Patika Kitap – Dipnotski

Fred Engst – Mao Döneminde Çin’de Sınıf Mücadelesi (2020)

Çin Devrimi’ni doğuran dinamikler nelerdi ve devrim hangi yönde gelişti?

Çin’in başkenti Pekin doğumlu olan ve Maoist Çin’in büyük kitle kampanyalarına tanıklık etmiş, bu hareketlerde bizzat yer almış Fred Engst, Çin Devrimi’ni ana hatlarıyla açıklayarak bu soruya yanıt veriyor.

Çin Devrimi üzerine iyi kotarılmış bir kılavuz olarak okunabilecek çalışma, özellikle Mao döneminde yaşanan sınıf mücadelesini aydınlatmasıyla çok önemli.

Kitap, Çin Devrimi’nin “Toprak Reformu”, “Büyük İleri Atılım”, “Lushan Konferansı”, “Büyük Proleter Kültür Devrimi”, “Düzeltme Hareketi” ve “Sosyalist Eğitim Hareketi” gibi tarihsel uğraklarına uğraması, ülkede farklı çizgiler arasında yaşanan kıyasıya mücadeleyi derli toplu aktarmasıyla da ayrıca dikkat çekiyor.

Kitap, iki bölümden oluşuyor.

İlk bölümde, Mao döneminde sınıf mücadelesinin çeşitli aşamaları ele alınıyor.

İkinci bölümdeyse, Çin’de sosyalizme geçildikten sonra yaşanan sınıf mücadelesi üzerine teorik değerlendirmeler yer alıyor.

Künye: Fred Engst – Mao Döneminde Çin’de Sınıf Mücadelesi, çeviren: Onurcan Ülker, Patika Kitap, tarih, 112 sayfa, 2020

Charles W. Mills – Irksal Sözleşme (2020)

Beyaz ırkın üstünlüğü, tarihi şekillendirmiş bir siyasal sistemdir.

Oysa siyaset kuramında bundan hiç bahsedilmez.

Örneğin üniversitelerde aristokrasi, demokrasi, mutlakıyet, liberalizm, temsili hükümet veya sosyalizm gibi pek çok kavram hakkında aydınlatılırız, fakat Batı siyasal düşüncesinin iki bin yıllık tarihine yön vermiş bu temel siyasal sistemin asla sözü edilmez.

Charles Mills’in bu harikulade çalışması ise, beyazların kendi ırksal ayrıcalıklarını farkına dahi varmadan nasıl kanıksadıklarını ve beyaz ırkın üstünlüğünün siyasal bir mefhum, bir hâkimiyet biçimi olarak varlığını nasıl derinden sürdürdüğünü gözler önüne seriyor.

Çalışma, sayesinde beyazların beyaz olmayan insanlar üzerinde tarihsel olarak hüküm sürdüğü ve birçok önemli açıdan hâlen süregiden bu hâkimiyet sistemini çok yönlü bir şekilde izliyor, aslında biz Türkiyeli okurları da hiç sorgulanmayan, sorgulanması yasaklanan ve her türlü engellemeye uğrayan Türk ırkının üstünlüğü üzerine düşünmeye davet ediyor.

Künye: Charles W. Mills – Irksal Sözleşme, çeviren: Özgün Aksakal, Patika Kitap, siyaset, 176 sayfa, 2020

Kolektif – Şehir ve Hayvan (2020)

Kentte yaşayanlarımızın çoğu, yanımızda, yöremizdeki hayvanlardan bihaberiz.

Oysa onlar, en az bizim kadar şehir üzerinde hak sahibidirler.

İşte bu güzel derleme de, hayvanların şehirdeki mevcudiyetini çok yönlü şekilde izleyen makaleler sunuyor.

Şehirlerimizin hayvanların penceresinden nasıl görebileceğimizi, daha da önemlisi şehir kavrayışını hayvanları merkeze alarak nasıl gözden geçirebileceğimize irdeleyen kitap, şehir haritasının merkezine hayvanları yerleştirerek bunu yapıyor.

