Türkiye demokrasisi kısa tarihi boyunca inişli çıkışlı bir seyir izledi.
Ülkenin yüzünü ileriye döndüğü her an, askeri veya sivil faşist iktidarlar bunun önüne geçmek için her seferinde zaten fazlasıyla partizan ve kırılgan kırılgan olan demokratik kurumları rafa kaldırdı.
Faruk Ataay’ın bu özenli çalışması ise, Osmanlı’da modernleşmenin ilk aşaması olan 1789-1839 yılları arasından bugüne uzanarak bu toprakların demokrasi serüvenini baştan sona izliyor.
Bunu yaparken, günümüz Türkiye’sinin önemli toplumsal ve siyasal sorunlarının tarihsel kökenlerini de ortaya koyan Ataay, ekonomik, toplumsal, yönetimsel ve düşünsel boyutlarıyla bütünsel bir sosyal bilim perspektifinden hareket eden bir sentez geliştirmiş.
Kitap, Osmanlı’nın ilk modernleşme sürecinden başlayarak Tanzimat’a ve oradan da kronolojik şekilde I. Meşrutiyet ve II. Abdülhamit dönemine, II. Meşrutiyet dönemi ve İttihat ve Terakki Fırkası’na, Balkan Savaşları’ndan Kurtuluş Savaşı’na, Cumhuriyetin kuruluşu ve tek parti dönemine, çok partili hayata geçiş ve Demokrat Parti dönemine, 27 Mayıs darbesinden 12 Mart darbesine, 12 Mart darbesinden 12 Eylül’e darbesine, 12 darbesinden sonra neoliberalizme geçişe, neoliberalizmin 90’lar boyunca yaşadığı kriz ve bu süreçteki koalisyonlar dönemine ve nihayet AKP dönemine uzanıyor.
Kitap, Türkiye demokrasisinin sancılı tarihsel gelişimini incelemekle kalmıyor, daha da önemlisi, demokrasinin hep kısıtlı kalmasının ve yaşanan krizlerle sık sık kesintiye uğramasının nedenlerini de açık bir şekilde ortaya koyuyor.
- Künye: Faruk Ataay – Türkiye Demokrasi Tarihi, Nika Yayınevi, tarih, 248 sayfa, 2019
Dipnotski 