Etiket: Onurcan Ülker

Joel Andreas – Haklarını Yitirenler (2021)

Mao döneminde işçiler, iş güvenceli kadrolu güvenceli işlere sahipti, hatta çalıştıkları fabrikalarda pay sahibiydi.

Bugünse Çin, dünyanın en büyük emek sömürücülerinden biridir.

Joel Andreas’ın bu özgün çalışması, dünya çapındaki en uzun süreli endüstriyel yurttaşlık deneyiminin yükseliş ve düşüşünü kayıt altına alıyor.

1949’da iktidarı ele geçiren Çin Komünist Partisi sınıfsal eşitlik sağlamak amacıyla iktisadi, kültürel ve siyasal sermayeyi hedef alan bir dizi kampanya başlattı ve 1949 devrimini takip eden onyıllarda, Çinli işçiler iş güvenceli kadrolu çalışma ve fabrikalarda meşru paydaşlık anlamına gelen bir “endüstriyel yurttaşlık” elde ettiler.

1990’ların ortalarından itibaren sürekli kadrolu çalışma sisteminden büyük ölçüde esnek, güvencesiz çalışmaya dayalı bir sisteme geçilmesiyle birlikte, Çin’de endüstriyel yurttaşlık radikal bir değişime uğradı.

Bu komünist projenin başarısızlığının sebeplerini anlamak için nüfusun yönetildiği temel mekân olan işyerindeki hiyerarşik yapılara odaklanan ve araştırmasını o dönemde fabrikalarda çalışmış kişilerle yaptığı görüşmelere dayandıran Andreas, dünya çapındaki en uzun süreli endüstriyel yurttaşlık deneyiminin yükseliş ve düşüşünü kayıt altına alıyor.

Bunun Çin Komünist Partisi açısından ne anlama geldiğini, işçiler arasında nasıl yankı bulduğunu, Maocu dönem boyunca ne yönde gelişim gösterdiğini ve 1990’lardaki yapısal reformun işçilerin yoğun muhalefetine rağmen hangi yollardan uygulandığını belgeleriyle ve tanıklıklarla ortaya koyuyor.

‘Haklarını Yitirenler’, Çin’in yirminci yüzyılda giriştiği sosyalist deneylerin tarihine, mirasına ve geleceğine ilgi duyanların okuması gereken bir çalışma.

  • Künye: Joel Andreas – Haklarını Yitirenler: Çin’de Endüstriyel Yurttaşlığın Yükselişi ve Çöküşü, çeviren: Onurcan Ülker, Koç Üniversitesi Yayınları, tarih, 408 sayfa, 2021

Fred Engst – Mao Döneminde Çin’de Sınıf Mücadelesi (2020)

Çin Devrimi’ni doğuran dinamikler nelerdi ve devrim hangi yönde gelişti?

Çin’in başkenti Pekin doğumlu olan ve Maoist Çin’in büyük kitle kampanyalarına tanıklık etmiş, bu hareketlerde bizzat yer almış Fred Engst, Çin Devrimi’ni ana hatlarıyla açıklayarak bu soruya yanıt veriyor.

Çin Devrimi üzerine iyi kotarılmış bir kılavuz olarak okunabilecek çalışma, özellikle Mao döneminde yaşanan sınıf mücadelesini aydınlatmasıyla çok önemli.

Kitap, Çin Devrimi’nin “Toprak Reformu”, “Büyük İleri Atılım”, “Lushan Konferansı”, “Büyük Proleter Kültür Devrimi”, “Düzeltme Hareketi” ve “Sosyalist Eğitim Hareketi” gibi tarihsel uğraklarına uğraması, ülkede farklı çizgiler arasında yaşanan kıyasıya mücadeleyi derli toplu aktarmasıyla da ayrıca dikkat çekiyor.

Kitap, iki bölümden oluşuyor.

İlk bölümde, Mao döneminde sınıf mücadelesinin çeşitli aşamaları ele alınıyor.

İkinci bölümdeyse, Çin’de sosyalizme geçildikten sonra yaşanan sınıf mücadelesi üzerine teorik değerlendirmeler yer alıyor.

  • Künye: Fred Engst – Mao Döneminde Çin’de Sınıf Mücadelesi, çeviren: Onurcan Ülker, Patika Kitap, tarih, 112 sayfa, 2020