Kitapta,

Hayvanları dâhil eden bir şehir kuramının zorunluluğu,
Amerikalı seyyahların gözünden 19. yüzyıl Osmanlı şehirlerinde insan-hayvan karşılaşmaları,
Atatürk Orman Çiftliği Hayvanat Bahçesi’nin hafızası,
Zonguldak’taki emekçi katırlar,
Hayvan emeği ve direnişi,
Ve sınırlı kamusallık içinde hayvanlar gibi, pek çok önemli konu ele alınıyor.

Gelirinin Hayvan Hakları ve Etiği Derneği’ne bağışlanacağı kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Hüyla Yalçın, Cansu Özge Özmen, Kimberly Hart, Özlem Güçlü, Derya Acuner, Figen Uzar Özdemir, Ezgi Burgan ve Pınar Karababa.

Künye: Kolektif – Şehir ve Hayvan, derleyen: Ayten Alkan, Patika Kitap, hayvan, 280 sayfa, 2020

Hasan Hayri Aslan – Ölümden de Öte (2015)

Hasan Hayri Aslan, 1981’in sonundan Ekim 1990’a kadar, tabutluk olarak nitelenen Diyarbakır 5 No’lu cezaevindeydi.

Aslan bu belgesel niteliğindeki kitabında, burada tanık olduğu acımasız vahşet dalgasını ve tutuklularla hükümlülerin bu insanlık dışı şiddete karşı ortaya koyduğu direnişi anlatıyor.

Cezaevindeki direnişin öncü kadrosunda yer almış Aslan’ın kitabı, 5 No’lunun bütünlüklü bir öyküsünü sunmasıyla kaçırılmayacak bir tanıklık.

Künye: Hasan Hayri Aslan – Ölümden de Öte, Patika Kitap

Emrah Cilasun – ‘Bediüzzaman’ Efsanesi ve Said Nursî Gerçeği (2015)

Rusya, Fransa ve İngiltere’de bulunan arşiv belgeleri ışığında Said Nursî’nin hayatı ve çalışmalarının derinlikli bir analizi.

Emrah Cilasun’un çalışmasını özgün kılan hususlardan biri de, Said Nursî’yi ilk kez Marksist bir bakış açısıyla incelemesi.

Cilasun, Jön Türk hareketi, 31 Mart olayları, 1. ve 2. Dünya Savaşları, Cumhuriyet’in ilanı, Demokrat Parti’nin kuruluşu gibi Türkiye tarihine yeniden yön vermiş pek çok olayın, Nursî’nin doksan yıllık hayatındaki rolünü aydınlatıyor.

Künye: Emrah Cilasun – ‘Bediüzzaman’ Efsanesi ve Said Nursî Gerçeği, Patika Kitap

Deniz Faruk Zeren – Yasak Kitap (2014)

Deniz Faruk Zeren, ilk eseri ‘Yasak Kitap’ta, yoksulların, ezilenlerin, alttakilerin dünyasından hikâyeler sunuyor.

Öykülerini toplumcu gerçekçi tarzda yazan Zeren, simgelere de yoğun bir şekilde başvuruyor.

Zeren’in şizofreni, emek, çevre, kimlik ve zaman gibi temalar etrafında yol alan yirmi beş öyküsü,

“İllegal” örgüt üyelerinin insani hallerini,

Yoksulluğun hayatlarını gölgelediği insanları,

Modern çağın yok ettiği çocukluk dünyasını,

Ve cezaevindeki açlık grevi sonucunda Wernicke Korsakoff hastalığına yakalanan tutukluların ve onların ailelerinin yaşadığı acıları, farklı anlatım biçimlerine başvurarak resmediyor.

