Etiket: Ayrıntı Yayınları

Ian Rutledge – Çalkantılı Deniz (2025)

Ian Rutledge bu kapsamlı çalışmasında, 18. yüzyıl ortalarından Birinci Dünya Savaşı’na uzanan süreçte Avrupa’nın İslami Akdeniz üzerindeki hâkimiyet mücadelesini inceliyor. ‘Çalkantılı Deniz: Avrupa’nın İslami Akdeniz’i Fethi ve Birinci Dünya Savaşı’nın Kökenleri’ (‘Sea of Troubles: The European Conquest of the Islamic–Mediterranean and the Origins of the First World War c.1750–1918’), Osmanlı İmparatorluğu ve Kuzey Afrika devletlerinin karşı karşıya kaldığı ekonomik, siyasi ve askeri baskıları derinlemesine analiz ediyor. Bu bağlamda Avrupa güçlerinin yayılmacı politikalarının nasıl şekillendiğini ve Akdeniz’in stratejik öneminin neden sürekli arttığını gözler önüne seriyor.

Rutledge, Napolyon’un Mısır seferinden başlayarak İngiltere, Fransa ve İtalya gibi güçlerin bölgeye yönelik çıkar hesaplarını anlatıyor. Osmanlı topraklarının parçalanma süreci, kapitülasyonların yarattığı ekonomik bağımlılık ve yeni ticaret yollarının ortaya çıkışı, bu dönüşümün temel dinamikleri arasında yer alıyor. Ayrıca Avrupa devletlerinin bölgedeki rekabeti, sadece diplomatik düzeyde değil, askeri müdahaleler ve sömürgeci girişimlerle de belirginleşiyor.

Kitapta öne çıkan bir diğer tema, Osmanlı’nın modernleşme çabalarının Batı baskısıyla nasıl şekillendiği. Reform hareketleri, Tanzimat ve ıslahat süreçleri, Avrupa sermayesinin artan etkisiyle birlikte ele alınıyor. Rutledge, bu gelişmeleri sadece politik düzeyde değil, toplumsal sonuçlarıyla da değerlendiriyor.

Eserin sonunda Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle, Akdeniz’in artık bir Avrupa gölüne dönüşmüş olduğu vurgulanıyor. Kitap, küresel güç dengelerinin kökenini anlamak isteyen tarih meraklıları ve uluslararası ilişkiler alanında çalışanlar için güçlü bir başvuru kaynağı niteliği taşıyor.

  • Künye: Ian Rutledge – Çalkantılı Deniz: Avrupa’nın İslami Akdeniz’i Fethi ve Birinci Dünya Savaşı’nın Kökenleri, çeviren: Akın Emre Pilgir, Ayrıntı Yayınları, tarih, 496 sayfa, 2025

Zygmunt Bauman – Parçalar Halinde Hayatım (2025)

Zygmunt Bauman, ‘Parçalar Halinde Hayatım’ (‘My Life in Fragments’) adlı bu kitabında yaşamının farklı dönemlerinden anılar, fikirler ve izlenimlerle örülü bir anlatı kuruyor. Kitap bir otobiyografiden çok, düşünsel bir günlük gibi ilerliyor. Bauman, yaşamını bütüncül bir hikâye olarak değil, parçalı ve geçişli bir deneyim ağı olarak sunuyor. Bu nedenle her bölüm, bir yaşam kırıntısına, bir zihinsel dönemeç ya da tarihsel bir kesite işaret ediyor. Sürgünlük, belirsizlik ve kimlik temaları, kitabın temel yapı taşlarını oluşturuyor.

Polonya’daki çocukluk yılları, Nazizm’den kaçış, savaş döneminde yaşadığı deneyimler ve sosyalizme duyduğu geçici inanç, anlatıda belirgin şekilde yer alıyor. Bu yaşanmışlıklar, onun sosyolojik bakışını şekillendiriyor. Göçlerle, sınırlarla, kimlik krizleriyle örülü hayatı, modernliğin çelişkilerini anlamasında etkili oluyor. Bauman, yerleşikliğin değil, hareketin ve geçiciliğin insan üzerindeki etkisini irdeliyor.

