Ross King – Floransa Kitapçısı (2025)

Ross King’in ‘Floransa Kitapçısı’ adlı eseri, Rönesans İtalya’sında yaşayan bir kitapçının hayat hikayesini ve bu süreçte İtalya’da kitapçılığın ve matbaacılığın gelişimini detaylı bir şekilde anlatıyor. Kitap, 15. yüzyılda Floransa’da yaşayan Vespasiano da Bisticci adlı bir kitapçının hayatını merkez alıyor. Vespasiano, sadece kitap satmakla kalmıyor, aynı zamanda dönemin önemli düşünürleri, sanatçıları ve hükümdarlarıyla yakın ilişkiler kuruyor. Kitap, Vespasiano’nun hayatı aracılığıyla Rönesans İtalya’sında kitapların üretimi, dağıtımı ve okunması gibi konularda önemli bilgiler sunuyor.

Kitapta ele alınan başlıca konular:

  • Vespasiano da Bisticci’nin hayatı
  • Rönesans İtalya’sında kitap kültürü
  • Matbaanın icadı ve etkileri
  • Floransa’nın kültürel ve sosyal hayatı
  • Dönemin önemli düşünür ve sanatçıları

‘Floransa Kitapçısı’, Rönesans İtalya’sında kitapların ve bilginin yayılması konusunda önemli bir boşluğu dolduruyor. Kitap, sadece bir kitapçının hayat hikayesini anlatmakla kalmıyor, aynı zamanda Rönesans dönemi İtalya’sının kültürel ve sosyal hayatına dair de önemli bilgiler sunuyor.

Osmanlı İmparatorluğu’nda ise durum farklıydı. Arapça, Kuran’ı Kerim’in kutsal dili olduğundan, Osmanlı yetkilileri onun mekanik basımını yasaklamış, yazıcılar ve tezhipçiler de güçlü loncalarıyla matbaaya karşı çıkmışlardı…

  • Künye: Ross King – Floransa Kitapçısı: Rönesans’ı Aydınlatan Elyazmalarının Hikâyesi, çeviren: Belkıs Dişbudak Çorakçı, E Yayınevi, tarih, 496 sayfa, 2025

Nükhet Everi – Süryani Köyleri (2023)

Süryani köyleri…

Tarihin sessiz tanıkları…

Güneydoğu Anadolu’da, Dicle’yle Suriye sınırı arasında kalan yüksek kalker platosu, inişli çıkışlı tepeleri ve vadileriyle günümüzde bile, hâlâ, her yere ve herkese oldukça uzak.

Süryaniler sayıca çok azalmış olsalar da, eskilerde ulaşımı güç, dış dünyayla çoğunlukla bağlantısı kesik, dağlık Turabdin’de salt buraya özgü, buradan başka hiçbir yerde yeşermesi mümkün olmayan kültürlerini -özellikle de UNSECO’nun ‘risk altındaki diller’ arasında gösterdiği, Süryanicenin halk dili versiyonu olan Surayt / Turoyo’yu- korumayı başarıyorlar.

Bölgeyi tam anlamıyla tanımak ve anlamak için öncelikle Süryani kültürü detaylıca incelenmelidir.

Mardin ve yöresini gezmiş olanların bölgenin kadim kültürünü gerçek anlamda hissedebilmesi için çoğu kimsenin bilmediği, tanımadığı bu dünyaya adım atmaları gerekir.

Eşi benzeri zor bulunur bir çeşitliliği yansıtan bu coğrafyayı, evrensel bir mirasa sahip olmanın getirdiği sorumlulukla ele almalı ve bu kültür mozaiğinin bizden sonraki nesillere aktarımına olanak sağlamalıyız.

  • Künye: Nükhet Everi – Süryani Köyleri: Tarihin Sessiz Tanıkları, E Yayınları, inceleme, 384 sayfa, 2023

Turgay Tuna – Bakırköy ve Yeşilköy’den Unutulmuş Portreler (2023)

Bakırköy ve “uydusu” Yeşilköy, İstanbul’un genelinde Rumların, Ermenilerin ve Levantenlerin yoğun olduğu semtlerdi.

Turgay Tuna, o yıllardan anılarını paylaştığı bu kitabında, yitip gitmiş o insanların ve onlarla beraber bu topraklardan ilelebet göçmüş muazzam kültürel zenginliğin izini sürüyor.

Kitaptan bir alıntı:

“Çocukluk yıllarımda, evde yaramazlık yaptığım vakitler soluğu komşumuz Arşaluz Teyze’nin kucağında alırdım. Saçlarım Berber Jirayr’da kestirtilir, mahalle arkadaşlarım Yorgo ve Çuli ile birlikte top peşinde koştururduk. Bayramlık ayakkabılarım Zepür Abla’mın çalıştığı Kirkor Biberoğlu’nun mağazasından alınırdı.

Paskalya günlerinde komşumuz Madam Janet’in çikolatalarından tatmış, Fransızca derslerimi Fransız Madam Helene’den almıştım. Hastalandığımda Doktor Nazaretyan’a, ilk diş tedavilerim için Foti Hristidis Bey’e gitmiştim.

Esayan’da okuyan Takuhi’ye vurulmuştum…

Hepsinin güzel anılarını yad ediyorum. Işıklar içinde olsunlar.”

