır açıyor.

Kitap, o toplumlarda delinin bir parya, dışlanmış veya günah keçisi olarak görülmediğini göstermesiyle ayrıca dikkat çekiyor.

Dols’un son halini hasta yatağındayken verdiği ‘Mecnun: Ortaçağ İslam Toplumunda Deli’ tam bir armağan: Galenos ve İbn Sînâ’dan, Fuzuli ve Nizâmî’den, Serâbiyûn ve Neysâbûrî’den, Cüneyd-i Bağdâdî ve Hallâc-ı Mansûr’dan, Deylemli Yuhanna ve Andreas-Markos-Simeon’dan, aziz ve ermişten, ukalâu’l-mecânîn ve daha nicelerinden koparılıp getirilen bir karanfil; sayısız tarihî, tıbbî ve edebî kaynağa sahip, eşi benzeri olmayan akademik bir çalışma.

  • Künye: Michael W. Dols – Mecnun: Ortaçağ İslam Toplumunda Deli, çeviren: Didem Gamze Dinç, Alfa Yayınları, tarih, 664 sayfa, 2023

Jack Zipes – Grimmlerin Mirası (2023)

On sekizinci yüzyılın sonlarında Almanya’da dünyaya gelen Grimm Kardeşler, Jacob ve Wilhelm, çeşitli Alman lehçelerindeki masalları köy köy, kasaba kasaba gezerek derlemiş ve Alman dilinin tüm inceliklerine hâkim olan iki dilbilimci olarak, bu dile büyük katkılarda bulunmuşlardı.

Derledikleri masalları ‘Kinder-und Hausmarchen’ (Çocuk ve Ev Masalları) adı altında yayımlayan Grimmler, yetişkinleri hedef alan masallarının zaman içinde çocuk masallarına dönüşmesini, dünyanın tüm ülkelerinde tanınıyor olmalarını ve masallarının özellikle Amerika tarafından sahiplenilip Disneyleştirilmesini hiç beklemiyorlardı muhakkak.

‘Grimmlerin Mirası’, “Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler”den “Uyuyan Güzel”e, “Hansel ile Gretel”den “Parmak Çocuk”a, “Kırmızı Başlıklı Kız”dan “Bremen Mızıkacıları”na kadar hepimizin çocukken dinlediği, okuduğu ve izlediği masalların kaynağına dönüp, onlara giden parıltılı dünyanın kapılarını ardına kadar açıyor.

  • Künye: Jack Zipes – Grimmlerin Mirası: Grimmlerin Halk Hikâyeleri ve Peri Masallarının Büyüsü, çeviren: Nuray Önoğlu, Alfa Yayınları, inceleme, 468 sayfa, 2023

Nuccio Ordine – İnsan Ada Değildir (2022)

Nuccio Ordine’nin ‘İnsan Ada Değildir’de bir araya getirdiği pek çok yazar, şair ve düşünür ortak bir ide etrafında toplanır: “Hiç kimse ada değildir, kendi başına bütün de değildir; herkes kıtanın bir kısmı, okyanusun bir parçasıdır.”

Aristoteles’ten Sadi’ye, Shakespeare’den Virginia Woolf’a, Tolstoy’dan Camus’ya, T. S. Eliot’tan Ernest Hemingway’e kadar adları tüm dünyada bilinen bu kişiler farklı dillerde, farklı cümlelerle aynı şeyi söylemiştir aslında: Hepimiz aynı bedenin farklı uzuvları, hepimiz bir okyanusun dalgalarıyız.

Birbirimize bağlı olduğumuz hakikatini kavramak ve gerçek bir dünya vatandaşı olmak, sınırlarımızı uçsuz bucaksız genişletecek; insanlık tek bir topluma, gezegenimiz devasa bir vatana dönüştürecektir.

  • Künye: Nuccio Ordine – İnsan Ada Değildir, çeviren: Leyla Tonguç Basmacı, Alfa Yayınları, inceleme, 368 sayfa, 2022

Eyüp Çoraklı – Sophia-Sapientia (2022)

Yunan’ın ünlü Yedi Bilgesi, rivayete göre, Delphoi kentinde bir araya gelir ve bilgeliğin sırrının “Kendini bil!” (Gnōthi sauton) sözünde saklı olduğuna hükmedip bu sözü bir düstur halinde Apollon tapınağının duvarına nakşeder.

O günden itibaren tüm antikçağ, hep bu düsturu hayatına uygulamaya çalışır, bu düsturun ardındaki manayı kavramak için uğraşır, bu düsturla bakar dünyaya ve insana, hatta tanrıya; kısacası bu düsturun vadettiği bilgeliğin (sophia) peşinde tüketir nefesini.

Bilgeliğini anlamak isteyenleri de, üzerinde bu düsturun yazılı olduğu tapınağının kapısından içeri girmeye davet eder kendisiyle birlikte.

Ancak böyle açar aradığı o muazzam sırrın manasını ve o manayı örten bilgelik kisvesini dilediğine.

Eyüp Çoraklı, okurunu kadim bilgeliğin izinde aydınlatıcı bir yolculuğa çıkarıyor.

Bunu yaparken konuyu Yunan ve Roma tecrüebeleri bağlamında ele alan Çoraklı, Sokrates, Platon, Aristo, Çicero, Stoacılık felsefe ve gündelik hayat, bilgelik ve dostluk, Yunan ve Roma tecrübeleri gibi geniş bir alanda geziniyor.

  • Künye: Eyüp Çoraklı – Sophia-Sapientia: Bilgeliğin Peşinde, Alfa Yayınları, felsefe, 120 sayfa, 2022

Hardy Hansen ve Gerald M. Quinn – Eski Yunanca Dilbilgisi (2022)

Bu kitap, antik Yunanca öğretimi için şu anda mevcut olan en kapsamlı metin.

Pedagojik yaklaşım her zamanki gibi geleneksel ama yoğun; her öğretmenin hayalini kurduğu türden ayrıntılarla dolu.

Antik Yunancanın eksiksiz ve doğru şekilde öğretilmesi için esaslı bir araç olarak kalmaya devam edecek bir çalışma.

Hem öğrencilere hem de eğitmenlere keyif verecek denli berrak olan metin, diğer geleneksel kitapların aksine, çekimli bir dile dair önceden bilgi sahibi olduğunuzu varsaymıyor.

Başlangıç seviyesinde ders veren bir Yunanca öğretmeni için kaçırılmayacak bir çalışma olan kitapta, tüm yeni materyaller eksiksiz ve net bir şekilde izah ediliyor.

  • Künye: Hardy Hansen ve Gerald M. Quinn – Eski Yunanca Dilbilgisi (Yoğunlaştırılmış Dersler), çeviren: Kutlu Akalın, Alfa Yayınları, dil, 608 sayfa, 2022