Şair, editör ve yayıncı Enver Ercan için, Yıldız Teknik Üniversitesi’nde düzenlenmiş sempozyuma sunulan bildiriler ile Ercan’la yapılmış söyleşiler.
Aralarında Doğan Hızlan, Handan İnci, Haydar Ergülen, Metin Celâl, küçük İskender, Selim İleri, Veysel Çolak, Sennur Sezer ve Metin Cengiz’in bulunduğu katılımcılar, Ercan’ın bir şair ve editör olarak portresini sunuyor.
‘Vişne Çürüğü Aşklar’ ve ‘Pan Flüt Çetesi’ Osman Olmuş’un daha önce yayımlanmış şiir kitapları.
Şair, son kitabı ‘Kuduruk Kalpler Malikânesi’nde ise, şiirlerini on üç güzergâhta meraklısına sunuyor.
Kitapta yer alan ‘Hepimizin İnceldiği Yer’ isimli şiirden bir alıntı:
“hiç kimseyle geçinemedim. Geçinmedim
geçimsizlik üzerine kurdum bu hayatı ben
en baştan! küçücük şeylere taktım hep
takıldım! takıldığım yerlerde kaldım. Ufaldım
unufak! parçalandım. kendime: bir başkası
bir başkasınaysa yüzüme astığım bir çerçeveydim
ya hep bir şey eksik kaldı ya da herşey kontrast!
ne o içimdeki küçük ‘ben’leri büyütebildim
ne de o mâlum çerçeveyi doldurabildim (…)”
Şiirden yola çıkıp öyküye, oradan romana uzanan Arzu Demir, şimdi dönüp yeniden şiirin sularına demir atıyor.
Demir buradaki şiirlerinde, “ölümü / sicim sicim örüyor / ayaklarımıza bağlıyoruz âdemden beri”, “göğü kutsasa da sığındığım söz / yine de sakardır dil” ve “ırkımın alnıma dokuduğu kaderin / içinden geçiyorum ki derin bir ahtır” diyor.
Metinlerarası ilişkiler bağlamında, Yavuz’un yapıtlarının gelenekle ilişkisi.
Yavuz’un 14 yapıtını, ayrıca şiirlerinin yanı sıra yazılarını da inceleyen Yeşilyurt, şairi besleyen kaynaklara iniyor, Yavuz’un gelenek anlayışının ne olduğunu ve gelenekçi bir şairin geçmişle nasıl ilişki kurduğunu tartışıyor.
Türkçenin yanı sıra anadili Kürtçe ile de şiirler yazmış İlhan Çomak, iki dilli bir şair.
İki dilliliğin bir avantajı, dil kadar imgeleri de beslemesi.
Çomak’ta, tam da bu anlamda bir bireşim görülüyor diyebiliriz.
Çomak, “Ayrılığın ilk sebebi kavuşmaya alışmakmış” ve “Çünkü gözden düşmek en çok Kürtçe yaralar insanı.” diyor.
‘Beyaz Caz Sokağı’, şiirleri imge bolluğu ve yalınlıklarıyla öne çıkan, şu ana kadar pek çok ödül kazanmış Halim Yazıcı’nın toplu şiirlerinin ilk cildi.
Yazıcı’nın ilk baskısı 1982’de yapılan ‘O Güzel Narin Gelin’ kitabında yer alan ‘Gözeneklerine Yüreğimin’ isimli şiiri şöyle:
“senin şiirini yazmak istiyorum yuntdağı
oynakça bakırçay’a göz kırpışını
kekik saklı gözkapaklarının şiirini
senin şiirini yazmak istiyorum balık ağı
katil gözlerini senin
denizler buğusu mekik oynamasının şiirini
ey kalbimin deli kendisi
senin şiirini söylemek istemiyorum
yaklaştıkça uzaklaşıyorum
çünkü gözeneklerine yüreğimin.”
Gazeteci Cihan Oğuz’un, şiir kitaplarının yanı sıra, eleştiri ve deneme çalışmaları da bulunuyor.
Oğuz, ‘Mehteran Bölüğüyle Enternasyonal’de de, yeni şiirlerini okurlarıyla paylaşıyor.
“Daha dün ıssızda bin çocuğa bin kurşun sıkan çakallar
Şimdi bayrak töreniyle Che şapkası giymek için kuyrukta” diyen Oğuz, üç kuşağın değerlerini, umutlarını ve yenilgilerini aynı durakta bir araya getiriyor.
Kitaba adını veren şiirden bir alıntı:
“(…) Sıradaki gelsin, hayır hayır, bir adım daha arkadaki
İstanbul’a kefen biçmeye nâzır tellâklar
Keselerle uğurlasın kendi kafesinde turist gibi yaşayan aylakları
Bizi bize o diye tanıtıp kandırdılar ya
Kimliksiz olmamız bu veçhile
Şimdi ne kadar konuşsak o kadar suskunuz
Kelimeler aslına rücû etmeye korkan birer orospu çocuğu
Her satıra zorla vesika etmişler masum halini (…)”
‘Gürültüde Uyuyan Çocuklar’, Seçil Avcı’nın ilk kitabı. Kendisini kutluyoruz.
Avcı, kitaba adını veren şiirinde şöyle diyor:
“(…) bir bakışta tanıyamazsın beni
katliam değil, çatışma diye geçiyor
mürekkepli kesekâğıtlarında adım
toprağın örtmediği mezarlıklarım
eteği yırtık bir küçük kadındım
topraktan önce üç çocuk öldüm
-hava, ten ve deniz-
gazetelerde sayfa üçtüm
küçük bir kan lekesi
kanadı tutuşmuş kuşlardım
dökülmüştüm kaldırımınıza
sınıfta kaldığım yazıyordu her yanda
yanlış kıyafetle katılmıştım
cinayet karnavalınıza
Bana bakıp ortancaları sevmek
dört buçuktan beş olsaydı keşke (…)”
‘Yomblues’, daha önce farklı dergilerde şiirlerinin yanı sıra öyküleri de yayınlanmış Sinan Karadeniz’in ilk kitabı. Kendisini kutluyoruz. Karadeniz’in ‘simli tülün gözleri’ isimli şiirinden bir alıntı: “Seni izliyorum, duru notaların kıvrımlı inişinde / Her adımdan sonra manzarayı silip süpüren / Ellerin var ya ellerin yok böyle bir şey / Alıyor içine her ne var, dokuyor bütün uzamları / İnerek yeryüzüme // Harmanlayan parmaklarının alın teriyim ve güneş / Çalıyor büyük orkestrayı yakıcı gerçekliğiyle / Ellerin var ya ellerin yok böyle bir şey / Sürüyor kara toprağı renkli sesler üstüne / Kan ırmağın özümde (…)”
Göksel Aymaz ‘Nâzım Hikmet ve Memleket’te, şair Nâzım Hikmet ve onun başyapıtı ‘Memleketimden İnsan Manzaraları’ aracılığıyla, sanat yapıtı üretiminin ve sanat yapıtı üreticisi olarak sanatçının üretiminin toplumsal koşullarını irdeliyor. Çalışmasını, kişilerin inançlarının, onları ne şekilde etkilediği fikri üzerine kuran Aymaz, söz konusu eseri incelerken, komünist dünya görüşünün Nâzım Hikmet’i nereye götürdüğünü araştırıyor. Aymaz bunu yaparken de, Pierre Bourdieu’nün “alan” sosyolojisi ile Plehanov, Lunaçarski, Lukacs, Adorno, Benjamin ve Eagleton gibi, Marksist kültür kuramcılarının fikirlerinden yararlanıyor.
Dipnotski 