  • Künye: Turgay Tuna – Bakırköy ve Yeşilköy’den Unutulmuş Portreler, E Yayınları, anı, 200 sayfa, 2023

Rüstem Aslan – Homeros, İlyada ve Troya (2016)

Sorularla alternatif gezi rehberi…

Homeros’un kişiliği ve eserlerini, İlyada Destanı’nın günümüze nasıl ulaştığını, Troya kazılarının ilk kez kim tarafından yapıldığını, Troya Atı ile ilgili arkeolojik buluntuların olup olmadığını, Troya ile Hitit ilişkilerinin sonuçlarını ve Fatih Sultan Mehmed’in Troya ziyaretinde neler söylediğini merak edenlere.

  • Künye: Rüstem Aslan – Homeros, İlyada ve Troya, E Yayınları

Şaduman Halıcı – Ethem (2016)

İlk kez yayımlanan belgeler ışığında, Kurtuluş Savaşı’nın tartışmalı aktörlerinden Çerkes Ethem’i anlatan bir biyografi.

Ethem’in ailesi ve yetiştiği çevre, Ethem’in Milli Mücadele’ye katılması ve buradaki başarıları, Kuvayı Milliye güçlerine ihanet edişinin gerekçeleri, Yunanlılara sığınması ve Yunan işgal bölgesindeki çalışmaları, kitabın konuları arasında.

  • Künye: Şaduman Halıcı – Ethem, E Yayınları

Turgay Tuna – Mezarlar ve Mumyalar (2016)

Mısır’ı defalarca kat etmiş ve şimdiye kadar 200’e yakın Mısır turu gerçekleştirmiş Turgay Tuna’dan, bu gizemli ülke hayranları için bir başucu kitabı.

Tutankamon’dan Firavun mezarlarına, lahitlerin açılışından mumyaların bilim dünyasına katkılarına, hayvan mumyalarından ilginç olaylar ve anılara pek çok detay, görsel zenginliğiyle de dikkat çeken bu rehberde.

  • Künye: Turgay Tuna – Mezarlar ve Mumyalar, E Yayınları

Zehra İpşiroğlu – Haneye Tecavüz (2016)

Toplumsal cinsiyet konusunu farklı karakterlerin deneyimleriyle irdeleyen bir belgesel roman.

Hikâyenin merkezinde, her biri şiddeti farklı yönleriyle deneyimlemiş altı kadın ile bir trans bulunuyor.

Toplumun değişik katmanlarından gelen kadınlarla yapılmış birebir söyleşilerle güç kazanan romanın asıl katkısı, ataerkinin sınır tanımaz şiddetine ayna tutması.

  • Künye: Zehra İpşiroğlu – Haneye Tecavüz, E Yayınları

Remzi Gökdağ – Başka Şehirler (2019)

Remzi Gökdağ’ın özgün çalışması ‘Başka Şehirler’, dünyanın yirmi farklı şehrini, bu şehirle sıkı bağlar kurmuş tarihin 20 efsane isminin hikâyeleriyle harmanlayarak geziyor.

Okur da bu kitabın rehberliğinde, Bukowski ile Los Angeles, Hemingway ile Pamplona, Kundera ile Prag, Lenin ile Zürih, Kerouac ile San Fransisco, Jimi Hendrix ile Monterey, Frank Gehry ile Bilbao’da keyifli bir yolculuğa çıkıyor.

Aralarında yazar, ressam, fotoğrafçı, bilim insanı ve müzisyenlerin bulunduğu isimlerin hikâyelerini, yaşadıkları yerlerde kalan izlerle hatırlayan çalışma bize de hem ilginç hem de aydınlatıcı bir okuma deneyimi sunuyor.

Şu görselde, kitapta yer alan şehirlerin tam listesi yer alıyor:

  • Künye: Remzi Gökdağ – Başka Şehirler, E Yayınları, gezi, 184 sayfa, 2019

Bayram Öztürk – Neden Antarktika? (2015)

Avusturalya’dan başlayıp Güney Okyanus kıyıları ve Antarktika’yı kapsayan dört aylık bir araştırma seferine katılmış Bayram Öztürk’ten, bölgenin dününü ve bugününü, biyolojik çeşitliliğini ve tarihsel zenginliğini aydınlatan bir çalışma.

Kitap, hem sıradan okura hem de bilim insanları, denizciler ve doğa koruma kurumları çalışanlarına hitap ediyor.

  • Künye: Bayram Öztürk – Neden Antarktika?, E Yayınları

Murat Çulcu – Zito Venizelos!: Sevr’den İzmir’e (2009)

Murat Çulcu ‘Zito Venizelos!’ta, İzmir’in işgali ve Sevr’in imzalanmasından Dumlupınar Meydan Savaşı’na uzanan süreci çok yönlü bir biçimde irdeliyor.

Çulcu çalışmasında, İzmir’in işgalinden Sevr’in imzalanmasına kadar geçen sürede yaşanan olayları; Muzaffer Muhittin tarafından kaleme alınan ‘Vahdettin’in İhanetleri ve Firarı’ risalesini; Mustafa Kemal Atatürk’ün Dumlupınar Meydan Savaşı ile ilgili açıklamalarını; Dumlupınar Meydan Savaşı’nın diğer tarafında yer alan Yunan İşgal Kuvvetleri’nin Başkomutanı Trikopis’in anılarını ve Dumlupınar’dan İzmir’e yönelen orduya öncülük eden İkinci Süvari Tümeni’nin ‘tarihsel yürüyüşü’nü ayrıntılara inerek anlatıyor.

  • Künye: Murat Çulcu – Zito Venizelos!: Sevr’den İzmir’e, E Yayınları, tarih, 280 sayfa