Toby E. Huff – Entelektüel Merak ve Bilim Devrimi (2025)

Toby E. Huff’ın ‘Entelektüel Merak ve Bilim Devrimi’ adlı bu çalışması, bilimsel devrimin sadece Batı Avrupa’da değil, aynı zamanda Çin, Babür ve Osmanlı İmparatorluğu gibi farklı kültürlerde de benzer entelektüel merak ve bilimsel arayışların olduğunu ortaya koyuyor. Kitap, bilimsel devrimin küresel bir süreç olduğunu ve farklı kültürlerin bu sürece farklı şekillerde katkıda bulunduğunu vurguluyor.

Huff, 17. yüzyıl Avrupa’sında yaşanan bilimsel devrimin, Batı’nın dünya üzerindeki hakimiyetinin temelini oluşturduğunu belirtirken, aynı zamanda bu sürecin tek merkezli olmadığını savunuyor. Kitapta, Çin’deki matbaanın icadı, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki gözlemevleri ve farklı kültürlerdeki bilimsel tartışmalar gibi örneklerle, bilimsel bilginin küresel bir çapta yayıldığını ve geliştiğini gösteriyor.

Yazar, bilimsel devrimin sadece bilimsel keşiflerle sınırlı olmadığını, aynı zamanda sosyal, kültürel ve ekonomik değişimlerle de yakından ilişkili olduğunu vurguluyor. Kitapta, bilimsel devrimin toplumları nasıl dönüştürdüğü, yeni bilgi üretim biçimlerinin nasıl ortaya çıktığı ve bilim ile din arasındaki ilişkinin nasıl değiştiği gibi sorulara cevap arıyor.

Huff, kitabında bilimsel devrimin tek bir nedeni olmadığını, bunun yerine karmaşık bir etkileşim ağı olduğunu belirtiyor. Coğrafi keşifler, ekonomik değişimler, reform hareketleri ve baskı teknolojilerindeki gelişmeler gibi birçok faktörün bilimsel devrimi tetiklediğini savunuyor.

  • Künye: Toby E. Huff – Entelektüel Merak ve Bilim Devrimi: Küresel Bir Bakış, çeviren: Arlet İncidüzen, Runik Kitap, bilim, 388 sayfa, 2025

Toby E. Huff – Erken Modern Bilimin Doğuşu ve Yükselişi (2022)

 

Modern bilimin neden Doğu’da değil de Batı’da ortaya çıktığını anlamak için bilimsel düşüncenin teknik taraflarının yanı sıra din, yasa ve kurumlar gibi faktörlerin de hesaba katılması gerektiğini tartışan bu eser, modern bilimsel düşüncenin yuvasını tespit edebilmek için izlenmesi gereken esas metodun karşılaştırmalı yaklaşım olduğunun en iyi örneklerinden biri.

Çünkü Toby E. Huff, uzun yıllardır tartışılagelen bu meseleye oldukça zengin örneklerle ışık tutmaya çalışıyor.

  • On ikinci ve on üçüncü yüzyıllarda üniversite kurumunun Batı’daki yeri ve işlevi hakkında neler söylenebilir?
  • Aynı yüzyıllarda İslâm dünyasında ve Çin’de durum nasıldı?
  • Din ile bilim arasındaki ilişki Batı’da, İslâm dünyasında ve Çin’de ne gibi farklılıklar gösteriyordu?
  • Bu farklılıklar neticede bilimin gelişimini nasıl etkiledi?
  • Tercüme faaliyetlerinin ve tabii ki söz konusu medeniyetler arasındaki bilgi aktarımının bu tartışmadaki yeri…

Bu soruların tamamına ve daha fazlasına bu kitapta örnekler ışığında cevap aranıyor.

‘Erken Modern Bilimin Doğuşu ve Yükselişi: İslâm Dünyası, Çin ve Batı’; tezleri her ne kadar bugün geniş çevrelerce tartışılsa da disiplinlerarası tavrıyla her açıdan öğretici olmaya devam edecek bir eser.

  • Künye: Toby E. Huff – Erken Modern Bilimin Doğuşu ve Yükselişi: İslam Dünyası, Çin ve Batı, çeviren: Melek Dosay Gökdoğan, Runik Kitap, bilim, 461 sayfa, 2022