Etiket: Thor Hanson

Thor Hanson – Yanı Başımızdaki Doğa (2025)

Thor Hanson’ın bu kitabı, doğanın mucizelerinin yalnızca uzak ormanlarda ya da el değmemiş alanlarda değil, gündelik yaşamın tam ortasında da var olduğunu gözler önüne serer. ‘Yanı Başımızdaki Doğa: Görmeyi, Keşfetmeyi, İyileştirmeyi Öğrenmek’ (‘Close to Home: The Wonders of Nature Just Outside Your Door’), evin kapısından dışarı adım attığımız anda karşılaştığımız canlıların, döngülerin ve ekosistemlerin büyüleyici detaylarını sade ve etkileyici bir dille anlatır.

Hanson, arka bahçelerden şehir parklarına, kaldırımlardan çatı aralarına kadar doğanın izlerini sürer. Kuşların göçü, arıların hareketleri, yabani otların dayanıklılığı gibi sıradan görünen ama karmaşık düzenlere sahip olayları bilimsel bir merakla inceler.

Kitap, yalnızca bir doğa gözlemi değil; aynı zamanda bir farkındalık çağrısıdır. Hanson, doğayla bağ kurmanın çevreyi koruma bilinci oluşturduğunu savunuyor. İnsanların doğaya yabancılaşmasının, çoğu zaman onu sadece “uzakta” aramasından kaynaklandığını belirtiyor.

Hanson doğayla yeniden bağ kurmanın ve biyoçeşitliliğin korunmasına yardımcı olmanın etkili yöntemleri olarak “vatandaş bilimi” ve “arka bahçe biyolojisi” kavramlarını tanıtıyor ve bunları hemen her yerde uygulamaya koymanın mümkün olduğunu, dahası bu pratiklerle tanışmanın aslında bir keşif değil hatırlama eylemi olduğunu söylüyor. Dünyanın dört bir yanında sıradan insanların katılımıyla yürütülen yaratıcı projeleri hayata geçiren kişilerle görüşerek, biraz merak ve farkındalıkla hepimizin hem bilime hem de gezegenimizin sağlığına katkıda bulunabileceğimizi gösteriyor.

‘Yanı Başımızdaki Doğa’, büyük keşiflerin küçük adımlarla da yapılabileceğini, doğanın hemen yanı başımızda saklı olduğunu hatırlatıyor. Hanson, hem bilimsel bilgiyi hem de kişisel gözlemleri bir araya getirerek okuyucuyu çevresine daha dikkatli ve saygılı bakmaya davet ediyor.

  • Künye: Thor Hanson – Yanı Başımızdaki Doğa: Görmeyi, Keşfetmeyi, İyileştirmeyi Öğrenmek, çeviren: Deniz Keskin, Metis Yayınları, bilim, 272 sayfa, 2025

Thor Hanson – Tohumların Zaferi (2022)

Gezegenimizi tepeden tırnağa değiştiren tohumlar olağanüstüdür.

Thor Hanson da bu harika çalışmasında, tohumların evrimini, önemini ve doğa tarihi ile insan kültüründeki yolculuğunu çarpıcı biçimde ortaya koyuyor.

Hem bir keşif yolculuğu hem de bir davet olarak okunabilecek ‘Tohumların Zaferi’, Hanson’ın araştırma yaptığı ormanlar ve laboratuvarlardan başlayıp yol boyunca tanıştığı bahçıvanların, botanikçilerin, kâşiflerin, çiftçilerin, tarihçilerin, keşişlerin –ve elbette harikulade bitkilerin, onlara bağımlı olan hayvanların, kuşların, böceklerin– kılavuzluğunda ortaya çıkmış.

“Tohumların ortak özelliklerinden biri onları bulmak için uzaklara bakmamıza gerek olmamasıdır, çünkü tohumlar dünyamızın ayrılmaz bir parçasıdır.” diyen Hanson, bir tohumlar dünyasında yaşadığımızı; sabah kahvemizden, onun yanında yediğimiz çörekten tutun da kıyafetlerimizin dokunduğu pamuğa, yatmadan önce içtiğimiz bir fincan kakaolu süte kadar tohumların gün boyu bizimle olduğunu söylüyor.

Tohumlardan yiyecekler, alkollü içkiler, yağlar, baharatlar, zehirler, yakıtlar, iplikler, boyalar elde ediyoruz.

Bu kitabın da ortaya koyduğu gibi, tohumlar dünyadaki hayatın temel yapıtaşlarıdır; farklı beslenme alışkanlıklarının, ekonomilerin ve yaşam tarzlarının temelini onlar oluşturur. Keza, vahşi doğadaki yaşama dayanak oluşturanlar da yine onlardır.

Kitaptan bir alıntı:

“Peki tohumlar nasıl bu kadar başarılı oldu? Tohumların ve onları taşıyan bitkilerin gezegenimizi tepeden tırnağa değiştirmelerine imkân tanıyan özellikleri, alışkanlıkları nelerdi? Bu sorunun cevabı, elinizdeki kitabın anlatısını kuruyor ve sadece tohumların doğada nasıl serpildiklerini değil, insanlar için neden bu kadar elzem olduklarını da açıklığa kavuşturuyor.”

  • Künye: Thor Hanson – Tohumların Zaferi: Tahıllar, Kabuklu Yemişler, Çekirdekler ve Taneler Bitkiler Âlemini Nasıl Fethetti, İnsanlık Tarihini Nasıl Biçimlendirdi?, çeviren: Kemal Genç, Metis Yayınları, bilim, 312 sayfa, 2022

Thor Hanson – Arıların Bildikleri ve Dünyamızdaki Yaşam İçin Önemleri (2020)

Her üç lokmamızdan birini arılara borçluyuz.

Onlar olmasaydı, onların taşıdığı polenler sayesinde yetişen meyve, sebze ve tahılların birçoğu da olmazdı.

Doğabilimci Thor Hanson’un bu değerli çalışması, bizi bu olağanüstü varlıkların dünyasına daha yakından bakmaya çağırıyor.

‘Arıların Bildikleri ve Dünyamızdaki Yaşam İçin Önemleri’, okuruna arıların büyüleyici mikrokozmosundan birçok aydınlatıcı bilgi veriyor.

Bizim kategorileştirmemizde daha çok bal arıları, eşekarıları ve yabanarıları öne çıkar.

Oysa Hanson’un da ortaya koyduğu gibi, kazıcılar, madenciler, duvarcılar, yaprak kesenler ve hatta üçkâğıtçı guguk arıları gibi, birbirinden ilginç özelliklere sahip pek çok arı çeşidi bulunuyor.

Kitapta, arıların nasıl ortaya çıkıp farklılaştığı, çiçeklerle birlikte nasıl evrim geçirdikleri, insanın evrimindeki hayati rolleri, bugün arıları tehdit eden faktörleri, arıların azalmasının insanlar ve dünya ekosistemi açısından ne gibi büyük felaketlere sebep olacağı ve nihayet, arıları korumamız için neler yapmamız gerektiği gibi pek çok konu ele alınıyor.

Varlığımızda hayati bir rol üstlenen bu canlıların tarihini ve biyolojik yapısını öğrenmek için harika bir fırsat.

  • Künye: Thor Hanson – Arıların Bildikleri ve Dünyamızdaki Yaşam İçin Önemleri, çeviren: Kemal Güleç, Metis Yayınları, bilim, 296 sayfa, 2020