Diyarbakır – Sayfa 2

Ercan Çağlayan – Cumhuriyet’in Diyarbakır’da Kimlik İnşası (2014)

Ercan Çağlayan, tek parti iktidarında Diyarbakır’daki kimlik inşa sürecini, bu sürecin devlet ve halkın nazarında tekabül ettiği siyasal ve toplumsal düzlemi irdeliyor.

Cumhuriyet’in Diyarbakır’daki kimlik inşa sürecinin başta siyaset kurumu olmak üzere, umumi müfettişlikler, zorunlu iskân ve sürgün gibi demografik müdahaleler ile zorunlu eğitim, Türk Ocakları, Millet Mektepleri ve Halkevlerinin çalışmalarıyla gerçekleştirildiğini hatırlatan Çağlayan, Kemalist Cumhuriyet’in mekânı ve insanı ulusallaştırması üzerinden giriştiği kimlik inşasını Diyarbakır örneği üzerinden ortaya koymasıyla, alana önemli bir katkı sunuyor.

Künye: Ercan Çağlayan – Cumhuriyet’in Diyarbakır’da Kimlik İnşası, İletişim Yayınları, tarih, 319 sayfa

Sedat Eroğlu – Gülbaran’ın Gülleri (2013)

GÜLBARAN’IN GÜLLERİ, Sedat Eroğlu, Kent Işıkları Yayınları

Eroğlu’ndan Ergani’nin sosyal ve tarihsel hayatının kapsamlı ve nitelikli bir envanteri. Hesenê Metê’den Sezai Karakoç’a, Vecdi Subaşı’dan Şehmus Güzel’e, Kemal Varol’dan Fırat Anlı’ya, Molla Gürani’den Şeyh Şükrü Çobanoğlu’na Ergani’nin düşün, sanat, bilim, din ve siyaset dünyasına armağan ettiği pek çok ismin hayatı, bu kitapta kayıt altına alınıyor.

Halil Değertekin – Bir Ev… Bir Sokak… Bir Şehir… (2012)

Bu kitapta yer alan anıların çerçevesini ağırlıklı olarak, Halil Değertekin’in hayatının büyük bölümünü geçirdiği Diyarbakır’daki çocukluk ve gençlik yılları oluşturuyor.

Kitapta, Değertekin’in 1950’li yılların başından 1960’lı yılların ortalarına kadar Ulu Cami Mahallesi’ndeki çocukluğundan farklı okullarda sürdürdüğü öğrencilik dönemlerine uzanan tanıklığı yer alıyor.

Yazar, şehrin kendine has mimarisini, gündelik hayattan detayları, şehrin sinemalarını, kaplıcalarını ve pazar yerlerini anlatıyor.

Diyarbakır’da tanık olunan toplumsal ve kültürel değişimlerin de kayda geçirildiği kitap, bu yönüyle bir “yerel tarih” çalışması olarak da okunabilir.

Künye: Halil Değertekin – Bir Ev… Bir Sokak… Bir Şehir… (Diyarbakır Anıları), Kanguru Yayınları, anı, 222 sayfa, 2012

Ephrem-Isa Yousif – Mezopotamya’nın Yıldız Şehirleri (2011)

MEZOPOTAMYA’NIN YILDIZ ŞEHİRLERİ, Ephrem-Isa Yousif, çeviren: Nihat Nuyan, Avesta Yayınları, tarih, 158 sayfa

Mezopotamya ve Süryani kültürü konulu çalışmalarıyla bilinen Ephrem-Isa Yousif, ‘Mezopotamya’nın Yıldız Şehirleri’nde, tarihi havzayı besleyen kaynaklardan Urfa, Nusaybin, Diyarbakır, Mardin, Erbil, Kerkük, Süleymaniye ve Duhok’u anlatıyor. Kürtlerin çoğunluğu oluşturduğu sekiz şehrin ortak yönlerinden biri de, Türk, Arap ve Asuri-Keldani-Süryani gibi halklara da ev sahipliği yapması. Yousif, söz konusu şehirlerin tarihini araştırırken, bu şehirlerle yolu kesişmiş ünlü seyyahların anlatımlarından da olabildiğince yararlanıyor. Kitap, yazarının, Süryani dilinin ve kültürünün köklerine doğru yaptığı bir yolculuk olarak da düşünülebilir.