On dokuzuncu yüzyılda Trabzon Vilayeti’nde bulunan, şimdinin fabrikalarının ilk örnekleri olan değirmenler üzerine harikulade bir çalışma.
Osmanlı’nın şehirdeki üretim, tüketim, sosyal, ekonomik ve endüstriyel gelişiminin bir panoramasını değirmenler üzerinden izleyen çalışma, o dönemde Trabzon Vilayeti’nde üretilen tahılların değirmenlerde işlenmesinden sofralara gelene kadarki süreç üzerine önemli tespitlerde bulunuyor.
Yasemin Hamzaoğlu’nun araştırması, Trabzon Vilayeti’nde yer alan, yel değirmenleri, keten değirmenleri, palamut değirmenleri, su değirmenleri ve vapur değirmenleri gibi değirmen türlerini açıklayarak başlıyor.
Kitabın devamında ise,
- Trabzon Vilayeti’nde yer alan değirmenlerin dağılımlarını,
- Değirmenlerin çalışma sistemlerini oluşturan çark sistemi sayesinde birçok imalathanenin kuruluşunu ve bu imalathanelerin zamanla kuruldukları dönemlerin adeta birer fabrikası niteliğinde nasıl çalıştıklarını,
- Değirmenlerin, üretim tarihinin yanı sıra, teknoloji ve sanayi tarihi açısından bize neler söyleyebileceğini,
- Değirmenlerin nasıl çalıştığı, çeşitleri, üretim kapasite ve oranları,
- Değirmenlerin üretim esnasındaki faydaları,
- Değirmenlerin içinde bulunduğu nüfusun gereksinimlerini ne oranda karşıladığı,
- Ve bunun gibi pek çok konu aydınlatılıyor.
Kitap, zengin arşiv belgeleri ve dönemin diğer önemli kaynaklarından bolca yararlanmasıyla da dikkat çekiyor.
- Künye: Yasemin Hamzaoğlu – Karadeniz’in Değirmenleri (19. Yüzyılda Trabzon Vilayeti), Libra Kitap, tarih, 328 sayfa, 2020
