Zürih’teki öğrenimi sırasında botanik derslerine katılan Rosa Luxemburg, 1913’ten itibaren ağaçlardan ve çalılardan yapraklar topladı ve bunları üzerine yapıştırdı.
Yanlarına Almanca ve Latince isimlerini yazdı, çiçeklenme aylarını, renk ve kokularını belirledi.
Çiçeklere olan sevgisi hayatı boyunca ona eşlik etmiştir.
Rosa Luxemburg bitki koleksiyonunu hapishane döneminde de sürdürdü.
Bunun sonucunda 17 ayrı kitapçıktan oluşan bir herbaryum ile jeolojik ve botanik notlar içeren bir kitapçık ortaya çıktı.
Koleksiyon, bir dizi tesadüfler sonucu 2009 yılında, karşı devrimi takip eden yıllarda kendini fesheden Polonya Birleşik İşçi Partisi (PVAP) Merkez Komite arşivinde bulundu.
‘Herbaryum’, Rosa Luxemburg’un öldürülmesinin ardından Mathilde Jacob ile Paul Levi’nin idaresi altında olan mirasın parçasıydı.
Ancak 30’lu yıllarda Paul Levi’nin yok edilme mekanizması çalışmaya başlamadan kaçabilen akrabalarının bagajında ABD’ye geldi.
O andan itibaren izler kayboluyor ve PVAP arşivinde yeniden ortaya çıkıyor.
Koleksiyonun orijinali Varşova Akt Nowych devlet arşivinde bulunuyor.
Rosa Luxemburg Vakfı, herbaryumu 2019 yılında kitaplaştırarak, ölümsüz devrimcinin bir eserini daha kalıcı hale getirdi.
İlk kez Türkçeye çevrilerek yayınlanması da bu kalıcı değerin yaygınlaştırılmasına bir katkı olacaktır.
- Künye: Rosa Luxemburg – Herbaryum, çeviren: Murat Çakır, Ceylan Yayınları, botanik, 421 sayfa, 2022
Dipnotski 