Serge Latouche – Küçülme (2025)

Serge Latouche’un bu kitabı, günümüzdeki sürdürülemez ekonomik büyüme modelini eleştirerek “küçülme” (degrowth) kavramını savunuyor. ‘Küçülme’ (‘La Décroissance’), sürekli büyüme ideolojisinin gezegenin sınırlı kaynaklarını tükettiğini, çevresel felaketlere yol açtığını ve sosyal eşitsizlikleri derinleştirdiğini iddia ediyor. Kitap, sanayileşmiş ülkelerin ekonomik büyüme takıntısından vazgeçerek daha sürdürülebilir, adil ve insancıl bir toplum modeline geçiş yapması gerektiğini öne sürüyor. Yazar, küçülmenin sadece ekonomik bir durgunluk olmadığını, aksine bilinçli bir seçimle refahın farklı tanımlanması ve yaşam kalitesinin maddi tüketimden ayrıştırılması gerektiğini vurguluyor. Küçülmenin; tüketimi azaltma, yerel ekonomileri güçlendirme, dayanışmayı artırma, ekolojik ayak izini küçültme ve çalışma sürelerini kısaltma gibi bir dizi toplumsal dönüşümü içerdiğini belirtiyor.

Latouche, büyüme toplumunun dayandığı mitleri ve yanılsamaları sorguluyor. Özellikle, teknolojik ilerlemenin tüm sorunları çözeceği, sınırsız kaynakların var olduğu ve her zaman daha fazlasının daha iyi olduğu gibi yaygın inançları eleştiriyor. Kitap, “kutsal inek” olarak görülen ekonomik büyümenin aslında derin bir çıkmaz olduğunu ve bu çıkmazdan çıkışın radikal bir paradigma değişimini gerektirdiğini savunuyor. Latouche, küçülme düşüncesinin sadece çevreci bir kaygıdan ibaret olmadığını, aynı zamanda toplumsal adalet, kültürel çeşitlilik ve insan onuru gibi değerleri de içerdiğini gösteriyor.

‘Küçülme’, mevcut ekonomik ve toplumsal düzenin radikal bir eleştirisini sunarken, okuyucuyu alternatif yaşam biçimleri ve toplumsal örgütlenme modelleri üzerine düşünmeye davet ediyor. Latouche, küçülmenin bir tür geriye gidiş değil, aksine daha bilinçli, ölçülü ve anlamlı bir geleceğe doğru ilerleme olduğunu savunuyor. Kitap, büyüme odaklı ideolojilerin yarattığı yıkıcı etkileri gözler önüne sererken, geleceğe yönelik umut verici ve dönüştürücü bir vizyon sunuyor.

  • Künye: Serge Latouche – Küçülme, çeviren: Kağan Kahveci, İş Kültür Yayınları, iktisat, 128 sayfa, 2025

Serge Latouche – Kanaatkâr Bolluk Toplumuna Doğru (2018)

Serge Latouche, günümüzde, küçülme teorisi, büyüme karşıtlığı, iktisadi ve araçsal aklın eleştirisi, ekolojizm ve tüketim toplumuna alternatif yaşam modelleri gibi temalar söz konusu olduğunda başvurulan en önemli isimlerden.

Latouche’un küçülme teorisini çok yönlü bir şekilde açıkladığı bu çalışması da, kendisinin kalkınmacı iktisadi yaklaşıma ve büyüme saplantısına yönelik en keskin eleştirilerini barındırıyor.

Latouche, ekonomizmin imgelemimizi işgal ettiğini, onu yeniden şekillendirdiğini ve nihayetinde alternatif düşünce olanaklarını bir bütün olarak yok eden tahakkümcü bir güce dönüştüğünü belirtiyor.

Kitabın en önemli katkılarından biri de, küçülme düşüncesi karşıtlarındaki yanlış anlama ve yorumlara açıklık getirmesi, eleştirilere cevap vermesi ve sıradan okurun zihninde küçülme düşüncesine dair soruları cevaplandırmasıdır diyebiliriz.

Küçülmenin neden sıfır büyüme olmadığını, neden taş devrine dönüşü hedeflemediğini, neden teknoloji düşmanı olmadığını ve neden herkesi işsizler ordusuna katmanın aracı olmadığını kavramak isteyenler bu kitaba muhakkak bakmalı.

  • Künye: Serge Latouche – Kanaatkâr Bolluk Toplumuna Doğru: Küçülme Üzerine Yanlış Yorumlar ve Tartışmalar, çeviren: Tahir Karakaş, İletişim Yayınları, iktisat, 176 sayfa, 2018