Ebeveynler ile öğretmenleri hedefleyen, üstün yetenekli öğrenciler için hazırlanmış okul programlarını tanımlama konusunda dönüm noktası bir rehber.
Üstün yetenekli çocukların özellikleri, bu öğrencilerin gruplandırılması ve bunlara yönelik programların hazırlanması konularında aydınlanmak isteyenlere özellikle öneriyoruz.
Türkiye’de, Yahya Kemal’in şiiri ve kişiliği üzerine yazılar düşünüldüğünde, Cahit Tanyol ilk akla gelen isimlerden.
Tanyol, genç yaşlarında Yahya Kemal’in yakın dost çevresine girmiş, bu dostlukları da şairin ölümüne kadar sürmüştü.
İşte, ilk baskısı 1985’te yapılan ‘Türk Edebiyatında Yahya Kemal’, Tanyol’un, büyük şairin yapıtı ve kişiliğine odaklanan yazılarından oluşuyor.
Yazıların bir bölümü Yahya Kemal henüz hayattayken, bir bölümü de şairin ölümünden sonra yayımlandı.
Kitapta ayrıca, Tanyol’un şairle ilgili anılarının ve Yahya Kemal’in Tanyol’a not ettirdiği bazı özel anılarının da bulunduğunu, önemli bir ayrıntı olarak belirtelim.
Alper Çeker, dönemin siyasi bir okuması paralelinde, Cumhuriyet dönemi muhalif Türk romanının ve muhalif yazarının dünyasını araştırıyor.
Alper Çeker bu çalışmasında, Cumhuriyet dönemi muhalif Türk romanının Türkiye’deki kamu kurumlarının yönetimini elinde tutan zümrenin uygulamalarına getirdiği eleştiriye ve romancının bu zümre ile giriştiği hesaplaşmaya odaklanıyor.
Bu dönemin en güçlü eserlerinin, söz konusu rejimle hesaplaşmaya girişenler olduğunu savunan Çeker, bu durumu, dönemin siyasî tarihi üzerinden izliyor.
Çeker kitabının ilk bölümünde, Türkiyeli eleştirmen ve okurların roman algısını eleştiriyor.
Daha sonra Cumhuriyetin kuruluş yıllarının bir özeti yapılıyor ve o yıllarda gerçekleşen uygulamalara romancıların verdiği ilk tepkiler anlatılıyor.
İspanyol romancı Rafael Chirbes ‘Eski Dostlar’da, bir zamanlar dünyayı değiştirmek için yola çıkan bir grup gencin hikâyesini anlatıyor.
Gençlerin hikâyesini ilgi çekici kılan başlıca unsur, her birinin dünyayı bildik yöntemlerle değil, kendilerinden başlayarak değiştirmeye çabalamış olmaları.
Dolayısıyla, her seferinde farklı bir karakterin gözünden anlatılan olaylara yer veren roman, değiştirme ümidinin karakterlerin iç dünyalarındaki yansımaları üzerinden veriyor.
Kahramanlarımız, bir zaman sonra şehre yaptıkları yolculuğun ardından, değiştirmek için yola çıktıkları düzenle mücadele ederken aynı zamanda kendileriyle giriştikleri hesaplaşmayı da hatırlayacaktır.
Halit Ziya Uşaklıgil’in ‘İhtiyar Dost’unda, çoğunluğu meşrutiyet döneminde geçen yirmi iki öykü bulunuyor.
Uşaklıgil’in, bizzat yazarın konumunu da simgeleyen ihtiyar dostu ise, tecrübesiyle sorunları irdeleyip çözümler gösteren bir bilge karakter olarak okurun karşısına çıkıyor.
Burada yer alan öykülerde, birçok sosyo-kültürel meseleye değiniliyor ve özellikle müzik eğitimi ve kalkınma konularına geniş yer veriliyor.
Aynı zamanda makale özellikleri de bulunan bu öykülerde, ölüm cezası, Batı müziği ve eğitimi, devletin sorumlulukları, gençliğin üstüne düşen görevler, iç borçlanma, yabancı müdahalesi ve kuşaklar arası ilişkiler gibi konular işleniyor.
