Nevzad (Odyakmaz) Sudi – Devletin Şamarını Yiyenler (2008)

  • DEVLETİN ŞAMARINI YİYENLER, Nevzad (Odyakmaz) Sudi, Siyah Beyaz Yayınları, anı, 199 sayfa

Gerçek adıyla A. Nevzad Odyakmaz, buradaki anılarında 1945 yılında hiçbir yasadışı eyleme katılmadıkları halde, sırf Nâzım’ın kitaplarını el altından okudukları için, kendisinin de aralarında bulunduğu dört solcu gencin Sansaryan Han’a kapatılışını ve burada geçirdikleri zorlu günleri anlatıyor. Odyakmaz, Sansaryan Han’da kaldıkları zaman zarfında yaşadıkları baskıların yanı sıra, İsmet İnönü döneminde yaşanan keyfi gözaltıları, Sansaryan Han’ın ‘Parmaksız Hamdi’ ismiyle ünlü emniyet amirini, Varlık Vergisi’ni ve Tan Matbaası’nın yobazlarca basılma sürecini de anlatıyor.

 

Rıfat N. Bali – Tabutluklar, Sansaryan Han Ve İki Emniyet Müdürü (2011)

Rıfat Bali ‘Tabutluk, Sanbaryan Han ve İki Emniyet Müdürü’nde, 1940’lı yılların iki ünlü emniyet müdürünün, Nihat Halûk Pepeyi ve Ahmet Demir’in hayat hikâyelerini anlatıyor.

Müdürlerin ortak özellikleri, halef-selef olmaları ve hem solcular ve komünistler hem de Turancılar ve milliyetçiler tarafından olumsuz sıfatlarla anılmaları.

Bunlardan Pepeyi, 1943’te Almanya’ya yaptığı gezi nedeniyle, bazı söylencelerin baş aktörü haline gelecekti.

Nazilerin Türkiye’yi işgal etmelerinden korkan Türkiyeli Yahudilerin kanaatine göre, Pepeyi’nin ziyaretinin asıl maksadı, Nazilerin kullandığı insan yakma fırınlarının Türkiye’de inşa edilmesiydi.

İşte Bali, “Balat Fırınları” söylentisini, İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün o tarihte faaliyet gösterdiği Sansaryan Han’ı ve burada “tabutluk” adıyla mal olan hücreleri anlatıyor.

  • Künye: Rıfat N. Bali – Tabutluklar, Sansaryan Han Ve İki Emniyet Müdürü, Libra Kitap, tarih, 308 sayfa