Gary Cox – Sartre ve Kurmaca (2025)

Jean-Paul Sartre genellikle varoluşçuluk felsefesi ve politik yazılarıyla anılıyor, fakat Gary Cox bu kitapta onun edebiyatla kurduğu bağı merkeze alıyor. Sartre’ın romanları, tiyatro oyunları ve eleştirel yazıları yalnızca estetik ürünler olarak değil, aynı zamanda felsefi düşüncesinin ayrılmaz bir parçası olarak ele alınıyor. Cox, Sartre’ın edebiyatı felsefesini somutlaştırmak, deneyimlere ve insan özgürlüğüne dair sorularını gündelik hayata taşımak için kullandığını savunuyor. Böylece Sartre’ın metinleri yalnızca kuramsal argümanların yansıması değil, aynı zamanda özgürlüğün, sorumluluğun ve seçimlerin somut hikâyeler içinde sınandığı alanlar haline geliyor.

‘Sartre ve Kurmaca’ (‘Sartre and Fiction: The Case for the Literary’), Sartre’ın romanlarında karakterlerin özgürlük ve yabancılaşma deneyimlerini nasıl yaşadığını inceliyor. Cox’a göre bu metinlerde felsefi kavramlar yalnızca açıklanmıyor, aynı zamanda duygular, ilişkiler ve çelişkiler aracılığıyla yaşatılıyor. Oyunlarında ise Sartre toplumsal sorumluluk, ahlaki çatışma ve iktidar ilişkilerini sahneye taşıyor. Bu yaklaşım edebiyatın yalnızca süsleyici ya da ikincil bir uğraş olmadığını, felsefi düşünceyi besleyen ve ona yön veren asli bir alan olduğunu gösteriyor.

Cox ayrıca Sartre’ın edebiyata dair teorik yazılarını da ele alıyor. Özellikle “Edebiyat Nedir?” adlı metinde dile getirilen, yazının özgürleştirici potansiyeline yaptığı vurgu yeniden değerlendiriliyor. Ona göre Sartre, okuru edilgin bir alıcı değil, metnin anlamını tamamlayan aktif bir özne olarak görüyor. Böylece edebiyat, yazar ve okur arasında etik ve politik bir ilişki kuruyor.

Sonuçta kitap, Sartre’ın felsefi ve politik düşüncesinin edebi üretimlerinden ayrı düşünülemeyeceğini, aksine bu eserlerin onun düşünce dünyasının merkezinde yer aldığını ileri sürüyor. Gary Cox, Sartre’ın edebiyatını ciddiye alarak onun felsefesini daha geniş ve daha canlı bir bağlamda anlamamıza katkı sağlıyor.

  • Künye: Gary Cox – Sartre ve Kurmaca, çeviren: Zeynep Mertoğlu, Alfa Yayınları, felsefe, 384 sayfa, 2025

Gary Cox – Nasıl Varoluşçu Olunur? (2025)

Gary Cox’un ‘Nasıl Varoluşçu Olunur?’ adlı eseri, varoluşçuluk felsefesini günlük hayata indirgeyerek okurlara sunuyor.

Kitap, karmaşık felsefi kavramları anlaşılır bir dille açıklayarak, okurların kendi hayatlarına bir bakış açısı kazanmalarına yardımcı oluyor.

Cox, varoluşçuluğun temel ilkelerini ele alırken, okurları kendi varoluşlarını sorgulamaya ve hayatlarına anlam katmaya teşvik ediyor. Yazar, varoluşçuluğun sadece bir felsefe değil, aynı zamanda yaşama bir bakış açısı olduğunu vurguluyor.

