Kolektif – İktidar Tohumları (2022)

Geniş topraklara yayılmış Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihi araştırılırken ihmal edilen alanların belki de en başında çevre tarihi geliyor.

Onur İnal ve Yavuz Köse’nin derledikleri ‘İktidar Tohumları: Osmanlı Çevre Tarihi Üzerine İncelemeler’, alanında yetkin birçok ismin katkılarıyla değerli bir kaynak sağlamayı hedefliyor.

Uzun süre hüküm sürmüş Osmanlı İmparatorluğu’nun çevre tarihine birçok farklı açıdan, kapsayıcı bir anlayışla bakıyor.

Osmanlıların doğayla ilişkisini, bu alanda yaptığı düzenlemeleri, “doğayla başa çıkabilmek” için çıkardığı mevzuatları inceliyor; “insanla insan olmayanın” birbirine olan bağımlılıklarını mercek altına alıyor.

Osmanlı İmparatorluğu’nun çevre tarihi açısından bütünlüklü ve tutarlı bir incelemesini sunan eser, kuşkusuz Osmanlı ve çevre tarihçileri için, ancak yalnızca onlar değil, erken modern dönem, 19. yüzyıl tarihi, bilim tarihi ve Ortadoğu ve İslâm tarihi çalışanlar için de çok büyük bir değer taşıyor.

  • Künye: Kolektif – İktidar Tohumları: Osmanlı Çevre Tarihi Üzerine İncelemeler, derleyen: Onur İnal ve Yavuz Köse, İletişim Yayınları, tarih, 360 sayfa, 2022

Yavuz Köse – Dersaadet’te Tüketim (1855-1923) (2016)

Dünya çapında varlık gösteren markaların Osmanlı İmparatorluğu’na girişi nasıl gelişti ve bu durumun tüketim kültürüne, toplumsal alana yansımaları neler oldu?

Yavuz Köse’nin dikkat çekici çalışması ‘Dersaadet’te Tüketim’, tam da bu konuda çok iyi ayrıntılar sunmasıyla önemli.

1855-1923 zaman aralığına odaklanılan incelemede, Osmanlı kentlerinin, doğal olarak varlıklı kesimlerinde Singer, Nestle, Odol gibi ünlü markaların reklam faaliyetlerini, İmparatorluk bünyesinde yarattıkları istihdamı ve bütün bunların ekonomik hayat ile toplumsal yaşamda ne gibi etkiler bıraktığını irdeliyor.

Çalışma en çok da, tüketim kültürüne dâhil olan Osmanlı toplumunda tüketim alışkanlıklarının nasıl dönüştüğünü ve bu durumun gelenekle çatışmaya nasıl zemin hazırladığını zengin örneklerle gözler önüne sermesiyle dikkat çekiyor diyebiliriz.

Kitap, hem Batı ekonomileri karşısında Osmanlı ekonomisinin durumuna hem 19. yüzyılda Osmanlı’da tüketim kültürüne ve hem de bu ekonomik durumun gündelik hayatın şekillenişine nasıl etkide bulunduğuna daha yakından bakmak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynak.

  • Künye: Yavuz Köse – Dersaadet’te Tüketim (1855-1923), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, tarih, 552 sayfa