Kitap boyunca, özel olanla kamusal olan sürekli iç içe geçiyor. Bir birey olarak yaşadıklarıyla, teorik olarak ele aldığı kavramlar arasında sıkı bir bağ kuruluyor. Aile ilişkileri, akademik çevrelerle hesaplaşmaları, Doğu Avrupa’nın çelişkili siyaset iklimi ve Batı’daki entelektüel hayatın yüzeysel yönleri üzerine kişisel notlar aktarıyor. Bauman, bu parçalı yapı sayesinde hem kendini açıyor hem de düşünsel mirasını sorguluyor.

  • Künye: Zygmunt Bauman – Parçalar Halinde Hayatım, çeviren: Akın Emre Pilgir, Ayrıntı Yayınları, anı, 240 sayfa, 2025

Zygmunt Bauman, Keith Tester – Bauman ile Sohbetler (2025)

Zygmunt Bauman ile Keith Tester’in söyleşilerini bir araya getiren bu kitap, modern toplumun kırılgan yapısını, bireyin çağdaş dünyadaki konumunu ve değişen değer sistemlerini derinlemesine inceleyen bir diyalog. Bauman’ın sosyolojik bakışı, Tester’in dikkatli ve sezgisel sorularıyla yön buluyor; bu söyleşilerde modernlik, postmodernlik, etik, kimlik ve toplumsal sorumluluk gibi ana kavramlar canlı ve samimi bir dille tartışılıyor.

Bauman, modern dünyanın bireyi özgürleştirme vaadini sorgularken, bu özgürlüğün aynı zamanda yalnızlık, güvencesizlik ve sürekli seçim baskısıyla örülü olduğunu vurguluyor. “Akışkan modernlik” kavramını ayrıntılandırırken, bireyin sabit kimliklerden uzaklaşarak sürekli kendini yeniden inşa etmek zorunda kaldığını, bunun da insanı köksüz ve tedirgin bir varlık hâline getirdiğini dile getiriyor. Bu bağlamda tüketim toplumunun birey üzerindeki etkisi, artık yalnızca ekonomik değil, varoluşsal bir mesele olarak ele alınıyor.

Tester ile olan söyleşilerde Bauman, etik sorumluluğu da merkeze alıyor. Bireyin ötekiyle kurduğu ilişki, özgürlükle sorumluluk arasındaki gerilim ve insanlığın ortak kaderi üzerine yaptığı yorumlar, kitabın en dokunaklı bölümlerini oluşturuyor. Etik, onun için sistemin değil, bireysel vicdanın ve karşılaşmanın alanıdır. Bu nedenle Bauman, modern kurumların insanı anonimleştiren doğasına karşı kişisel sorumluluğu savunuyor.

‘Bauman ile Sohbetler’ (‘Conversations with Zygmunt Bauman’) , Bauman’ın sadece bir düşünür olarak değil, aynı zamanda bir tanık olarak konuştuğu bir zemin sunuyor. Nazizm, Holokost, göç ve küreselleşme gibi tarihsel travmalar üzerinden bireyin tarih karşısındaki çaresizliğini ve direncini işliyor. Kitap, sadece sosyolojiye değil, çağımızın insani durumuna dair derinlikli bir iç görü sunan bir söyleşi kitabı.

  • Künye: Zygmunt Bauman, Keith Tester – Bauman ile Sohbetler, çeviren: Akın Emre Pilgir, Ayrıntı Yayınları, söyleşi, 192 sayfa, 2025

Gilbert Achcar – Gazze Felaketi (2025)

Gilbert Achcar’ın bu kitabı, Gazze’deki çatışmayı ve İsrail’in eylemlerini “soykırım” kavramı çerçevesinde, geniş bir tarihsel bağlam içinde inceliyor. ‘Gazze Felaketi: Soykırımı Tarihsel Perspektiften Okumak’ (‘The Gaza Catastrophe: The Genocide in World Historical Perspective’), bu çatışmanın köklerini modern siyasi tarihe, sömürgecilik sonrası döneme ve uluslararası güç dengelerine dayandırarak, olayın sadece bölgesel bir sorun olmadığını, küresel bir adalet ve insan hakları meselesi olduğunu savunuyor. Kitap, Gazze’deki insani krizin, uluslararası hukukun ve ahlaki sorumluluğun nasıl göz ardı edildiğini eleştirel bir dille ortaya koyuyor.

