Paul Ricoeur felsefesi üzerine sıkı bir inceleme.
Selami Varlık, özellikle Ricoeur’ün hermeneutiğini merkeze alarak bir felsefe metninin okurun dünyasına nasıl indiğini, daha da önemlisi okurun bu metni ne şekilde kendine mal ettiğini tartışıyor.
Çalışma, temelde, “Geçmiş bir döneme ait olan ve bugünün dünyasından kopuk gözüken bir felsefe metni meşru bir şekilde nasıl sahiplenilir?” ve “Bir metnin ‘nesnel’ olarak yorumlanması mümkün müdür, yoksa okur her zaman, üstelik de etkin bir şekilde araya mı girer?” sorularına yanıt arıyor.
Varlık, bu soruların yanıtını da Ricoeur’ün hermeneutiğini işe koşarak yanıtlıyor.
Ricoeur için bir metnin temellük edilmesi, yani okurun onu kendine mal etmesi, tarihsel mesafenin kapatılması sayesinde anlamın, doğrudan okurun dünyasına hitap etmesidir. Düşünür, bir yandan aşırı yorum riskine karşı okuru dönüştüren bir temellük kuramı geliştirirken, diğer yandan okurun dünyasını dışlamamak için semantik yenileşim imkânı sunar.
Her iki durumda da değişimin aracı, tahayyüldür.
Selami Varlık da, Ricoeur’ün felsefi dizgesinde yukarıda özetlenen çıkarsamanın nasıl işlediğini adım adım izliyor, bununla da yetinmeyerek bir felsefeci olarak Ricoeur metinlerini temellük ederek yeni anlam arayışlarına açılıyor.
Künye: Selami Varlık – Paul Ricoeur’de Temellük ve Tahayyül: Yorumlamanın Katettiği Hermeneutik Yay, Alfa Yayınları, felsefe, 352 sayfa, 2021
Dipnotski 