Heinz Halm – Haşhaşiler (2020)

Şiî İslam, Haşhaşîler ve heterodoks İslam konularında dünya çapında otorite sayılan Tübingen Üniversitesinde İslam Bilimleri profesörü Heniz Halm, on birinci ve on ikinci yüzyıllarda İslam dünyasında büyük çalkantılar yaratmış Haşhaşîleri anlatıyor.

İşledikleri siyasi cinayetlerle bilinen bu gizemli örgüt, Orta Çağ’dan bu yana çeşitli efsanelere konu oldu.

Bunlardan biri de, örgütün lideri Hassan Sabbah’ın cenneti vaat ettiği genç erkekleri, daha sonra intihar suikastçısı olarak dünyanın dört bir tarafına gönderdiğiydi.

Halm’in hem İslam hem de Avrupa kaynaklarından yararlandığı önemli çalışması ise, bu ve buna benzer efsanelerin ne kadar gerçek ya da uydurma olduğunu ayrıntılı şekilde ortaya koymasıyla dikkat çekiyor.

Halm, o dönemde Şiîlerin içinde yaşanan bölünmeden gizli bir İsmailî örgütünün ortaya çıkışını, bu örgütün liderlerinin İslam’ın yazıya dökülmemiş, gerçek mesajını bildiklerine dair inanışlarını, İran ve Suriye’de birçok kaleyi ele geçirmelerini, Haçlılara korku ve dehşet salmalarını adım adım izliyor.

  • Künye: Heinz Halm – Haşhaşiler: Gizli Bir Örgütün Tarihi, çeviren: Atilla Dirim, Runik Kitap, tarih, 120 sayfa, 2020

Joseph von Hammer – Doğu Kaynaklarından Haşhaşilerin Esrarlı Tarihi (2018)

Hasan bin Sabbah’ın Alamut Kalesi’nde 1090 yılında kurduğu dini tarikat ve siyasi örgüt Haşhaşiler, önemli kişileri hedefleyen suikast eylemleriyle etkili bir askeri strateji geliştirmişti.

İsmaililer mezhebine mensup Haşhaşiler, aslında İslamiyette o dönem yaşanan büyük dinsel hizipleşmenin sonucu olarak ortaya çıkmış ve ideolojik olarak Abbasi devletini,  Sünni siyasi ve dini çevreleri ve Büyük Selçuklu Devleti’ni düşman olarak kabul etmişti.

İşte Joseph von Hammer’ın bu çalışması, her ne kadar daha çok Sünni kaynaklara dayanmasıyla tarafsızlığından kısmen taviz veriyor olsa da Haşhaşiler hakkında birçok ayrıntıyı okurlarına sunuyor.

von Hammer, Ortaçağ İslam dünyasında büyük yankı uyandırmış Haşhaşilerin ortaya çıkışı, örgütlenme biçimleri, faaliyetleri, dini ve siyasi hedefleri ve İslam üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde irdeliyor.

  • Künye: Joseph von Hammer – Doğu Kaynaklarından Haşhaşilerin Esrarlı Tarihi, çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, tarih, 400 sayfa, 2018