Tufan Gündüz – Son Kızılbaş: Şah İsmail (2010)

Tufan Gündüz ‘Son Kızılbaş’ta, İran hükümdarı Şah İsmail’i Kızılbaşlık hareketi ekseninde ele alıyor.

Gündüz’ün temel tezi, Safevî Devleti’nin kuruluşunda Türk olmayan İranlıların, yani Taciklerin ön plana çıkarıldığı, oysa devleti kuran gücün bütünüyle Kızılbaş Türkmenlerden oluştuğu şeklinde özetlenebilir.

Şah İsmail kadar, Şeyh Cüneyd ve Şeyh Haydar gibi figürlerin ortaya çıkışının, başlı başına bir Kızılbaş hareketi olduğunu savunan Gündüz, Şah İsmail’in İran’a hâkim olduktan sonra İmamiye Şiası’nı resmî mezhep yaptığını, böylece Kızılbaşlığın hızlı bir şekilde evrilerek Şiiliğe dönüştüğünü, bu yönüyle Şah İsmail’in son Kızılbaş olduğunu belirtiyor.

  • Künye: Tufan Gündüz – Son Kızılbaş: Şah İsmail, Yeditepe Yayınları, inceleme, 175 sayfa

Vural Genç (haz.) – İranlı Tarihçilerin Kaleminden Çaldıran (1514)

  • İRANLI TARİHÇİLERİN KALEMİNDEN ÇALDIRAN (1514), hazırlayan: Vural Genç, Bengi Yayınları, tarih, 231 sayfa

 

Şah İsmail ve Yavuz Sultan Selim arasındaki Çaldıran Savaşı, yalnızca askeri açıdan değil sosyal ve dini bakımdan da Osmanlı-Safevi ilişkilerinde önemli bir yere sahip. Bizler bu konuya dair ayrıntıları, genel olarak Osmanlı tarafındaki tarihçilerin anlatımlarıyla biliyoruz. Dolayısıyla elimizdeki kitabı dikkat çekici kılan husus, Safevi kaynaklardan ve İran’da yapılan modern çalışmalardan Çaldıran’ı yeniden okumaya açması. Kitapta, 1514’te gerçekleşen Çaldıran savaşına neden olan anlaşmazlıklar, savaş esnasında tarafların konumlanmaları, kullandıkları taktikler ve savaşın sonlanmasına uzanan süreç ayrıntılı bir şekilde ele alınıyor.