Achcar, “soykırım” terimini kullanırken, bunun sadece fiziksel yok etmeyi değil, aynı zamanda bir grubun yaşam koşullarını kasıtlı olarak yaşanmaz hale getirmeyi de kapsayan uluslararası hukuktaki tanımına atıfta bulunuyor. Gazze’nin abluka altındaki durumu, halkının maruz kaldığı şiddet, yerinden edilme ve temel yaşam kaynaklarına erişim kısıtlamaları gibi faktörleri, bu tanım çerçevesinde değerlendiriyor. Yazar, bu durumun, Filistin halkına yönelik uzun süreli bir baskı ve mülksüzleştirme politikasının bir devamı olduğunu ileri sürüyor.

Kitap, Gazze’deki durumu, dünya tarihindeki diğer soykırım veya soykırım benzeri olaylarla karşılaştırarak, uluslararası toplumun bu tür durumlara karşı sessizliğini ve çifte standartlarını sorguluyor. Achcar, Batılı güçlerin ve uluslararası kurumların, İsrail’in eylemlerine karşı yeterince tepki vermemesini veya desteklemesini, jeopolitik çıkarlar ve tarihsel sorumlulukların karmaşık bir birleşimi olarak açıklıyor. Eser, bu krizin temelinde yatan güç ilişkilerini, ideolojik argümanları ve uluslararası ilişkilerdeki ikiyüzlülüğü açığa çıkarmayı hedefliyor.

  • Künye: Gilbert Achcar – Gazze Felaketi: Soykırımı Tarihsel Perspektiften Okumak, çeviren: Akın Emre Pilgir, Ayrıntı Yayınları, siyaset, 256 sayfa, 2025

Gilbert Achcar – Yeni Soğuk Savaş (2025)

Gilbert Achcar’ın bu kitabı, Kosova Savaşı’ndan Ukrayna Savaşı’na uzanan süreçte Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Çin arasındaki ilişkileri yeni bir Soğuk Savaş bağlamında analiz ediyor. ‘Yeni Soğuk Savaş: Birleşik Devletler, Rusya ve Çin Kosova’dan Ukrayna’ya’ (‘The New Cold War: The United States, Russia and China From Kosovo to Ukraine’), bu üç büyük gücün küresel arenadaki rekabetini, çatışma noktalarını ve iş birliği alanlarını tarihsel bir perspektifle ele alıyor. Kitap, 1990’lardaki tek kutuplu dünya düzeninin ardından Rusya ve Çin’in yükselişiyle birlikte ABD hegemonyasının nasıl sorgulanmaya başladığını ve bu durumun yeni bir jeopolitik gerilim dönemini tetiklediğini savunuyor. Yazar, Balkanlar, Ortadoğu ve Doğu Avrupa gibi bölgelerdeki çatışmaları bu büyük güçlerin rekabetinin yansımaları olarak yorumluyor.

Achcar, yeni Soğuk Savaş’ın klasik Soğuk Savaş’tan farklı özellikler taşıdığını vurguluyor. İdeolojik bir kutuplaşmanın yerini ekonomik rekabetin ve bölgesel nüfuz mücadelelerinin aldığını belirtiyor. Ancak, nükleer silahların varlığı ve büyük güçler arasındaki potansiyel çatışma riskinin hala önemli bir tehdit oluşturduğunu da göz ardı etmiyor. Kitap, Ukrayna Savaşı’nı bu yeni Soğuk Savaş’ın kritik bir aşaması olarak değerlendiriyor ve bu savaşın küresel güç dengelerini nasıl daha da değiştirebileceği üzerine öngörülerde bulunuyor. Achcar, bu karmaşık jeopolitik ortamda uluslararası ilişkilerin geleceği ve barışın korunması için yapılması gerekenler üzerine de düşüncelerini paylaşıyor.

Kitap, günümüz dünya politikasını anlamak için önemli bir çerçeve sunuyor. Achcar, büyük güçlerin arasındaki rekabetin sadece bölgesel çatışmaları değil, aynı zamanda küresel ekonomi, uluslararası kurumlar ve insan hakları gibi alanları da nasıl etkilediğini gösteriyor. Kitap, okuyucuyu bu karmaşık ve tehlikeli yeni dönemin dinamikleri hakkında derinlemesine düşünmeye davet ediyor.

