Ekonomik ve siyasi darboğazda debelenen, değerlerin alt üst olduğu Hitler öncesi Almanya’nın görkemli tasviri.
Toplumun farklı kesimlerinden üç karakterin yaşadıklarını merkeze alan, gerilimin doruk noktasına ulaştığı, çökmüş bir toplumun destansı hikâyesi.
Alman edebiyatına yön vermiş bir yazarın, Hans Fallada’nın özgün kaleminden ‘Kurtlar Sofrasında’.
Hayatı Naziler tarafından mahvedilen Hans Fallada, her biri apayrı bir lezzet veren muhteşem romanlarıyla bu iktidarı farklı yönleriyle işlemişti.
‘Köylüler, Kodamanlar ve Bombalar’ ise, Nazi iktidarının hemen öncesinde, büyük ekonomik sıkıntılarla can çekişen Almanya’nın harika bir fotoğrafını çekiyor.
1928 yılının Almanya’sında, Büyük Buhran’ın beraberinde getirdiği yıkım, halka acımasız vergiler olarak yansır.
Küçük bir Alman kentinde de, açlık ve yoksullukla boğuşan halk huzursuzdur ve kısa bir süre sonra bu huzursuzluğun ateşlediği toplumsal bir ayaklanma meydana gelir.
Roman, asıl olarak bu ayaklanmayı kullanan siyasi bir komplonun ve bu komploda rol alan kişiler ve kurumlar etrafında dönüyor.
Zira bu komplo, ülkeyi adım adım Hitler iktidarına hediyece edecek denli etkili olacaktır.
Fallada, bu komplonun nasıl oluşturulduğunu ve siyasilerin, basının, işçi ve köylü temsilcilerinin bu komploda nasıl rol aldıklarını gerçekçi ve dürüst bir bakışla ortaya koyuyor.
Roman, bizi, dost ve düşmanın birbirine karıştığı, herkesin diğerinden şüphelendiği, kontrollü muhalefetin halkın tepkisini dizginlediği, el altından kirli ittifakların kurulduğu ve bütün bunların koca bir ülkeyi hızla uçuruma doğru sürüklediği 1928 yılının Almanya’sına götürüyor.
Fallada’nın hikâyesi o kadar gerçekçi ki, romanda yaşananların birçoğunun, bugünün Türkiye’sinde yaşananlarla çok benzer olduğunu görüyoruz.
O yüzden ‘Köylüler, Kodamanlar ve Bombalar’ın asıl gücü, böylesi zamanlar üstü bir güce sahip oluşudur diyebiliriz.
Hans Fallada’nın başyapıtı ‘Küçük Adam Ne Oldu Sana?’, yeni bir çeviriyle Türkçede.
Fallada, 1932 yılında basılmış romanı nedeniyle “Nazi karşıtı faaliyet” suçlamasıyla bir süre hapsedilmişti.
Ayrıca ‘Küçük Adam Ne Oldu Sana?’, metni olduğu haliyle yayınlamaktan korkan yayıncısı tarafından sansür edilmişti.
Romanın tam 85 yıl sonra, özgün haliyle ilk kez yayınlandığını belirtelim.
2018’in en güzel haberlerinden biri bu olsa gerek.
Roman, Nazi rejiminin gittikçe güç kazandığı, İkinci Dünya Savaşı öncesindeki Almanya’da geçiyor.
Büyük bir ekonomik çöküşün yaşandığı ülkede, özellikle yoksul kesimler için hayatta kalmak mucize demektir.
Bu küçük insanlardan biri olan Johannes Pinneberg de, üç kişilik ailesine onurundan taviz vermeden bakabilmek için çabalamaktadır.
Fakat hayat acımasızdır ve sefalet dört bir yanı sarmaktadır.
Nitekim ailenin yaşam koşulları, bir süre sonra açlık sınırına dayanacaktır.
Johannes Pinneberg, bir yandan Nazizmin hızla yükselişe geçtiği, haksızlıkların pervasızca arttığı bu şartlarda ailesiyle birlikte hayatta kalmaya, içinde büyüyen öfkeye ve çaresizliğe söz geçirmeye çalışacaktır.
‘Küçük Adam Ne Oldu Sana?’, bilhassa gerçekçi oluşu ve karşımıza capcanlı, derinlikli karakterler çıkarmasıyla tam bir şaheser.
Dipnotski 