Şevket Akıncı – Öteki Caz (2021)

Caz tarihi üzerine çok yönlü bir telif eser arayanlar, bu kitabı muhakkak edinsin.

20 yıldır caz tarihi dersleri veren Şevket Akıncı’nın kapsamlı çalışması, ana akım cazın dışında kalan birçok müzik türünü de ele almasıyla ayrıca dikkat çekiyor.

Gerek ana akım cazı gerekse de özgür caz, özgür doğaçlama, postmodern caz, noise gibi konuları ele alan Türkçe kaynakların sayısı oldukça azdır.

‘Öteki Caz’, Şevket Akıncı’nın 20. ve 21. yüzyıla odaklanarak kaleme aldığı bir caz tarihi kitabı.

Yaklaşık 20 yıl önce vermeye başladığı caz tarihi dersleri süresince cazın tanımının genişlediğini, ana akım caz dışında kalan birçok müzik türünün de ele alınması gerektiğini düşünen Akıncı kitaba “Müzik nedir?”, “Gürültü nedir?” gibi tanımlar ve yaklaşımlarla başlayarak “yeni müzik/özgür müzik” kavramına değiniyor.

Ardından cazın doğuşu ve evrimi, özgür caz, çağdaş müzik, İkinci Chicago Okulu, özgür doğaçlama, izlenimci caz, postmodern caz, 1980’ler ve sonrası ile günümüz müzik endüstrisini hem dönemler arası hem de kültürler ve yaklaşımlar arası etkileşimlerle beraber ele alıyor.

“Uluslararası haberleşmenin kolaylaşmasıyla değişik kültürlerin etkileşim içinde bazen başat, bazen yoğun, bazen de ikinci derecede rol oynadıklarını yadsımak doğru olmaz. Ornette Coleman’ı anlamak için caz tarihine, AMM’i anlamak için çağdaş müziğin tarihine de bakmak lazım; Japon cazını anlamak için fluxus hareketini anlamak, John Zorn’u anlamak için postmodernizmi anlamak lazım,” diyen Akıncı, kitapta Derek Bailey, Peter Brötzmann, Mats Gustafsson gibi özgür caz ve özgür doğaçlama müzisyenleriyle yapılan söyleşilere de yer veriyor.

Ayrıca kitabın son iki bölümünde Akıncı’nın “Türk Öteki Cazı” adını verdiği ve özgür müzik yapan birçok Türkiyeli müzisyen ve Okay Temiz ile yaptığı söyleşiler bulunuyor.

  • Künye: Şevket Akıncı – Öteki Caz, Pan Yayıncılık, müzik, 528 sayfa, 2021

Şevket Akıncı – Hezeyan Sözlüğü (2009)

Şevket Akıncı’nın uzun bir şiirinden oluşan ‘Hezeyan Sözlüğü’, bir duygu patlaması olarak da okunabilir.

Müzik, edebiyat ve sinemanın birbiriyle karıştığı bu şiirler, delilikle akıllılık, güzellik ile çirkinlik ve yaşama sevinciyle intihar arasında gidip geliyor.

Kitaptan bir alıntı:

“Kötü kan saatim

Uzuvlarım evin ortasında

Yüzüyor

Ardından düğmelerim kemerim ve imgelerimin saralı atları

Ayarsız kalemim kurtulup avucumdan

Yazıyor gerilen ümidini bedenime

Oysa isterdim hezeyanım büsbütün yumsun gözünü

Ve uzansın senelerin üzerine sere serpe

Ne var ki hayatın ortasında

O yalnızca kendine görünen bir ışık

Cinnetin rahminde

Güneş taklidi yapan

Şahitsiz bir

Kıvılcım (…)”

  • Künye: Şevket Akıncı – Hezeyan Sözlüğü, Artshop Yayınları, şiir, 47 sayfa