  • Künye: Gilbert Achcar – Yeni Soğuk Savaş: Birleşik Devletler, Rusya ve Çin Kosova’dan Ukrayna’ya, çeviren: Ahmet Aybars Çağlayan, Ayrıntı Yayınları, siyaset, 272 sayfa, 2025

Andrés Mourenza – Sınırlar (2025)

Andrés Mourenza’nın ‘Sınırlar’ (‘Sinora’) adlı kitabı, Avrupa’nın sınır bölgelerinde yaşayan insanların hikâyelerini anlatan bir eser.

Yazar, bu bölgelerdeki yaşamları, zorlukları ve umutları okuyucuya aktarırken, sınırların sadece coğrafi çizgiler olmadığını, aynı zamanda insan hayatlarını derinden etkileyen karmaşık yapılar olduğunu vurguluyor.

Kitap, farklı kültürlerden ve geçmişlerden gelen insanların sınırlarla nasıl başa çıktıklarını, kimliklerini nasıl koruduklarını ve hayatta kalma mücadelelerini anlatıyor.

Mourenza, sınır bölgelerindeki sosyal, ekonomik ve politik dinamikleri incelerken, bu bölgelerde yaşayan insanların seslerini duyurmayı ve onların hikayelerini görünür kılmayı amaçlıyor.

Kitap, göç, mültecilik, kimlik, aidiyet ve sınır kavramlarını derinlemesine ele alırken, insanlığın ortak deneyimlerine odaklanıyor.

Yazar, sınırların ötesindeki insan hikayelerini anlatarak, okuyucuyu empati kurmaya ve farklı perspektiflerden bakmaya davet ediyor.

‘Sınırlar’, sınırların insan hayatları üzerindeki etkilerini anlamak ve Avrupa’nın sınır bölgelerindeki yaşamları keşfetmek isteyenler için önemli bir kaynak niteliği taşıyor.

Kitap, sınırların ötesindeki insan hikayelerini anlatarak, okuyucuyu empati kurmaya ve farklı perspektiflerden bakmaya davet ediyor.

  • Künye: Andrés Mourenza – Sınırlar: Türk-Yunan Sınırından İnsan Hikâyeleri, çeviren: Andrés Mourenza, Ezgi İrgil, yakın tarih, 192 sayfa, 2025

Maurizio Gribaudi, Michèle Riot-Sarcey – 1848: Unutulmuş Devrim (2025)

Maurizio Gribaudi ve Michèle Riot-Sarcey’nin ‘1848: Unutulmuş Devrim’ (‘La Révolution Oubliée’) adlı kitabı, 1848 Fransız Devrimi’ni geleneksel tarih yazımının ötesine geçerek yeniden ele alan bir eserdir. Yazarlar, bu kitapta, devrimin sadece siyasi bir olay olmadığını, aynı zamanda toplumsal ve kültürel bir dönüşüm süreci olduğunu savunuyorlar.

Kitapta, 1848 Devrimi’nin farklı boyutları ele alınıyor. Yazarlar, devrimin nedenlerini, aktörlerini, olaylarını ve sonuçlarını inceliyorlar. Ancak, geleneksel tarih yazımından farklı olarak, devrimin sadece Paris’teki olaylarla sınırlı olmadığını, taşradaki ve işçi sınıfı arasındaki hareketleri de inceliyorlar. Ayrıca, devrimin sadece erkeklerin değil, kadınların da katılımıyla gerçekleştiğini ve kadınların devrimdeki rollerini vurguluyorlar.

Yazarlar, 1848 Devrimi’nin sadece bir başarısızlık olarak görülmemesi gerektiğini, aynı zamanda toplumsal ve siyasi değişim için bir potansiyel taşıdığını da öne sürüyorlar. Devrimin, işçi sınıfının ve kadınların hakları için mücadele etme bilincini artırdığını ve gelecekteki toplumsal hareketlere ilham verdiğini savunuyorlar. Kitap, 1848 Devrimi’nin sadece geçmişte kalmış bir olay olmadığını, aynı zamanda günümüzdeki toplumsal ve siyasi mücadeleler için de bir ders olduğunu gösteriyor.

