Bir yazar, kendisinden sonra gelen, gelecekteki bir yazardan intihal yapabilir mi?
‘Önceden İntihal’in cins, hınzır ve zeki yazarı Pierre Bayard’a göre evet.
Daha önce yayımlanan ‘Okumadığımız Kitaplar Hakkında Nasıl Konuşuruz?’ ile bildiğimiz Bayard, şimdi de “önceden intihal” olarak tanımladığı bir kavramla karşımızda.
Yazara göre “önceden intihal”, bir yazarın, kendisinden sonra gelen, gelecekteki bir yazardan esinlenmesi, ondan aşırmasıdır.
Bayard, okuru bu saçma sapan teze ikna etmek için enteresan argümanlara başvuruyor.
Yazara göre, edebiyatta her yeni yapıt kendi öncellerini yaratır, onları okuma biçimimizi kökten değiştirir, kendisiyle sonlanan bir şecere oluşturur, yeni bir hat çizer.
Hatta bu kimi örneklerde, selefini intihal yapmış gibi gösterecek kadar güçlüdür.
Bayard, bütün bunları da ciddi bir kuramsal araştırma kisvesi altında ele alıyor.
Yazar bunu yaparken de, bizi edebiyat tarihi, karşılaştırmalı edebiyat, metinlerarası göndermeler, eleştiri ve okurun belleğinin kendine has işleyiş mekanizması gibi ilginç konular üzerine düşünmeye davet ediyor.
- Künye: Pierre Bayard – Önceden İntihal, çeviren: Soner Sezer, Everest Yayınları, deneme, 200 sayfa, 2020
Dipnotski 