Künye: Deniz Faruk Zeren – Yasak Kitap, Patika Kitap, öykü, 152 sayfa

Jan Myrdal – Hindistan Üzerinde Kızıl Yıldız (2013)

HİNDİSTAN ÜZERİNDE KIZIL YILDIZ, Jan Myrdal, çeviren: Sinan Jabban, Patika Kitap, siyaset, 320 sayfa

İsviçreli sosyalist gazeteci Jan Myrdal ‘Hindistan Üzerinde Kızıl Yıldız’da, Naksalitler olarak bilinen Hindistanlı Maoist isyancılara dair gözlemlerini sunuyor. Hindistan’ın en verimli topraklarının bulunduğu, buna rağmen ülkenin en yoksul kesiminin yaşadığı bölgelerinde 1967 yılında başlayan isyan, kırk yılı aşkın bir süredir devam ediyor. Çatışma bölgesinde bizzat bulunan Myrdal, Doğu Hindistan’da büyük güç kazanmış bu Maoist hareketi çok yönlü bir bakışla irdeliyor; Hindistan’ın sömürge öncesi ve sonrası dönemini, ülke nüfusunun büyük bir kısmını yoksulluğa mahkum eden tarihsel ve siyasal koşulları tartışıyor.

Kolektif – Dört Dağa Sığmayan Kent: Dersim (2013)

DÖRT DAĞA SIĞMAYAN KENT, kolektif, derleyen: Ş. Gürçağ Tuna ve Gözde Orhan, Patika Kitap, siyaset, 336 sayfa

‘Dört Dağa Sığmayan Kent’, kültürel ve siyasal açıdan özgünlük taşıyan Dersim’i, ekonomi-politik bir yaklaşımla irdeleyen makalelerden oluşuyor. Çalışma, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçerken Dersim’in toplumsal düzeninde yaşanan kopuşlar ve sürekliliklere odaklandığı gibi, küresel gelişmelerin Dersim’deki izlerini, başka bir deyişle ülke ve dünya kapitalizmi içinde Dersim’in yerini tartışıyor. Kitapta, Dersim’in Cumhuriyet öncesi sosyo-ekonomik yapısı, sermayenin mekânsal hareketinin Dersim’e yansımaları ve bir garnizon ve memur kenti olarak Dersim’de 2000’lerde başlayan değişimin sosyo-ekonomik boyutları gibi konular ele alınıyor.

Kolektif – Devrimci-Halkçı Yerel Yönetimler (2013)

DEVRİMCİ-HALKÇI YEREL YÖNETİMLER, yayına hazırlayan: Ahmet Kerim Gültekin ve İbrahim Gündoğdu, Patika Kitap, yerel yönetim, 248 sayfa

Sempozyum bildirilerinden oluşan ‘Devrimci-Halkçı Yerel yönetimler’, yerel yönetim deneyiminin umut ve mücadele mekânları olarak sahip olabilecekleri imkanları sorguluyor. Halkçı belediye yaklaşımının teorik çerçevesini sunmasının yanı sıra, bu yöndeki yerel ve uluslararası örneklerin de incelendiği kitapta, sermaye birikimi sürecinde anti-kapitalist yerelliklerin oluşturulması, yerel yönetimler ve emekçiler, yerelleşme ve küreselleşme bağlamında özerklik ve otonomi, sosyal ve sosyalist belediyeciliğin olmazsa olmazları ve Zapatista, Porto Alegre, Hindistan özerk belediyelerinin deneyimleri gibi konular ele alınıyor.

Kolektif – Çin Kültür Devrimi (2013)

ÇİN KÜLTÜR DEVRİMİ, kolektif, çeviren: Sinan Jabban, Patika Kitap, siyaset, 192 sayfa

Amerika’dan, Devrimci Araştırmalar Grubu’nun hazırladığı ‘Çin Kültür Devrimi’, 1966 Ocak ayından Mao tarafından başlatılan “Büyük Proleter Kültür Devrimi” (BPKD) sürecinin stratejik yönelimini tartışıyor. BPKD’nin teorik arka planını sergilemesi dışında, sürecin eksiklerini ve hatalarını tartışmaya açması bakımından da önemli olan çalışma, yaklaşık on yıl süren devrimsel dönüşümün kitlelerin zihinsel ve pratik dünyalarında ne gibi atılımlar gerçekleştirdiğini aydınlatıyor. Kültür devriminden önce Çin’deki durum, devrimin gelişimi ve ABD’ye etkileri, devrimin pratik kazanımları ve eksikleri kitapta ele alınan kimi konular.