  • Künye: Maurizio Gribaudi, Michèle Riot-Sarcey – 1848: Unutulmuş Devrim, çeviren: Beyza Başer, Ayrıntı Yayınları, tarih, 192 sayfa, 2025

Charles Darwin – İnsanın Türeyişi (2025)

Charles Darwin’in ‘İnsanın Türeyişi’ (‘The Descent Of Man’) adlı kitabı, insanın evrimsel kökenini ve doğal seçilim yoluyla nasıl geliştiğini ele alan kapsamlı bir eserdir. Darwin, bu kitabında, ‘Türlerin Kökeni’ adlı eserinde ortaya koyduğu evrim teorisini insan türüne uygular ve insanın diğer hayvanlarla ortak bir atadan geldiğini savunur.

Darwin, insanın fiziksel ve zihinsel özelliklerinin diğer hayvanlarla benzerlikler gösterdiğini ve bu benzerliklerin ortak bir kökene işaret ettiğini belirtir. İnsanın embriyonik gelişimi, vücut yapısı ve davranışları gibi özelliklerin, diğer memelilerle ve özellikle de primatlarla benzerlikler taşıdığını vurgular. Ayrıca, insanın zihinsel yeteneklerinin ve ahlaki duygularının da evrimsel bir süreçle geliştiğini öne sürer.

Darwin, insanın evriminde cinsel seçilimin de önemli bir rol oynadığını savunur. Cinsel seçilim, hayvanların üreme başarısını artıran özelliklerin evrimleşmesini sağlayan bir süreçtir. Darwin, insanın bazı fiziksel ve zihinsel özelliklerinin, karşı cinsin ilgisini çekmek ve üreme başarısını artırmak için evrimleştiğini öne sürer.

Kitapta, insanın farklı ırkları arasındaki farklılıklar da ele alınır. Darwin, bu farklılıkların evrimsel bir süreçle ortaya çıktığını ve ırkların birbirine üstün olmadığını savunur. İnsanın evrimsel kökeni ve ırklar arasındaki ilişkiler, o dönemde büyük tartışmalara yol açmıştır ve hala günümüzde de tartışılmaktadır.

‘İnsanın Türeyişi’, insanın evrimsel kökeni ve doğal seçilim yoluyla nasıl geliştiği hakkında önemli bilgiler sunan bir eserdir. Darwin’in bu kitabı, evrim teorisinin insan türüne uygulanması ve insanın doğadaki yeri hakkında önemli bir kilometre taşıdır.

  • Künye: Charles Darwin – İnsanın Türeyişi, çeviren: Çağatay Tarhan, Cihan Demirci Tansel, Ayrıntı Yayınları, bilim, 480 sayfa, 2025

Terry Eagleton – Eleştirel Devrimciler (2025)

Terry Eagleton’ın ‘Eleştirel Devrimciler: Okuma Biçimimizi Değiştiren Beş Eleştirmen’ (‘Critical Revolutionaries: Five Critics Who Changed the Way We Read’) adlı kitabı, yirminci yüzyılın edebiyat eleştirisi alanında devrim yaratmış beş önemli ismi, T. S. Eliot, I. A. Richards, William Empson, F. R. Leavis ve Raymond Williams’ı inceliyor. Eagleton, bu eleştirmenlerin edebiyatı sadece estetik bir nesne olarak değil, aynı zamanda kültürel, politik ve sosyal bir olgu olarak ele alarak okuma biçimimizi nasıl değiştirdiklerini ele alıyor.

Kitapta, her bir eleştirmenin hayatı, düşünceleri ve eserleri detaylı bir şekilde inceleniyor. Eagleton, bu eleştirmenlerin edebiyat eleştirisine getirdikleri yenilikleri ve birbirleriyle olan etkileşimlerini ortaya koyuyor. Örneğin, T. S. Eliot’ın şiir üzerine yazdığı eleştiriler, yirminci yüzyıl şiirinin anlaşılmasında önemli bir rol oynamıştır. I. A. Richards’ın ‘Pratik Eleştiri’ adlı eseri, okuyucuların metinleri nasıl yorumladıklarını inceleyerek edebiyat eğitimine yeni bir yaklaşım getirmiştir. Raymond Williams’ın kültürel materyalizm yaklaşımı ise edebiyatı toplumsal ve politik bağlamda ele alarak eleştiriye yeni bir boyut kazandırmıştır.