Roswitha Defersdorf’un ‘Beni Sıkı Sıkı Kucakla’ isimli bu çalışmasında, örnek vaka olan oğlu Daniel üzerinden, algılama güçlüğü olan çocukların sorunları ve bunlara yönelik terapi yöntemleri anlatılıyor. Konuşma güçlüğü olan Daniel, başarısız cümleler kurma, yanlış sesler düzenleme ve kendini etraftan soyutlama gibi sorunlar yaşıyordu. Defersdorf kitabında, algılama rahatsızlığı ve konuşma güçlüğü çeken oğluyla yaşadıkları sorunlar ile bunlara karşı verdikleri mücadeleyi ve bu sorunları nasıl atlattıklarını anlatıyor. Kitap, bu rahatsızlıktan etkilenmiş çocuklara sahip aileleri, onları daha iyi gözlemlemeye, bunu uzmanlarla paylaşmaya ve sorunlar karşısında daha azimli olmaya çağırıyor.
Halit Ziya UŞaklıgil’in ‘Kırk Yıl’ı, Türkiye edebiyatında anı türüne en iyi örneklerden biri. Kitap, sadece Uşaklıgil’in yetişme ve olgunluk dönemini değil, tanıklık ettiği 2. Abdülhamid döneminin toplumsal yaşamını, başta Servet-i Fünun olmak üzere, dönemin kültür ve edebiyat çevrelerini ayrıntılı bir şekilde ve özgün bir üslupla gözler önüne seriyor. Kitap, yazarın çocukluğu, okul hayatı, iş hayatı, edebiyat dünyasına girişi, Servet-i Fünun yazı çevresinin kalemlerinden biri oluşu, Dolmabahçe Sarayı’nın Mabeyn Başkitabet Dairesi’ndeki görevi gibi, yaşamının ilk kırk yılındaki anılarını kapsıyor. Kitap, o dönemi anlamak açısından en çok başvurulan ve kullanılan kaynak eserlerden biri.
1872-1950 zaman aralığında, Türk romanında aynı zamanda hem dost ve hem de düşman olarak sunulmuş azınlıklar. Ayhan, kapsamlı bir analiz eşliğinde, azınlıklar bağlamında ülkenin içinden geçtiği siyasi süreçlerin romandaki yansımalarını izlerken, nefret söyleminin bir toplumda ne denli hızla kök salabileceğini de gözler önüne seriyor.
Guillermo Fadanelli, ödüllü romanı ‘Rock Hudson’un Öteki Yüzü’nde, başkahramanı kabadayı Johnny Ramirez’in Mexico City’nin yeraltı dünyasındaki maceralarını hikâye ediyor. Azılı suçlulardan olan Ramirez, uyuşturucu bağımlısı olmasının yanı sıra acımasız bir kiralık katildir. Bir gün Ramirez, işlediği bir cinayetin ardından bir erkek çocuğunu himâyesine alır. Çocuğun anlatımıyla yol alan roman, Ramirez’in iç dünyasına, şehirdeki tehlikeli hayata, yeraltı dünyasından insanların girift ilişkilerine ve tehlikelerle örülü bu dünyada ayakta kalmaya çalışırken acımasızlıkta sınır tanımayan bir kabadayının başından geçenlere uzanıyor.
Fatma Aliye’nin ‘Muhadarat’ı, Türkiye edebiyatında bir kadın yazar tarafından kaleme alınmış ilk roman olarak kabul ediliyor. Fatma Aliye’nin Ahmet Mithat Efendi’yle birlikte kaleme aldığı ‘Hayal ve Hakikat’ten sonra yazdığı ‘Muhadarat’, bir aşk ve kıskançlık hikâyesi ekseninde, Tanzimat dönemi Türkiye romanının öne çıkan konularından olan kadının toplumdaki yeri sorununa eğiliyor. Yazar, erkek egemen topluma karşı sesini yükseltmek bir yana, edebiyatta yer etmiş “erkek egemen” dili kullansa da, roman, dönemin toplumsal dokusuna dair tasvirler ile aydın kesimin halka bakışı konusunda önemli detaylar barındırıyor.
Dipnotski 