İlk kez yayımlanan belgeler ışığında, Kurtuluş Savaşı’nın tartışmalı aktörlerinden Çerkes Ethem’i anlatan bir biyografi.
Ethem’in ailesi ve yetiştiği çevre, Ethem’in Milli Mücadele’ye katılması ve buradaki başarıları, Kuvayı Milliye güçlerine ihanet edişinin gerekçeleri, Yunanlılara sığınması ve Yunan işgal bölgesindeki çalışmaları, kitabın konuları arasında.
Birinci Dünya Savaşı sonrasından Cumhuriyet dönemine uzanan ulus devlet inşa sürecinde Çerkeslerin macerasını başından sonuna izleyen çalışma, 1919-1920 Türk-Yunan savaşı esnasında Çerkes paramiliter faaliyetlerini irdeleyerek başlıyor.
Özellikle Batı ve İç Anadolu’da Çerkeslerin dâhil olduğu önemli çatışmalara, Yozgat, Ankara, Düzce, Adapazarı, İzmit, Gönen ve Manyas gibi, olayların patlak verdiği yerleşim yerlerine odaklanan kitapta, Anzavur Ahmed’in Kuva-yı Milliye karşıtı hareketi, Adapazarı-Düzce olayları, Çapanoğlu hadisesi, Çerkes Ethem olayı, Batı Anadolu’da Yunan işgali altında bir Çerkes yapısı inşa etme girişimi, Gönen-Manyas sürgünleri ve Kemalist rejime karşı Çerkeslerin muhalefeti gibi pek konu ele alınıyor.
Çerkes Kongresi, Batı Anadolu’da Çerkes muhalefeti, Gönen-Manyas sürgünleri, Yüzellilikler, Türkiye’de ve yurtdışındaki anti-Kemalist Çerkesler, Çerkes kimliği ve dili üzerine yapılan kısıtlamalar ve Kerime Halis olayı, kitapta incelenen diğer ilgi çekici konular.
Künye: Caner Yelbaşı – Türkiye Çerkesleri: Osmanlı’dan Türkiye’ye Savaş, Şiddet, Milliyetçilik, İletişim Yayınları, inceleme, 288 sayfa, 2019
Erol Toy ‘Türk Gerilla Hareketi’nde, Oğuzlar’dan Selçuklu’ya, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan geniş bir zaman diliminde, Türk tarihindeki gerilla hareketlerini inceliyor.
Oğuz boylarının siyasal birliğini oluşturan Oğuz Ata, Hıristiyan Türk gerillaları, Alperenler, İslam mücahitleri, Yeniçeriler, Şeyh Bedrettin, Barbaros kardeşler, Pir Sultan Abdal, Kurtuluş Savaşı’nda kahramanlıklar sergileyen Üç Mehmetler, Yörük Ali, Gökçen Efe, Çerkes Ethem, Sütçü İmam, Şahin Bey ve Topal Osman gibi Milli Mücadele kahramanları, Toy’un bu anlamda ele aldığı isimlerden birkaçı.
Dipnotski 