Eagleton, bu eleştirmenlerin sadece edebiyat eleştirisi alanında değil, aynı zamanda genel olarak kültür ve düşünce dünyasında da önemli bir etki yarattıklarını vurguluyor. Onların eserleri, edebiyatın sadece metinsel bir inceleme konusu olmadığını, aynı zamanda toplumsal ve politik bir güç olduğunu da gösteriyor.

Kitap, edebiyat eleştirisine ilgi duyanlar için önemli bir kaynak niteliğinde. Eagleton’ın akıcı ve anlaşılır dili, karmaşık eleştirel kavramları bile kolayca anlaşılır hale getiriyor. ‘Eleştirel Devrimciler’, edebiyatın nasıl okunması gerektiği konusunda yeni bir bakış açısı sunarken, aynı zamanda yirminci yüzyılın entelektüel tarihine de ışık tutuyor.

  • Künye: Terry Eagleton – Eleştirel Devrimciler: Okuma Biçimimizi Değiştiren Beş Eleştirmen, çeviren: Akın Emre Pilgir, Ayrıntı Yayınları, inceleme, 288 sayfa, 2025

Michael Inwood – Heidegger Sözlüğü (2025)

Michael Inwood’un ‘Heidegger Sözlüğü’ (‘A Heidegger Dictionary’) adlı eseri, Alman filozof Martin Heidegger’in karmaşık ve özgün düşünce sistemini anlamak için kapsamlı bir rehber sunar. Kitap, Heidegger’in temel kavramlarını ve terminolojisini açıklayıcı bir şekilde ele alıyor, böylece okuyuculara onun felsefesine dair derinlemesine bir anlayış kazandırıyor.

Inwood’un sözlüğü, Heidegger’in eserlerinde sıkça karşılaşılan ve anlamları zaman zaman farklılaşan kavramları ayrıntılı olarak inceler. Her bir kavramın etimolojik kökenlerine, farklı bağlamlardaki kullanımına ve diğer kavramlarla olan ilişkisine değinilir. Bu sayede okuyucular, Heidegger’in düşüncelerinin hangi felsefi geleneklerden etkilendiğini ve nasıl bir evrim geçirdiğini daha iyi anlayabilirler.

Kitapta yer alan bazı önemli kavramlar şunlardır:

  • Dasein (Varlık): Heidegger’in insan varoluşunu tanımlamak için kullandığı temel terimdir. Dasein, dünyada-olmak, zaman-içinde-olmak ve başkalarıyla-birlikte-olmak gibi temel özelliklere sahiptir.
  • Varlık (Sein): Heidegger’in felsefesinin merkezinde yer alan ve var olanların ne anlama geldiği sorusunu soran kavramdır. Varlık, zamanla ilişkili olarak anlaşılır ve Dasein’ın varoluşunu anlamak için temel bir referans noktasıdır.
  • Zaman (Zeit): Heidegger’e göre zaman, sadece bir akış değil, Dasein’ın varoluşunun temel bir boyutudur. Geçmiş, şimdi ve gelecek, Dasein’ın varoluşunu şekillendirir ve Varlık’ın anlaşılması için önemlidir.
  • Hakikat (Wahrheit): Heidegger, hakikati sadece doğru önermelerle değil, aynı zamanda var olanların açığa çıkması ve anlaşılmasıyla ilişkilendirir. Hakikat, Dasein’ın dünyayla olan ilişkisinde ortaya çıkar.
  • Teknoloji (Technik): Heidegger, teknolojiyi sadece araç ve gereçlerin kullanımı olarak değil, aynı zamanda modern insanın dünyaya bakış açısını ve varlıkla olan ilişkisini şekillendiren bir fenomen olarak ele alır.

Inwood’un sözlüğü, Heidegger’in felsefesine yeni başlayanlar için olduğu kadar, onun eserlerini derinlemesine incelemek isteyenler için de değerli bir kaynaktır. Kitap, Heidegger’in karmaşık düşüncelerini anlaşılır bir dilde sunarak, okuyucuların onun felsefesini daha iyi anlamalarına yardımcı olur.

  • Künye: Michael Inwood – Heidegger Sözlüğü, çeviren: Burak Çakır, Ayrıntı Yayınları, felsefe, 352 sayfa, 2025