İlhami Sidar – Bedirhan: Bir Cudi Söylencesi (2014)

Kürt tarihi, bir isyanlar tarihidir. Mir Bedirhan’ın 18. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı’ya karşı başlattığı isyan da, bu tarihte bir dönüm noktasıdır.

İlhami Sidar bu romanında, işte bu tarihin sayfalarını aralayarak isyanın hikâyesini adım adım kuruyor.

Birbirine âşık Müslüman Ali’den Hıristiyan Meryem’e, Mir’den halkına ihanet eden Yezdanşêr’e pek çok karakter hikâyeleriyle romana dâhil oluyor.

  • Künye: İlhami Sidar – Bedirhan: Bir Cudi Söylencesi, İthaki Yayınları

Ahmet Kardam – Cizre-Bohtan Beyi Bedirhan (2011)

  • CİZRE-BOHTAN BEYİ BEDİRHAN, Ahmet Kardam, Dipnot Yayınevi, tarih, 422 sayfa

Ahmet Kardam elimizdeki çalışmasında, birinci kuşak torunu olduğu Cizre-Bohtan miri Bedirhan Bey’in (1806-1869) yaşamının direniş ve isyan yıllarını (1837-1847) anlatıyor. Kardam, Bedirhan Bey’in isyanının, gerçekte Kürdistan’ın Osmanlı tarafından fethine karşı bir direniş olduğunu söylüyor. Yazara göre, Bedirhan Bey’in tarih sahnesine çıkışı, Osmanlı’nın 1835 yılında Kürdistan’ı fethetmek üzere başlattığı seferle olmuştu. Bedirhan Bey’in başlattığı isyanı tarihsel bağlamına oturtabilmek için, Yavuz Sultan Selim’in yaptığı Çaldıran Seferi’ne kadar uzanıyor; ardından, isyanın öncesini, sonrasını ve sonuçlarını, kapsamlı bir bakışla irdeliyor. Çalışması için Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki belgelerden yararlanan Kardam, kaynak olarak gösterdiği arşiv belgelerinin orijinallerini de DVD olarak okurlarına sunuyor.