Arthur Borriello, Anton Jäger – Popülist Moment (2025)

Arthur Borriello ve Anton Jäger’in bu kitabı, 2008 küresel mali krizi sonrasında Batı’da yükselen sol popülist hareketleri inceliyor. ‘Popülist Moment: 2008 Krizi Sonrası Bir Sol Muhasebe’ (‘The Populist Moment: The Left after the Great Recession’), bu hareketlerin yükselişini tetikleyen koşulları derinleşen eşitsizlik, sivil toplumun zayıflaması ve geleneksel kurumlara duyulan güvensizlik olarak sıralıyor.

Yunanistan’daki Syriza, İspanya’daki Podemos, Fransa’da Jean-Luc Mélenchon’un Boyun Eğmeyen Fransa ve ABD’deki Bernie Sanders hareketi gibi örnekler üzerinden, bu sol popülist girişimlerin ortak özelliklerini ve karşılaştıkları zorlukları analiz ediyorlar. Borriello ve Jäger, bu hareketlerin verili düzene karşı çıkan söylemlerini, karizmatik liderlerini ve doğrudan demokrasi vurgularını ön plana çıkarırken, zayıf parti yapıları ve heterojen tabanlarını da eleştiriyorlar.

Kitap, sol popülizmin hem bir semptom hem de bir aktör olarak ortaya çıktığını savunuyor; mevcut sosyo-ekonomik koşulların ürünü olmakla birlikte, bu koşulları değiştirmeye yönelik bir çaba olarak değerlendiriliyor. Yazarlar, bu hareketlerin bazı başarısızlıklarına rağmen, onları doğuran koşulların hala geçerli olduğunu ve gelecekteki sol girişimlerin de popülist bir karakter taşıyacağını öngörüyorlar.

Sonuç olarak, ‘Popülist Moment’, 2010’lu yılların sol popülist yükselişinin kapsamlı bir değerlendirmesini sunarken, bu deneyimlerden çıkarılacak derslere ve gelecekteki sol siyaset için olası yollara ışık tutuyor.

  • Künye: Arthur Borriello, Anton Jäger – Popülist Moment: 2008 Krizi Sonrası Bir Sol Muhasebe, çeviren: Ertuğrul Genç, İletişim Yayınları, siyaset, 200 sayfa, 2025

Enzo Traverso – Nazi Şiddetinin Kaynakları (2024)

Uluslararası toplum ve akademik çevreler, geleneksel olarak Nazizm ideolojisini ve Holokost’u Avrupa tarihinin doğal akışından bir sapma, önceki çağların barbarlığına ve vahşetine bir geri dönüş olarak gören yaygın bakış açısını kabul eder.

Enzo Traverso ‘Nazi Şiddetinin Kaynakları’nda keskin ve berrak bir analizle bu yaklaşımı tersyüz ederek milyonlarca insanın ölümüne sebep olan bu korkunç deneyimi, 18. yüzyıldan itibaren Avrupa’da gelişen modern trendlerin ve “medenileştirme süreci”nin uzantısı olarak yorumluyor.

Yazar siyasi, askerî, kolonyal, endüstriyel, bilimsel ve felsefi boyutlarıyla Batı modernleşmesinin karmaşık tarihsel hattını mercek altına alarak, bu benzersiz ölüm operasyonuna giden yolu ören fikirleri ve pratikleri inceliyor.

Avrupa’nın siyasi ve entelektüel tarihi üzerine derinlemesine çalışmalarıyla tanınan Traverso’dan soykırım tartışmalarına ufuk açıcı bir katkı.

Kitaptan bir alıntı:

“Yahudi soykırımının fevkaladeliği, pek de ‘öncülü olmayan’ (…) bir olay değil, modern Batı tarihinde daha önce birbirinden ayrı olarak denenmiş geniş hükümranlık ve yok etme yöntemlerinin özgün bir sentezi olmasıdır. Özgün, dolayısıyla da radikal biçimde yeni olan şey sentezdi ve çağdaşlarının pek çoğu için hayal edilemez ve anlaşılamazdı.”

  • Künye: Enzo Traverso – Nazi Şiddetinin Kaynakları, çeviren: Ertuğrul Genç, İletişim Yayınları, siyaset, 213 sayfa, 2024

Patrik Hermansson, David Lawrence, Joe Mulhall ve Simon Murdoch – Uluslararası Alternatif Sağ (2021)

Alternatif Sağ’ın (alt-right olarak kısaltılıyor) bir grup internet bağımlısı ergenin kendi aralarında eğleşmesi olmadığı Charlottesville’deki (Virginia/ABD) “Sağı Birleştir” mitingi sırasında ırkçılık karşıtı gruptan bir eylemcinin arabayla ezilerek öldürülmesiyle ortaya çıkmıştı.

O günden sonra bu gruptakilerin hangi ideolojik yönelimlere sahip olduğu, nasıl bir toplumsal grubu temsil ettiği ve bundan sonra eylemlerinin nerelere varacağı pek çok araştırmacının, gazetecinin ve akademisyenin sorduğu soruların başında geldi.

Alternatif Sağ, on yıllardır ortaya çıkan en önemli yeni aşırı sağ gruptur.

Irkçılık karşıtı bir savunma grubu olan Nefret değil UMUT (HOPE not hate) grubunun araştırmacıları tarafından yazılan bu kitap, bu yeni ve tehlikeli fenomen üzerine yazılmış derinlemesine, çığır açan ve erişilebilir/ulaşılabilir bir özet olarak okunabilir.

Kitap ‘Alternatif Sağ’ın nereden geldiğini, şu âna kadarki tarihçesini özetliyor, inanışlarını inceliyor, nasıl örgütlendiğini ve işlediğini tanımlar ve gelecekteki yönüne ışık tutuyor.

Kitaba katkıda bulunan dört araştırmacı hem bu sorunu derinlemesine irdeliyor hem de Hindistan, Japonya ve Rusya gibi Avrupa dışı coğrafyalarda da Alternatif Sağ’ın izlerinin, desenlerinin ve ideolojik kaynaklarını derinlemesine araştırıyor.

Kitaptan bir alıntı:

“‘Uluslararası Alternatif Sağ’, internette faaliyet gösteren ama gerçek hayatta da faaliyetleri olan bir harekettir. Hareket ‘beyaz kimliğinin’ çokkültürlülük yanlısı ve liberal elitler ile sözde ‘Sosyal Adalet Savaşçıları’ tarafından tehdit altında olduğuna inanan, bu grupların ‘siyaseten doğruculuğu’ kullanarak Batı medeniyetini ve beyaz erkeklerin haklarını aşındırmaya çalıştığına inanan uluslararası bir dizi grup veya bireyden oluşur. Basitçe tanımlamak gerekirse ‘Alternatif Sağ’ aşırı sağ görüşlü, küreselleşmeye karşı, geleneksel/yerleşik muhafazakârlığa radikal bir ‘alternatif’ sunan bir gruplaşmadır. Mensuplarının eklektik ve birbirinden farklı yapısı ciddi anlaşmazlıklara yol açmakla birlikte, hepsi bir dizi çekirdek inanç etrafında bir araya gelmiştir.”

  • Künye: Patrik Hermansson, David Lawrence, Joe Mulhall ve Simon Murdoch – Uluslararası Alternatif Sağ: 21. Yüzyılın Faşizmi mi?, çeviren: Ertuğrul Genç, İletişim Yayınları, siyaset, 392 sayfa, 2023