Kitapta, okurların;

  • Kendi sorumluluklarının farkına varmaları: Varoluşçuluğa göre, insanlar kendi hayatlarının mimarıdır. Cox, okurlara kendi seçimlerinden ve eylemlerinden sorumlu olmanın önemini hatırlatıyor.
  • Özgürlüğün yükünü taşımak: Özgürlük, aynı zamanda bir sorumluluktur. Cox, okurların özgürlüklerini kullanırken karşılaşabilecekleri zorlukları ve bu zorluklarla başa çıkmanın yollarını anlatıyor.
  • Anlamsızlığa rağmen anlam aramak: Hayatın anlamı üzerine kafa yoran okurlara, anlamın dışarıdan değil, içeriden yaratıldığını söylüyor.
  • Korku ve kaygıyla yüzleşmek: Varoluşçuluk, insanın ölüm ve varoluşsal kaygılarla yüzleşmesi gerektiğini savunur. Cox, bu konuları ele alırken, okurlara bu kaygılarla başa çıkabilecekleri yöntemler sunuyor.
  • Otantik bir yaşam sürmek: Toplumsal beklentilerden ve kalıplardan sıyrılarak kendi doğasına uygun bir yaşam sürmenin önemini vurguluyor.

Cox, kitabında felsefi kavramları günlük hayat örnekleriyle açıklayarak, okurların konuyu daha kolay anlamalarını sağlıyor. Yazar, aynı zamanda okurlara çeşitli egzersizler ve sorular sunarak, onların kendi düşüncelerini keşfetmelerine yardımcı oluyor.

‘Nasıl Varoluşçu Olunur?’, varoluşçuluk hakkında bilgi edinmek isteyen herkes için olduğu kadar, hayatına yeni bir anlam katmak isteyenler için de faydalı bir kaynak. Kitap, okurlara kendi hayatlarını sorgulamaları, özgürlüklerinin sorumluluğunu almaları ve daha anlamlı bir yaşam sürmeleri için ilham veriyor.

Kısacası, Gary Cox’un kitabı, varoluşçuluğu karmaşık felsefi terimlerden uzaklaştırarak, günlük hayata uyarlayarak ve okurlara kendi hayatlarını anlamaları için bir ayna tutuyor.

  • Künye: Gary Cox – Nasıl Varoluşçu Olunur?: Veya Gerçekçi Olma, Kendini Kontrol Altına Alma ve Bahaneler Üretmekten Kurtulma Rehberi, çeviren: Halil Doğan Aydoğan, Alfa Yayınları, felsefe, 200 sayfa, 2024

Gary Cox – Nasıl Filozof Olunur? (2022)

Felsefe, her şeyden önce bir düşünme ve kavrayış biçimidir.

O nedenle felsefe yapmayı bilmek, hayatımız üzerinde daha net bir kavrayışa sahip olmamıza olanak sağlar.

Gary Cox bu özgün çalışması, felsefenin büyük sorularını tartışmakla kalmıyor, aynı zamanda bize bir filozof gibi nasıl düşüneceğimizi de gösteriyor.

Kimilerince hayatın büyük soruları kabul edilen felsefi sorular kafanızı mı karıştırıyor?

İçinden nasıl çıkacağınızı, hangi yöne gitmenin daha doğru bir seçim olacağı konusunda kararsızlık mı yaşıyorsunuz?

‘Nasıl Filozof Olunur’, filozofların yüzyıllardır sorup yanıtlamaya çalıştığı bu tür sorular için benzersiz bir rehber: bu kitap sizi bir filozof gibi düşünmeye sevk etmekle kalmıyor, bu soruların bazılarına yanıt bulmanızı sağlarken, bazılarının da aslında yanıtları olmadığını fark etmenizi sağlıyor.

Bu doğrultuda, mizahi bir dili de bırakmadan, felsefi fikirleri Family Guy, Monty Python’s Flying Circus, The Matrix ve Red Dwarf gibi eserlerden alınan örneklerle açıklıyor.

‘Nasıl Filozof Olunur’un en önemli iddiası ise felsefe yapmayı öğrenmenin kendi hayatınız hakkında daha net ve dürüst düşünmenize yardımcı olacağını savunması.

  • Künye: Gary Cox – Nasıl Filozof Olunur?: Neredeyse Hiçbir Şeyin Kesin Olmadığı Nasıl Kesin Olarak İleri Sürülebilir?, çeviren: Ahmet Ergün Akça, Alfa Yayınları, felsefe, 200 sayfa, 2022